به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون صبا، سریال «رخنه» از شنبه هفته آتی، جایگزین سریال «نون‌خ» می‌شود. این سریال روایت‌گر داستان یکی از دانشمندان کشور است که روی موشک‌های ماهواره‌بر و فضایی تحقیق می‌کند و در این مسیر با تهدیدات و خطراتی از سوی بیگانگان روبه‌رو می شود. «رخنه» در ابتدا به کارگردانی علی غفاری جلوی دوربین رفت و بعد از آن، کارگردانی سریال به حمیدرضا لوافی سپرده شد؛ در آستانه پخش «رخنه» با مهدی شفیعی تهیه‌کننده آن به گفت‌وگو پرداختیم. در ادامه گفت‌وگوی مهدی شفیعی تهیه کننده با خبرنگار صبا را می‌خوانید.

***به نظر می‌رسد فرآیند تولید چنین سریالی که محوریتش هوا و فضا و اقتدار موشکی ایران است، زمان‌بر باشد؛ درباره فرآیند تولید «رخنه» از مرحله پژوهش تا راهی آنتن شدن آن بگویید.

تقریبا ۵ سالی می‌شود که درگیر پروژه‌ «رخنه» هستیم و نزدیک به سه یا چهار سال، فقط فرآیند پژوهش و در کنار آن نگارش فیلمنامه به طول انجامید. نکته مهم در  پروسه ساخت این بود که همزمان با تولید به دلایل متعددی که در واقع ادامه هم داشت و فکر می‌کنیم هنوز هم از پس تولید در فرایند نگارش ادامه دارد، اصلاح داستان و ارتقای آن است البته بعضی از مسائل تولیدی و در واقع حاشیه‌ها و … قاعدتاً برای همه متون هست ولی این متن به دلیل برخورداری از محوریت امنیتی، مقداری ویژه تر و خاص‌تر درگیر چنین مسائلی بود و در واقع نگارش تا همین مدت و همزمان ادامه داشت تا هم بتواند چیزی شبیه به واقعیت باشد و از آن طرف هم داستان و درام را در عین جذابیت‌ پیش ببرد.

*** پس در مرحله نگارش فیلمنامه، برای این که به عین واقعیت ماجرا بپردازید، دستتان باز نبود و مشکلاتی وجود داشت، چرا که قاعدتا همه اطلاعات را نمی‌توان به تصویر کشید…

داستان این است که وقتی وارد چنین پروسه تحقیقاتی می‌شویم، هدف‌مان این است که بگوییم توان دفاعی کشور بالاست؛ قاعدتاً مختصات ساخت در این پروژه تغییر می‌کند و دیگر وارد یک فضای معمولی نمی‌شویم و بلکه وارد یک فضای پیچیده می‌شو‌یم که مسائل مرتبط با خودش را دارد. این نکته اول است که قاعدتاً بر اساس آن، تغییرات دائماً تحمیل می‌شود و باید بتوانی از لحاظ درام، داستان را سامان بدهی و طبیعتاً وقتی وارد هر حوزه جدیدی می‌شوید، ناگریز یه اعمال تغییراتی هستید. نکته دوم آن که  مسئله بزرگ‌تری هم وجود دارد؛ این که شما فکر کنید مثلاً برای یک فیلم‌نامه‌ای وقت گذاشته می‌شود و در تولید یک آدم مثل کارگردان اضافه می‌شود یا مثلاً تیم تولید و بازیگران هرکدام نظراتی دارند، شما به‌واسطه آن نظرات بخش‌هایی را تغییر می‌دهی و ناگهان می‌بینی در پایان داستان، یک بخش مهم به هم ریخته است. حالا من البته به طور خاص صحبت می‌کنم چون ممکن است این چیزی که می‌گویم یک جای دیگر نقضش هم بتوانیم پیدا کنیم. خلاصه کار به جایی می‌رسد که تمام چفت و بست‌ها به هم می‌ریزد و مجاب می‌شوی به لاپوشانی کردن! در واقع این ایرادات ناخواسته، شما را در یک پروسه معیوب می اندازد و خودش را تحمیل می‌کند. ما در «رخنه» با پروژه‌ای روبرو بودیم که فیلم‌نامه‌اش صددرصد آماده بود ولی تغییرات، گاهی تحمیلی است و گاهی هم نعمت!

*** آقای غفاری چرا دیگر نتوانست با شما همکاری کند، موضوع خاصی پیش آمده بود؟

آنچه گذشت را باید از ایشان بپرسید چون حتماً پاسخ‌های جدی دارد. به نظرم اکنون زمان ورود به یه چنین حاشیه‌هایی نیست. ایشان یا نتوانست و یا نخواست یا درکی از موضوع نداشت… این ها مسائلی است که بعداً می‌شود راجع به‌ آنها تفسیر و صحبت کرد ولی مهمترین بخش‌اش این است که امکان ادامه همکاری به هر دلیلی وجود نداشت و مهم‌تر اینکه الان با یک پروژه «تمام شده» روبه رو هستیم که همه مسائل را پشت سر گذاشته است.

***رخنه را باید یک درام معمایی بدانیم؟

درام معمایی قالب آن است ولی ژانرهای مختلفی را دربرمی‌گیرد.امروزه در دنیا چنین ادعایی وجود دارد که داستان‌های جدید از ترکیب ژانرها تشکیل شده‌اند. بهترین شکل این است که بگوییم «رخنه» یک درام ترکیبی است، اما ژانر معمایی در آن غالب است.

*** برای باورپذیری فضا، چقدر  از  ویژوال‌افکت استفاده کردید؟

متناسب با داستان استفاده شده‌ است. ما البته در بخش‌های مختلفی از جلوه‌های ویژه بصری استفاده کردیم که صرفا بخشی از این‌ها به چشم مخاطب می‌آید. یعنی بخشی در لایه های زیرین کار استفاده می‌شود و  حتی ممکن است اصلاً به چشم هم نیاید. طبیعتاً در این کار زیاد از جلوه‌های ویژه استفاده کردیم و می‌شود در مسیر به آن اشاره کرد یا حتی ویدئوهایش را منتشر کرد که مخاطب هم ببیند که از چه فضایی به چه فضایی رسیدیم.

*** «رخنه» دارای لوکیشن‌های متعددی است، درباره آن توضیح می‌دهید.

هم در تهران و اطراف تهران مثل کرج و پردیس و استان‌های دیگر ضبط داشتیم و  بخشی را در خارج از کشور تولید کردیم در واقع این پروسه در دو یا سه کشور باید اتفاق می‌افتاد که ما ترکیب‌اش کردیم و فضاهای موردنیاز را در کشور ترکیه ایجاد کردیم.

***در ترکیه با مسائل امنیتی و … اینها مواجه نشدید؟

 حالا نمی‌دانم این ادعا را چقدر بتوانم رویش پافشاری کنم که اولین بودیم یا دومین یا چندمین… اما ما به طور رسمی مجوز فیلمبرداری در کشور ترکیه را گرفتیم و چون مجوز گرفته بودیم، قاعدتاً با مشکلی که حاد باشد هم روبرو نشدیم.

***تولید یک سریال تلویزیونی درباره اقتدار موشکی ایران چه چالش‌های دیگری برای شما داشت؟

کار قبلی من یک ملودرام خانوادگی بود و با اینکه پروداکشن عجیب غریبی هم نداشت باز چالش‌های مخصوص به خود را داشت. وقتی شما وارد چنین پروسه‌ای می‌شوید، خودش تبدیل به یک چالش می‌شود. در «رخنه» خود موضوع هم چالش‌برانگیز بود و بعد شما همه این‌ها را بخواهید از گیت‌های مختلف رد کنید، چالش‌های بیشتری پیش‌روی‌تان ایجاد می‌شود. ممکن است همراهانی نداشته باشید که درک درستی از ماجرا داشته باشند و این می‌شود چالش بعدی تولید و از سویی با موضوعی رو به رو هستید که قرار است «اقتدار کشور» را معرفی کند و از طرفی دیگر مسائلی مثل ممیزی یا چالش‌های جدی امنیتی و… که باید آنها را حل کنید و همانطور که گفتم، نبود درک از ماجرا، مسائل را چند برابر می‌کند.

***کدام ارگان‌ها با شما در طول ساخت این سریال همکاری داشتند؟

 اصل ماجرای تولید این پروژه، توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح پیش رفت و هوا فضای این وزارتخانه پروژه بود. این سریال تلویزیونی کاری از گروه تولیدات حادثه‌ای مرکز سیمافیلم است.

***دغدغه خودتان چه بود که تهیه چنین اثری را پذیرفتید؟

اگر از نگاه ملی و میهنی عبور کنیم، همه ما وظیفه داریم در مقابل اتفاقاتی که دارد می‌افتد و پیشرفتی که دارد شکل می‌گیرد واکنش نشان دهیم. به نظرم جدای از سلیقه‌ها و دیدگاه‌های مختلفی که وجود دارد، دیدن پیشرفت‌ کشور، خودش خیلی می‌تواند هیجان‌انگیز و جذاب و خوشحال کننده و به تنهایی انگیزه کافی باشد… این که برای ورود به چنین فضایی می‌توانی ژانرهای مختلف را تجربه کنی، به طور مستقل می‌تواند جذاب و جالب باشد. من کار کودک، دفاع مقدس، اجتماعی، خانوادگی و … تهیه کرده‌ام و  اساساً اینکه آگاهانه و با میزان بالای شناخت بدانیم وارد چه حوزه‌ تازه‌ای می‌شویم، جذاب است.

*** در پایان درباره تجربه همکاری با بازیگران و عوامل این پروژه بگویید.

نادر فلاح و رامتین خداپناهی نقش‌های اصلی «رخنه» را بازی می‌کنند و امیرحسین صدیق، خسرو شهراز، بهرام ابراهیمی، مریم کاویانی، نیلوفر شهیدی، حدیث نیکرو، سپیده خداوردی، علیرضا جلالی تبار، ایوب آقاخانی، اتابک نادری، افشین نخعی، علیرضا مهران و علیرام نورایی در این سریال به ایفای نقش پرداخته‌اند. حمیدرضا لوافی هم که در واقع از میانه کار اضافه شد، جزو کارگردان‌های خوب و آتیه‌داری است که قبلاً احتمالاً سریال «شهباز» را از ایشان دیده‌اید. او به شدت آدم تکنیکال و تحصیل کرده و مهم‌تر از همه با اخلاقی است و به نظرم نظیر چنین کارگردانی که از همه این گزینه‌ها برخوردار باشد، کم داریم. دیگر عوامل سریال «رخنه» مریم امینی نویسنده، شهرام نجاریان مدیرتصویربرداری، حدیث نیکرو مدیر برنامه ریزی، شهرام متولی باشی صدابردار، هومن معصومی طراح صحنه هستند. حسین زندباف و محمدمصطفی رجبی مشترکا کار تدوین را انجام داده‌اند و آلبرت آراکلیان موسیقی این سریال را ساخته است.

سریال «رخنه» قرار است از شنبه هفته آینده ۱۵ اردیبهشت ماه هر شب ساعت ۲۲:۱۵ از آنتن شبکه یک سیما روی آنتن برود.

پگاه زارعی