به گزارش خبرنگار فرهنگ و کتاب صبا، بنیاد سینمایی فارابی امسال با شانزده عنوان کتاب تازه در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حاضر است که از این تعداد، پانزده عنوان کتاب‌هایی تالیفی بوده و یک عنوان نیز ترجمه است. «اخلاق و درام» نوشته نصرت‌الله تابش از جمله آثاری است که توسط این نشر به تازگی از آن رونمایی شده است. موضوع اصلی که نویسنده این کتاب مد نظر داشته، مفهوم «اخلاق» به معنای عام آن است. تابش با بررسی آثار دراماتیک در حوزه نمایشنامه، فیلم و داستان، به بررسی بزنگاه‌های اخلاقی از مناظر و زوایای گوناگون پرداخته و در پی پاسخ به این پرسش است که آثار هنری قصه‌گو چگونه می‌توانند در بهبود وضعیت اخلاقی جامعه نقش خود را ایفا کنند.

در این کتاب تحلیل آثار دراماتیک و رمان‌هایی که در آن به این مفهوم پرداخته شده مورد توجه قرار گرفته است. برای مثال آثاری همچون رومئو و ژولیت، مکبث، هملت، آناکارنینا، تصویر دوریان گری، سریر خون، کشتن مرغ مقلد، گلادیاتور و… مورد توجه و موشکافی دقیق قرار گرفته است. همچنین فیلم «نفس عشق» به کارگردانی شهریار پارسی پور و مجموعه «معصومیت از دست رفته» به کارگردانی داود میرباقری از جمله آثار ایرانی هستند که مولف در آن‌ها به تفصیل، ابعاد متفاوت اخلاقی را در آن‌ها مورد بررسی قرار داده است. البته این دو اثر، تنها فیلم‌های داخلی مورد اشاره تابش نیستند و او به فراخور بحث‌های مطرح شده در کتاب، گریزی به دیگر فیلم‌های کوتاه و بلند ایرانی زده است.

در «اخلاق و درام» و ذیل موضوع اخلاق، چهار سرفصل کلی «عشق»، «سقوط»، «صعود»، «قضاوت»، «انتقام» مطرح شده و یک فصل نیز به مقوله «اخلاق و هنر» اختصاص داده شده که دارای عناوین و مباحث تخصصی‌ حوزه هنر است. نویسنده کتاب در بررسی این مفهوم، بیش از هر چیز متکی به نظرگاه‌های موجود در بینش اسلامی است و مطابق با آیات، روایات و سیره معصومین، به مطالعه و پژوهش در آثار مختلف دست زده است. نکته مهم در رویکرد این اثر، توجه به موقعیت‌های اخلاقی پیچیده و تبیین موضوع به گونه‌ای عینی و کاربردی برای نسل جوان است. در واقع نویسنده که خود مدرس دروس مرتبط با اخلاق در دانشگاه است، در خلا منابع مرتبط هدایت‌گر، تصمیم به پژوهش در این خصوص گرفته تا زمینه‌ای را برای بروز تحول ایجاد کند.

نویسنده با بررسی آثار پرتعداد نمایشی به این نتیجه رسیده است که خلق زیبایی و موقعیت نمایشی، وابسته به حضور مفاهیم اخلاقی است چراکه دراماتورژها یکی از مهم‌ترین عناصر خلق درام را تنش تماتیک دانسته‌اند که طی آن، شخصیت‌های داستان به دلیل دیدگاه‌های متفاوت اخلاقی و اغلب متناقضی که دارند، تعریف می‌شوند و این تضادها و تناقض‌ها است که به خلق درام جذاب منجر می‌شود. تابش همچنین برای اخلاق و درام ماهیتی در هم تنیده قائل است که هم نشینی این دو، به ایجاد زمینه‌هایی زیبایی‌شناسانه می‌انجامد.

فصول شش‌گانه کتاب «اخلاق و درام» دارای زیر‌عنوان‌های پرباری است که ذیل هر کدام، مفاهیم مورد اشاره نویسنده، با مصداق‌های فراوان مورد پرداخت دقیق و چندوجهی قرار گرفته است. برای مثال فصل اول کتاب که به مفهوم «عشق» می‌پردازد، با نگاهی به مبانی و روایت‌هایی نقل شده دینی، خلاصه‌ای از داستان‌های بنیادین و اسطوره‌ای ملل بازگو شده و نقاط مشترک میان آن‌ها و همچنین ویژگی‌های زیبایی شناختی هرکدام زیر ذره بین نویسنده قرار گرفته است. همچنین با بررسی آثاری از سینمای ایران، چگونگی بازنمایی مضمون عشق در آن‌ها تحلیل شده است.

«اخلاق و درام» به نویسندگی نصرت‌الله تابش، توسط انتشارات بنیاد سینمایی فارابی راهی بازار نشر شده است.