به گزارش صبا، محمد حسام حدادیان، کارگردان «حبس مجرد» که در هنر و تجربه روی پرده رفته است، درباره ایده فیلمنامه و مراحل تکمیل آن گفت: ایده این فیلم ریشه در تجربه زیسته خودم دارد. روزی در بازگشت از کار در آپارتمانی که تازه به آن نقل مکان کرده بودم شاهد چالشهای یکی از همسایهها بودم، زوجی که با هم اختلاف داشتند و همسایگانی که در آپارتمان جمع شده بودند تا مشکل آنها را حل و فصل کنند. چند روزی این مسئله ادامه داشت گاهی زن در را به روی مرد قفل میکرد و اجازه ورود او به خانه را نمیداد و گاهی مرد اجازه خروج زن را از خانه و چالشهای بین این دو مدام به فضای خارج از واحد خودشان منتقل میشد. این ماجرا در ذهن من ماند تا اینکه با دوست خوبم ابراهیم نصیری که فیلمنامه را نوشته است در مورد آن صحبت و ایدهام را مطرح کردم. از آنجایی که قرار بود کارگردانی کار بر عهده خودم باشد میخواستم که در بخش فیلمنامه بیشتر دخیل باشم به همین علت تقسیم کار بین ما اینگونه شد که سکانسها را با یکدیگر جلو میبردیم و بحث دیالوگنویسی بیشتر بر عهده ابراهیم نصیری بود.
او ادامه داد: دو سال پیش از آنکه ساخت «حبس مجرد» را استارت بزنیم بر سر فیلمنامه دیگری با سرمایهگذار کار آشنا شدم اما به دلایلی در آن پروژه موفق به همکاری نشدیم بعد از دو سال خود سرمایهگذار دوباره برای همکاری اعلام آمادگی کردند منتها مسئله بازگشت سرمایه در این بین همچنان چالش برانگیز بود که در نهایت با گپ و گفتهای فراوان و آمد و شدهای زیاد این چالش برطرف و همکاریمان ممکن شد. حقیقتش این است که سرمایهای که ما برای ساخت این فیلم در اختیار داشتیم بسیار اندک بود و عوامل کار با اینکه در زمینه دستمزد همکاری زیادی با من کردند اما همگی به این معتقد بودند که با این مبلغ نمیتوان یک فیلم سینمایی بلند کار کرد اما خوشبختانه خدا خواست و شد. خوشبختانه فیدبکی که تا این لحظه از مخاطبان گرفتم اینگونه بود که بازی بازیگران جوانمان را پسندیدهاند و به اندازهای که دیدهاند باورپذیر بوده است.
این کارگردان درباره انتخاب بازیگران فیلم گفت: در همان روزهای اولی که فیلمنامه را پیش میبردم برای نقش محتشم، سیاوش چراغیپور عزیز و برای نقش وحید، مهدی کوشکی را در نظر داشتم. با اینکه با آقای چراغیپور در مورد زمانبندی کار کمی چالش داشتیم اما خوشبختانه در نهایت فیلمنامه را خواندند، پسندیدند و افتخار دادند که در پروژه ما بازی کنند. با مهدی کوشکی هم سر فیلم «یقه سفیدها» آشنا شدم و دوستیمان ادامه پیدا کرد، زمانی که میخواستم فیلمنامه را برای او ارسال کنم اسم خودم را از داخل فیلمنامه برداشتم تا نظر اصلی او را بدون اینکه بداند کارگردان کار من هستم بدانم. آقای کوشکی از فیلمنامه و نقش خوششان آمد و زمانی که ایشان متوجه شدند من کارگردان کار هستم در بحث دستمزد تخفیف زیادی برای ما قائل شدند و امکان این همکاری فراهم شد. از خانم یلدا عباسی و پیمان مقدمی کار تئاتر و فیلم کوتاه دیده بودم و خیلی دوست داشتم با آنها همکاری کنم در عین حال از بازیگران جوان فیلم هم نمونه کار دیده بودم و با اینکه همکاری با بازیگران جوان با ریسک همراه بود اما وحید نیکراد و زهرا نامور بازیگران درخشان، باهوش و آیندهداری هستند که با تمام سختگیریهای من و تمرینات شبانه روزی و هرآنچه که برای رسیدن به نقش از آنها میخواستم همکاری کردند.
حدادیان درباره همکاری با ثریا قاسمی در «حبس مجرد» اظهار داشت: ما خانم ثریا قاسمی را به سختی پیدا کردیم بخصوص که در آن دوره ایشان از موبایلشان استفاده نمیکردند. به هر حال فیلمنامه را فرستادیم و ایشان خواندند و به درخواست ما نسبت به حضور افتخاریشان در این پروژه موافقت کردند. البته در ابتدا هم چالشهایی داشتیم خب ایشان مرا نمیشناختند ولی بعد که رفتار مرا سر صحنه دیدند، اعتماد کردند. ایشان به شدت انسان باهوشی هستند و در صحنه بسیار تلاش میکردند که همراه باشند. من اصلاً فکر نمیکردم که ایشان در این حد ریزبینانه به خیلی از مسائل نگاه کنند به شکلی که از لابلای دیالوگها حس بیرون میکشیدند و راکوردشان را طوری حفظ میکردند که به جرات میتوانم بگویم بسیاری از بازیگرانی که در این سالها به آنها کار کردم حتی به اندازه ۴۰ درصد ایشان هم در حفظ راکورد بازیشان دقیق نبودند. در کل باید بگویم که حضور خانم قاسمی برای ما تماما برکت بود و اسم و تصویرشان برای ما خنکای یک سایه بسیار بزرگ بود. امیدوارم خداوند بزرگترهای سینما را برای همه ما جوانان سینما حفظ کند.
او در ادامه درباره اثرات منفی بودجه کم بر تولید فشرده این اثر گفت: فکر میکنم در ۱۰ نهایت ۱۱ جلسه این فیلم را بستیم و این خود چالشی برای من به عنوان یک فیلمساز جوان بود. چرا که باید خیلی سریع تصمیم میگرفتم که از چه چیزهایی بگذرم و چه چیزهایی را در اولویت قرار دهم. بخشی از این مسئله به بودجه بسیار کمی که داشتیم باز میگشت اما خوشبختانه خداوند یک ویژگی به من داده که میتوانم سرعت عمل داشته باشم و از طرفی من کار اصلیام را بیشتر در تمرینات انجام میدهم و در پیش تولید تقریباً کار درآمد، حتی صدابردار و فیلمبردار کار در طول تمرینها کاملاً متوجه میشوند که ما چه میخواهیم بدین ترتیب وقتی به مرحله فیلمبرداری رسیدیم کارمان زمان کمتری برد. ولی از این جهت که من محدودیتهایی داشتم نسبت به اینکه بخواهم پلانهای بیشتری بگیرم و یا اینکه وقت بیشتری بگذارم بخصوص که اولین فیلم بلند سینماییام را کار میکردم سخت و پرچالش بود و خیلی اذیت شدم. با توجه به اینکه یک سری فیلمها همزمان با ما در حال تولید بود و ما میشنیدیم که با بودجههای خیلی بالا در حال کار هستند. حتی لوکیشن مخصوص به کار خودشان را ساخته بودند و این باعث میشد به این فکر کنیم که اگر ما هم بودجه بیشتری داشتیم مسلماً فیلم بهتری میساختیم ولی خب در این زمینه محدودیت داشتیم ولی با آنچه که داشتیم سعی کردیم درست، اصولی و مخاطب پسند جلو برویم و امیدوارم که موفق بوده باشیم. فکر میکنم با این تعداد جلسه فیلمبرداری و مقدار بودجه، میتوانیم یکی از رکوردداران در زمینه ساخت فیلم بلند باشیم. در این سالهایی که در سینما بودم ندیده و نشنیدهام که در ۱۰ جلسه و با بودجهای که ما در اختیار داشته داشتیم یک فیلم بلند ساخته شده باشد.
حدادیان درباره استفاده از دوربین روی دست در این فیلم گفت: بله تقریباً ۹۹ درصد کار به صورت دوربین روی دست کار شده است. ابوالفضل نباتی مدیر فیلمبرداری ما به نظرم یکی از بهترین مدیران فیلمبرداری است که تکنیک دوربین روی دستش واقعا فوقالعاده است. من میخواستم فیلم کمی فضای مستند گونه به خود بگیرد و به واقعیت نزدیک شود. میخواستم به نقطهای از ذهن مخاطب دسترسی پیدا کنم که او با توجه به اینکه میداند یک فیلم داستانی میبیند در ناخودآگاهش، این نقش را بگیرد که در حال تماشای یک مستند است. گویی یک سمت مغز او فشاری مبنی بر مستند بودن اثر ایجاد میکند و بخش دیگر ندای تماشای یک فیلم داستانی را سر میدهد. من به دنبال این بودم که آن فضا و زندگی را خیلی رئالتر نشان بدهم و دوربین نفس داشته باشد. به نظر من فیلمی که پلانهایش نفس دارد یا به قولی یک تکان ریزی دارد مخاطب را بیشتر همراه میکند چرا که ما خواسته یا ناخواسته الگویی در ناخودآگاهمان از فیلمهای دوربین روی دستی که از کودکی در خانوادههایمان از مراسمهای مختلف گرفته نقش بسته است. فیلمهایی که از طریق دوربینهای هندی کم که در خانهها بوده و روی دست فیلمبرداری میشده در یک جایی از مغز ما نشسته و برای ما قرارداد شده است. وقتی ما این تصاویر را میبینیم خواسته یا ناخواسته یاد یک سری از تصاویری که از این طریق در ذهن ما نقش بسته است میافتیم و تصاویر انقدر آشنا خواهند بود که انگار خودمان آنها را فیلمبرداری کردهایم و حال این تصویر به نظر ما خیلی رئالتر، مستندتر و طبیعیتر میآیند. فکر میکنم که در فیلم بعدی هم با همین سبک و سیاق جلو خواهم رفت ولی با یک مقدار تغییرات، تدوین سر ضربتر و پلانهای بیشتر.
کارگردان «حبس مجرد» درباره بازخوردهای فیلم گفت: در افتتاحیه اکران فیلم آقای محسن خیمهدوز از منتقدان سینما در سالن حضور داشتند و پس از اکران در گپ و گفتی که داشتیم گفتند که پلانها و یکسری از صحنههایت مرا یاد فیلمهای فرهادی میانداخت و کاملاً مشهود است که سینمای فرهادی روی تو تاثیر زیادی گذاشته است. من ابتدا خوشحال شدم و بعد کمی به فکر فرو رفتم و ناراحت شدم اما دیدم که وقتی خود آقای فرهادی با شهامت میگویند که سینمای مهرجویی، کیارستمی و کیمیایی روی من تاثیر گذاشته است و من از آن سینما بهره گرفتهام پس این مسئله چیز عجیبی نیست و من هم با افتخار میتوانم بگویم که فیلمهای آقای فرهادی روی من تاثیر زیادی گذاشته است و فیلمسازی من به نوعی تاثیر گرفته از سینمای فرهادی است. خود آقای فرهادی نیز تا یک نقطهای به قول خودشان از آن سینما بهره گرفتند و از جایی به بعد مسیر خود را پیدا کردند و امضای شخصی او را میتوان روی فیلمهایش دید. من هم با توجه به اینکه تلاش کردم امضای خودم روی کارم باشد و فکر میکنم در این زمینه هم موفق بودهام و از بازخوردهایی که دریافت کردم نیز این چنین برمیآید که همان ردی که در فیلمهای کوتاهم وجود داشته در این فیلم بلند هم دیده شده است. قطعاً راه خودم رو در این سینما پیدا میکنم.
او در پایان اظهار داشت: به نظرم «حبس مجرد» یک فیلم زنانه است و جدا از اینکه قصه مردی را روایت میکند که در زندان اعمال خودش اسیر شده به طور موازی قصه زنی را مطرح میکند که در برابر مردهای قصه ما که همه میخواهند به هدف خود برسند، میایستد. این زن به کمک زنهای دیگر این داستان و با شجاعت و پشتکارش در نهایت موفق میشود که به هدفش برسد. از مخاطبان خواهش میکنم برای بیشتر دیده شدن یک فیلم زنانه و فیلمی که سعی میکند جایگاه زن را در جامعه بیشتر نشان دهد، زنی که تا حد توانش تلاش میکند تا جلوی مردسالاری بایستد حمایت کنند. «حبس مجرد» فیلمی مستقل است، در سینماهای محدودی اکران میشود و ما هم از نظر بودجه و هم از نظر روزهای فیلمبرداری محدودیتهایی داشتیم به همین علت بابت هر کم و کاستی که ممکن است داشته باشد از مخاطبان عذر خواهی میکنم. در پایان دوست دارم از عواملم که در شرایط سخت و پیچیده مرا همراهی کردند تشکر کنم، این فیلم حدود ۴ سال به دلایلی اکران نمیشد و در نهایت با تلاشها و کمک گروه سینمایی هنر و تجربه به اکران رسید.
نشر اول: روزنامه صبا- مریم عظیمی
There are no comments yet