به گزارش خبرنگار تئاتر صبا، نمایش «دعوت به مراسم قطع دست»، نمایشنامه‌ ماندگاری از «مارتین مک دونا» و به کارگردانی «آیلا تهرانی» که از ۳ مرداد در پردیس تئاترشهرزاد به روی صحنه رفته است؛ نمایشی است که واقعا کمدی است و انگار که کارگردان و دراماتورژ این نمایش به ژانر کمدی و متدهای آن آگاه و واقف است و این همان ویژگی است که نباید به آسانی از آن گذر کرد، ما با کمدی طرف هستیم که تحلیل شده است و کارگردان می‌داند که با متن مک دونا باید چگونه و چطور برخورد کند.

معیار و عامل تثبیت کننده‌ ژانر کمدی «خنده» است به‌شرطی که انواع خنده را بشناسیم و برایش ایده داشته باشیم. این در حالی‌ست که غالبا آنچه در کمدی‌های امروزی شاهد هستیم، آگاه نبودن از این ژانر غنی نمایشی است که سرشار از خصایص و ویژگی‌هایی است که باید در نظر گرفته شود تا یک کمدی منسجم هم از لحاظ رو ساخت (نمایش) و هم از لحاظ زیرساختی (متن و تحلیل آن) شکل بگیرد و «دعوت به مراسم قطع دست» از این حیث متفاوت و می‌توان گفت استاندارد عمل کرده است.

در این متن که بر اساس ساختار به کمدی بودن آن می‌رسیم؛ با متد لوژر در این نمایشنامه طرف هستیم که از «مارتین مک‌دونا» می‌آید. بر اساس آرای تطبیقی درخصوص کمدی و نظریات فلسفی، ما می‌توانیم این نمایش را با نظریه‌ «هانری لویی برگسون» از لحاظ بار کمدی تطبیق دهیم؛ یعنی هر ۳ عنصر قلب، وارونه‌سازی و تکرار، تداخل متقابل رشته‌ها که در نظر برگسون در خصوص کمدی وجود دارد، در نمایش به وضوح حس می‌شود.

در کارگردانی نمایش «دعوت به مراسم قطع دست» ما با زایش درست متن توسط کارگردان رو‌به‌رو هستیم؛ درک درست از متن و تحلیلی که مبتنی بر قواعد است، سبب شده است تا اثر اثری مغزدار باشد و این سبب اثرگذاری بر مخاطب می‌شود.

فاصله گذاری برشتی نیز در این نمایشنامه به‌طور مکرر دیده می‌شود و این همان چیزی است که سبب می‌شود کاراکتر کمیک بیش از پیش به مخاطب نزدیک شود. آن هم در شرایطی که کاراکتر کمیک به خودی خود از مخاطب سطح پایین‌تری دارد و مخاطب حس برتری ناخودآگاهی نسبت به وی دارد.

از نظر بازیگری نیز این نمایش موفق است زیرا این تحلیل درست کارگردان به بازی بازیگران نیز تزریق شده است و شیوه‌ بازیگری بازیگران در ورای متن و کارگردانی نیست بلکه هم‌سو و هم راستا هستند. حضور «محمد نادری» امتیاز مهمی در این نمایش است. او کمدی را بسیار خوب می‌شناسد و تجربه‌ بسیاری در این خصوص دارد و این همان چیزی است که به این نمایش کمک کرده است و قطعا در کنار بازی در این نمایش حضور وی به عنوان «مشاور کارگردان» نیز مثمر ثمر بوده است و این هم‌فکری سبب قرار گرفتن سکان هدایت این نمایش در جهت درست است.

در کل «دعوت به مراسم قطع دست» مشق خوبی برای هنرجویان کارگردانی و بازیگری خواهد بود؛ زیرا «کمدی» است و نه کمدی نما و حتی برای مخاطبان عام نیز بی‌فایده نخواهد بود زیرا با دیدن این نمایش مضاف بر رقم‌خوردن اوقاتی خوش، نوعی کنش خود درمانی نیز انجام داده‌اند زیرا همانطور که آگاهیم، خنده سلامت‌بخش است.

علی حیدری