علیرضا حسینمردی/صبا؛ کمپانی دیزنی به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده محصولات سرگرمی و کودک در جهان، صدرنشین بلامنازع لیست پرفروش‌ترین انیمیشن‎‌های تاریخ سینما است. بااین‌‌حال چند محصول اخیر آن‌ها به دلیل مواضعی که در قبال مسائل سیاسی و فرهنگی گرفته بودند، به‌نوعی از سوی مخاطبان آمریکایی بایکوت شدند. جنگ میان دیزنی و ایالت فلوریدا، نبردی بود که فقط دیزنی متضرر آن بود و در نهایت باب چیپک مدیرعامل وقت این مجموعه، مجبور شد تا از سمت خود استعفا کند. دیزنی با قانون حقوق والدین در منابع آموزشی مدارس، مشکل پیدا کرد و در بیانیه‌های متعدد می‌گفت چنین قوانینی ضد کودکان است. فرماندار ایالت فلوریدا نیز تلافی کرد و دستور داد تا جلوی توسعه شهربازی‌های دیزنی گرفته شده و معافیت این مجموعه از پرداخت مالیات، لغو شود.

حواشی دیزنی سبب شد تا والدین آمریکایی به انیمیشن‌هایی که دیزنی می‌سازد، بیشتر توجه کرده و فرزندان خود را به تماشای محصولاتی که حاوی شعارهای چپگرایانه و حمایت از گروه‌های رنگین‌کمانی بود، نبرند. به‌همین‌علت، «لایتیر» Lightyear ، «المنتال» Elemetal ، «قرمز شدن» Turning red ، «دنیای عجیب» Strange world و «آرزو» Wish ضررهای چند صد میلیون دلاری را روی دستان سرمایه‌گذاران گذاشتند.

این شکست‌ها سبب شد تا مدیران دیزنی به نویسندگان فیلمنامه «درون و بیرون ۲» Inside out 2 بگویند که دو کاراکتر اصلی قصه، نباید رابطه همجنس‌گرایانه داشته باشند. بااین‌رو، یکی از علل اصلی پرفروش‌شدن این انیمیشن، فاصله گرفتن از کمپین سیاسی لیبرال‌ها بود. «درون بیرون ۲» با ۱٫۷ میلیارد دلار فروش، بدون احتساب تورم در صدر پرفروش‌ترین انیمیشن‌های تاریخ قرار گرفته است.

محبوبیت انیمیشن‌های کلاسیک

والت دیزنی، موسس کمپانی دیزنی، به‌خوبی از ارزش بلندمدت انیمیشن‌ها، آگاه بود؛ او بعضا آثار کلاسیک دیزنی را به مدت محدودی اکران می‌کرد و با اکران مجدد این آثار، حس تازگی آن‌ها را حفظ می‌کرد. البته اکران‌های مجدد انیمیشن‌های کلاسیک، به مجموع فروش آن‌ها کمک شایانی کرده است.

این لیست بدون احتساب تورم است. با اینکه تورم در آمریکا و دیگر بازارهای اصلی در جهان، در اغلب مواقع زیر ۵ درصد در سال است، اما ۱۵۰ ملیون دلار در سال ۱۹۵۰، بسیار باارزش‌تر از ۶۰۰ میلین دلار در سال ۲۰۲۳ است.

پرفروش‌ترین انیمیشن‌های تاریخ سینما

1. «درون بیرون ۲» Inside out 2؛ فروش: ۱٫۷ میلیارد دلار

سال عرضه: ۲۰۲۴

دوستان جدیدی به جمع احساسات رایلی در قسمت دوم پیوسته‌اند. سکان هدایت مغز قهرمان قصه حداقل در دو سوم از فیلم، در دستان حس اضطراب Anxiety است. احساسات دیگری نظیر حسادت، بی‌حوصلگی و خجالت، بعد جدیدی به کاراکتر رایلی داده‌اند.

ممکن است که تاج پادشاهی این انیمیشن، به خطر بیفتد؛ ایمی پولر صداپیشه حس شادی، گفته است که می‌خواهد قسمت سوم نیز ساخته شود.

برخی از کارشناسان می‌گویند موفقیت چشمگیر این انیمیشن، نفرین شکست را از روی محصولات کودکانه دیزنی برداشته است. «موآنا ۲» نیز تا به امروز در گیشه خوب عمل کرده، اما نسخه سینمایی «سفید برفی» Snow white که قرار است در مارچ سال آینده اکران شود، تمامی مشخصه‌های شکست‌های دیزنی را دارد.

2. «یخ‌زده ۲» Frozen 2؛ فروش: ۱٫۴۵ میلیارد دلار

سال عرضه: ۲۰۱۹

جای تعجب نداشت که پرنسس یخی دیزنی، دوباره در گیشه موفق ظاهر شود. قسمت اول «یخ‌زده» به یک پدیده فرهنگی در کل جهان تبدیل شد و از تصویر کاراکترهای آن‌ها روی جلد دفاتر و لوازم تحریر، می‌توان به تاثیرگذاری این اثر، پی برد.

پرنسس السا در قسمت دوم به دنبال یافتن منشا قدرت‌های خود بوده تا بتواند، آرندل را دوباره نجات دهد.

کارشناسان معتقدند که کریس باک و جنیفر لی (کارگردانان قسمت اول و دوم) با یافتن قصه‌ای در حد و اندازه قسمت اول، شایسته ستایش‌های فراوانی هستند؛ قطعه‌های موسیقی جدید، نیز یکی دیگر از علل موفقیت فیلم بوده است.

3. «فیلم برادران سوپر ماریو» The Super Mario Bros. Movie؛ فروش: ۱٫۳۶ میلیارد دلار

سال عرضه: ۲۰۲۳

زوج کریس پِرَت و چارلی دِی با صداپیشگی کاراکترهای ماریو و لوییجی، به موفقیتی غیرقابل پیش‌بینی در گیشه رسیدند.

اقتباس از بازی‌های کامپیوتری، یک قمار بوده و تعداد شکست‌ها، بیشتر از پیروزی‌ها بوده است. نسخه سینمایی بر اساس همین بازی در سال ۱۹۹۳، یک شکست تمام عیار بود. اما سازندگان این فیلم از خلا‌ ای که دیزنی برجای گذاشته بود، نهایت استفاده را کردند و محصولی ساختند که والدین با خیال راحت می‌توانستند فرزندان خود را به تماشای آن ببرند.

4. «یخ‌زده» Frozen؛ فروش: ۱٫۲۹ میلیارد دلار

سال عرضه: ۲۰۱۳

شاید قسمت دوم این انیمیشن، پرفروش‌تر شده باشد، اما از نفوذ این فیلم در خانه‌های مردم، نمی‌توان غافل شد. حتی کاراکترهای مکمل این اثر نظیر اولاف، نیز نزد کودکان بسیار محبوب شده و دو قطعه Let it go و Build a snowman میلیاردها بار پلی شده است.

دیزنی روی فرمت پرنسس‌های آثار خود، چرخشی مدرن را داد و به بزرگترین موفقیت این کمپانی از دهه نود تا اکران این فیلم رسید.

5. «شگفت‌انگیزان ۲» Incredibles 2؛ فروش: ۱٫۲۴ میلیارد دلار

سال عرضه: ۲۰۱۸

«شگفت‌انگیزان» جزو انیمیشن‌های بسیار محبوب در آمریکا است؛ بنابراین جای تعجب نداشت که دیزنی، این فیلم را در اوج دوران رونق آثار ابرقهرمانی روانه سینماها کند. جدای ازاینکه تم‌هایی از مواضع سیاسی هالیوود در قسمت دوم دیده می‌شود، حتی کارشناسان رسانه‌های جریان اصلی هالیوود نیز معتقدند «شگفت‌انگیزان ۲»، کیفیت روایی فیلم اول را ندارد.

اما هوش بازاریابی دیزنی در این بود که این انیمیشن را به فاصله چند ماه از «انتقام‌جویان: جنگ  ابدیت» به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین آثار ابرقهرمانی در تاریخ، اکران کرد.

6. «مینیون‌ها» Minions؛ فروش: ۱٫۱۶ میلیارد دلار

سال عرضه: ۲۰۱۵

موفقیت مینیون‌ها در گیشه، پیش از اکران فیلم اختصاصی با این کاراکترها مسجل شده بود. «مینیون‌ها» میان اکران قسمت دوم و سوم «من نفرت انگیز» اکران شد و تهیه‌کنندگان بالاخره توانستند سود کلانی را از محبوبیت مینیون‌های زرد رنگ، ببرند.

ده‌ها میلیون‌ مخاطب به تماشای این فیلم رفته و آن‌را به پرفروش‌ترین عنوان در فرنچایز «من نفرت‌اگیز» تبدیل کردند.

7. «داستان اسباب‌بازی ۴» Toy story 4؛ فروش: ۱٫۰۷ میلیارد دلار

تاریخ عرضه: ۲۰۱۹

هواداران فرنچایز «داستان اسباب‌بازی» درباره ساخته شدن قسمت چهارم، مردد بودند؛ پایان‌ قصه قسمت سوم به‌قدری از منظر احساسی به‌قدری برای مخاطبانی که با این مجموعه بزرگ‌شده بودند، رضایت‌بخش بود که معلوم قسمت چهارم بتواند در حدواندازه برادر بزرگ‌تر خود ظاهر شود.

قمار مجدد دیزنی/پیکسار در اینجا نیز موفق بود؛ اما هنگامی که متولیان تصمیم گرفتند تا برای کاراکتر بازلایتیر یک فیلم مجزا به تم چپگرایی بسازنند، یکی از بزرگترین شکست‌های خود را درگیشه تجربه کردند.

البته قرار است تا قسمت پنجم با بازگشت تام هنکس و تیم آلن ساخته شود و باید دید که هنوز این فرنچایز می‌تواند ده‌ها میلیون نفر را به سینما کشاند؟

8. «داستان اسباب‌بازی ۳» Toy story 3؛ فروش: ۱٫۰۷ میلیارد دلار

تاریخ عرضه: ۲۰۱۰

شاید به‌غیر از «ارباب حلقه‌ها»، قسمت سوم هیچ فرنچایز دیگری، بهتر از نسخه‌های پیشین خود نبوده است؛ اما «داستان اسباب‌بازی ۳»، یک استثنا است؛ با اینکه قصه این فیلم درباره اسباب‌بازی‌ها سخنگو بوده و به مفاهیمی نظیر بزرگ‌شدن و خداحافظی با دوران کودکی است، اما قصه‌ای دلهره‌آور و گاها غم‌انگیز خود را به بهترین نحو بازگو کرد.

گروهی از منتقدان سینما، این انیمیشن را بهترین عنوان مدرن در این ژانر می‌دانند و درآوردن اشک میلیون‌ها نوجوان، در اینجا به نفع دیزنی تمام شد!

9. «من نفرت‌انگیز ۳» Despicable me 3؛ فروش: ۱٫۰۳ میلیارد دلار

تاریخ عرضه: ۲۰۱۷

گرو Gru ضدقهرمان این فرنچایز در این قسمت به دیدار خیشاوندان خود رفته و پس از تجربه نه‌چندان موفق قسمت دوم، به ریشه اصلی فیلم اول بازمی‌گردد. او در این قسمت، برادر بلوند خود را یافته و این دو، سعی می‌کنند تا بدمن دیگری را شکست دهند.

باتوجه به اکران قسمت چهارم این مجموعه از فیلم‌ها در سال ۲۰۲۴، «من نفرت‌انگیز» تنها فرنچایز انیمیشنی است که از مرز ۵ میلیارد دلار باکس آفیس عبور می‌کند.

10. «در جستجوی دوری» Finding dory؛ فروش: ۱٫۰۳ میلیارد دلار

تاریخ عرضه: ۲۰۱۶

پس از موفقیت چشمگیر «نمو»، پیکسار تصمیم گرفت تا ادامه قصه را با تمرکز روی کاراکتر دوری، بگوید. اغلب منتقدان این فیلم را تحسین کردند. تیم صداپیشگی آن، جزو ستاره‌های مشهور هالیوودی بوده و بخشی از محبوبیت این فیلم نزد بزرگسالان هستند.

فهرست پایین فقط نشانگر میزان فروش انیمیشن‌ها در آمریکای شمالی است.

پرفروش‌ترین انیمیشن‌های تاریخ سینما با احتساب تورم

1. «سفیدبرفی و هفت کوتوله» Snow White and the Seven Dwarfs؛ فروش: ۱٫۰۱۹ میلیارد دلار؛ نسخه سال ۱۹۳۷
2. «صد و یک سگ خالدار» One Hundred and One Dalmatians؛ فروش: ۹۳۲ میلیون دلار؛ نسخه سال ۱۹۶۱
3. «شیر شاه» The Lion King؛ فروش: ۸۳۳ میلیون دلار؛ نسخه سال ۱۹۹۴
4. «فانتزیا» Fantasia؛ فروش: ۷۷۴ میلیون دلار؛ نسخه سال ۱۹۴۱
5. «شگفت‌انگیزان ۲» Incredibles 2؛ فروش: ۶۹۷ میلیون دلار
6. «کتاب جنگل» The Jungle Book؛ فروش: ۶۸۷ میلیون دلار؛ نسخه سال ۱۹۶۷
7. «زیبای خفته» Sleeping Beauty؛ فروش: ۶۷۸ میلیون دلار؛ نسخه سال ۱۹۵۹
8. «شرک ۲» Shrek 2؛ فروش: ۶۵۱ میلیون دلار
9. «پینوکیو» Pinocchio؛ فروش: ۶۲۸ میلیون دلار؛ نسخه سال ۱۹۴۰
10. «بامبی» Bambi؛ فروش: ۵۹۴ میلیون دلار؛ نسخه سال ۱۹۴۱