مهدیه مالکی/ صبا؛ فیلم مستند «حرفه‌ای» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی مسعود طاهری در بخش رقابتی فیلم‌های بلند هجدهمین جشنواره سینماحقیقت حضور دارد.  طاهری، درباره موضوع فیلم خود گفت: فیلم «حرفه‌ای» در ادامه مستند‌های قبلی من، «شرقی»، «توشیهیکو ایزوتسو»، «مستشرق»، «هانری کربن» و «الکافی» است، این مستندها گرچه با هم تفاوت دارند ولی دارای نقطه اشتراکی هستند که آنها را به هم پیوند می‌دهد و البته نقاط عطفی که از هم تمایز می‌دهد. وقتی از ایزوتسو به کربن رسیدم خیلی طبیعی بود که از کربن به امیرمعزی برسم، البته مستند «الکافی» پروژه فکری من و نیز آقای امیرمعزی بود. من در مستندهایم به بحث‌های فکری، فلسفه و الهیات می‌پردازم و آقای امیرمعزی در تشیع تحقیق و پژوهش‌های بسیاری انجام داده‌اند و خوانش ایشان از تشیع می‌تواند در جامعه امروز ما با ویژگی‌هایی که از آن اطلاع داریم مطرح شود و همه این دلایل موجب شد برای ساخت این فیلم قدم بردارم.

وی درباره لوکیشن‌های فیلمبرداری مستند «حرفه ای» اظهار داشت: قسمتی از این مستند به قبل از دوران کودکی امیر معزی و به تبار ایشان می‌پردازد و بخش کوتاهی از فیلم که کمتر از دو دقیقه است در تهران و مابقی در پاریس فیلمبرداری شده است.

طاهری دغدغه اصلی از ساخت مستند «حرفه‌ای» را شناساندن شیعه و تشیع عنوان کرد و یادآور شد: امروزه شناخت تشیع برای باورمندان و مومنان شیعه و حتی غیر باورمند یا افرادی که باور کمتری دارند ضروری است. به عبارتی باورمندان به تشیع باید به صورت اصولی‌تر و علمی‌اش آن را درک کنند و برای غیرباورمندان ضروری است که حداقل یک شناخت دقیق علمی از آن داشته باشند که بتوانند چگونه با آن تعامل کنند. لذا برای هر دو دسته ضروری است که با پارادایم شیعه آشنا شوند. تاکنون جهان تشیع به صورت درون دینی ترسیم می‌شده که این شیوه در جهان مدرن و امروز دیگر جواب نمی‌دهد ولی آقای امیرمعزی مذهب تشیع را در جهان مدرن با ابزارها و سازوکارهای مدرن تشریح می‌کند.

وی افزود: چون در جهان مدرن با کثرت گرایی مواجه هستیم، شاهد پارادایم‌های مختلف هستیم.

طاهری درباره محمدعلی امیرمعزی گفت: این شبیه یک معجزه است که یک ایرانی به جای ماسینیون، کربن و دنیل ژیماره بنشیند و گمان نکنم دیگر تکرار شود و در تاریخ فرانسه محمدعلی امیرمعزی جزو چهار شخصیت برتر اسلام‌شناسی فرانسه است، ضمن اینکه در فرانسه شصت سال پیش در اسلام‌شناسی بیشتر به قرائت سنی توجه می‌کردند و فرانسه تنها کشور پیشرویی بود که در آن از دوره ماسینیون به خوانش شیعی در جهان اسلام توجه شد و هانری کربن این مسئله را به اوج خود برد و سعی کرد جهان غرب را با خوانش شیعه آشنا کند و مجدد این خوانش در دوره دانیال ژیماره کمی رو به افول گذاشت و با امیرمعزی خوانش شیعه در جهان غرب به قله خود رسید. امیرمعزی برای اولین بار در تاریخ آکادمیک جهان غرب تایتل (عنوان) شیعه را در نام کرسی تدریس خود قرار داد که تاکنون هیچ فردی چنین کاری نکرده است.

وی درباره چالش‌های ساخت این مستند خاطرنشان کرد: یکی از چالش‌ها، ساخت فیلم با هزینه‌های شخصی بود و هیچ نهادی برای ساخت این مستند کمکی به من نکرد. ساختن فیلم با هزینه‌های دلاری خیلی دشوار است چون با بودجه ریالی باید هزینه دلاری کنی و این برای فیلمسازی که مستقل کار می‌کند استرس‌زا است.

طاهری افزود: نسبت دادن برخی ادعاها به آقای امیرمعزی از سوی برخی افراد در داخل کشور، از دیگر چالش‌های ساخت این فیلم بود چون این امکان وجود داشت مسئولین تحت تاثیر این ادعاها قرار گرفته و اکران فیلم «حرفه‌ای » را تحت تاثیر قرار دهد که خدا را شکر اکران این مستند طبق روال در حال انجام است.

این مستندساز درباره مدت زمان ساخت این فیلم اذعان داشت: فیلمبرداری این مستند در تهران و پاریس مجموعا حدود ۱۵ روز در سه دوره تصویربرداری زمان برد ولی تحقیق و پژوهش آن از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ به صورت ناپیوسته طول کشید.

وی با بیان اینکه شخصیت آقای امیرمعزی از نظر اخلاقی و علمی بر روی ایشان تاثیرگذار بوده است تاکید کرد:  از نظر اخلاقی، تواضع زیاد ایشان مرا شگفت زده می‌کرد. فردی که شاگرد انسان‌های بزرگی همچون فوکو، پیر ادو، لویناس و اشتراوس، ژاک دریدا، هانری کربن و… بوده و هم اکنون جانشین هانری کربن است و کرسی بزرگ الهیات دانشگاه سوربن در اختیار او بوده، هنگامی که به نقش او در شیعه پژوهی معاصر اشاره می‌کردم دوست نداشت که به این اهمیت و بزرگی اشاره زیادی شود و درعین حال در زمان فیلمبرداری اصرار به حمل وسایل تصویربرداری ما داشت.

طاهری ادامه داد: رتبه ایشان از نظر علمی بسیار بالاست ولی آنچه بر روی من تاثیرگذار بود اخلاق و تواضع ایشان بود و من تاکنون فردی را همچون ایشان متواضع ندیده‌ام. این تواضع آقای امیرمعزی به خاطر هم عقیده بودن با افراد نیست بلکه اختلاف نظر با افراد هرگز موجب از بین رفتن رفاقت‌های ایشان نمی‌شود. یعنی در عین اختلاف نظر، بسیار دوستانه برخورد می‌کند و این برای من درس بزرگی بود.

وی تصریح کرد: از نظر علمی نیز کتاب «راهنمای ربانی در تشیع نخستین» ایشان در زندگی من بسیار تاثیر گذار بوده است چون تصویری تا حد امکان کامل از چهره راهنمای بشر یعنی «امام» به انسان می‌دهد و این کتاب بر روی افراد هم علمی و هم انسان‌های باورمند تاثیرگذار است.

طاهری درباره موثرین‌ترین قسمت مستند«حرفه ای» گفت: بخشی که امیرمعزی درباره «امام شیعه» صحبت می‌کند و بیان دیدگاه‌های امیرمعزی که در تقابل دیدگاه‌های روشن‌فکری دینی است همچنین بیان روش پژوهش‌هایش از موثرترین قسمت این مستند است.

وی در پاسخ به اینکه به هدف خود از تولید این مستند دست یافته یا خیر اظهار داشت: بله من به هدف خود رسیده‌ام چون برای من مهم است که انسان امروز رابطه خود را با امام مشخص کند و دریابد و آن را به صورت اصولی و علمی بشناسند. در بخشی از این مستند امیرمعزی باورهای قلبی خود را با ادله علمی بیان می‌کند که هم افراد به قول معروف روشنفکر و هم افراد مخالف جریان روشنفکری از آن استقبال کرده‌اند.