به گزارش صبا، شرایطی که در سال‌های اخیر تمایل سیما به تولید و پخش سریال‌های تاریخی افزایش یافته و به نظر می‌رسد این مجموعه‌ها با استقبال نسبی از سوی مخاطبان تلویزیون همراه‌اند، به‌تازگی در اتفاقی کم‌نظیر، سه مجموعه تاریخی به صورت همزمان در شبکه‌های یک، دو و سه سیما روی آنتن رفتند.

در حالی که پخش مجموعه «سوجان» از ۱۹ آبان ماه در شبکه یک سیما شروع شده بود، از سوم آذرماه شبکه سه نیز مجموعه «مهیار عیار» را به عنوان سریال شبانه روانه آنتن کرد تا تنها سریال‌های ایرانی جدید تلویزیون در آن ایام، مجموعه‌های تاریخی باشند. به شکلی جالب توجه، طی دو هفته گذشته نیز شبکه دو به مناسبت سالروز شهادت میرزا کوچک‌خان جنگلی، بازپخش مجموعه «گیله‌وا» را در جدول پخش قرار داد تا هر سه شبکه اصلی تلویزیون، برای یک هفته سریال تاریخی روی آنتن ببرند! هرچند در ادامه با اتمام «گیله‌وا» و آغاز پخش «چرخ گردون» این معادله تا حدودی متفاوت متفاوت شد.

از سرزمین شمالی در شبکه‌های یک و دو

مجموعه تلویزیونی «سوجان» در یکی از روستاهای سرسبز شمال می‌گذرد و دو قصه را به صورت همزمان روایت می‌کند که یکی داستان فرار مادربزرگ و همسرش در جوانی از شر خان ظالم و دیگری داستان زندگی و تحصیل نوه‌اش در کنار خانواده است.

«گیله‌وا» هم در خطه شمال ایران می‌گذرد و زندگی اهالی یک روستا را پس از گذشت سه سال از آغاز جنگ میان اعضای نهضت جنگل و نیروهای خارجی نمایش می‌دهد. شخصیت اصلی سریال، جوانی روستایی است که از اعضای اصلی جنبش جنگل محسوب نمی‌شود، اما پدر و دایی‌اش از مبارزان شاخص جنگل‌اند و این مجموعه تلویزیونی به همین بهانه، مبارزه جنگلی‌ها را با انگلیسی‌ها به تصویر می‌کشد.

در سریال «گیله‌وا» که در اواخر سلسله قاجار می‌گذرد، چندین شخصیت واقعی تاریخی مثل شیخ‌علی، مشهدی علی‌شاه و در راس آن‌ها میرزا کوچک‌خان حضور دارند؛ اگرچه همگی شخصیت‌های فرعی‌اند.

راهزن توبه‌کرده در اصفهان صفوی

«مهیار عیار» که قسمت ۱۷ را پشت سر گذاشته، در اصفهان عصر شاه‌عباس صفوی می‌گذرد و قصه یک راهزن توبه‌کرده را روایت می‌کند که سعی دارد به جبران گذشته‌اش، به حل مشکلات مردم بپردازد. او نقشی معادل یک کارآگاه امروزی دارد و هر بار معماهایی را حل می‌کند که به داروغه برای حل مسائل شهر یاری می‌رساند.

شبیه به «گیله‌وا»، تلاش شده تا قصه «مهیار عیار» نیز آمیخته با اسامی آشنای تاریخی باشد. در این سریال اشارات متعددی به شخصیت‌های واقعی مانند میرداماد، شیخ بهایی و خصوصا شاه‌عباس صفوی شده و حتی در مواردی، ارجاعاتی به فعالیت‌های برخی از این مشاهیر تاریخی در اصفهان آن زمان شنیده می‌شود؛ هرچند آن‌ها حضور مستقیمی در این مجموعه ندارند. در دیالوگ‌های این سریال همچنین نام واقعی محله‌های اصفهان در آن زمان استفاده شده و تصاویر رایانه‌ای متعددی از میدان نقش جهان پخش می‌شود.

در میان سریال‌های تاریخی متعددی مانند «گیل‌دخت»، «سرزمین مادری»، «سنجرخان»، «آتش و باد»، «طوبی» و «رحیل» که طی سال‌های اخیر با روایت ایام حکومت شاهان قاجار و پهلوی پخش شدند، «مهیار عیار» یک استثناست که عصر صفویه را به تصویر می‌کشد.

بومی‌های بی‌لهجه

از لحاظ داستانی، وجه اشتراک قابل توجه «سوجان» و «مهیار عیار» آن است که شاه‌پیرنگ خاصی ندارند. «مهیار عیار» اثری اپیزودیک است و «سوجان» هم زندگی روزمره این شخصیت و خانواده او را روایت می‌کند و لااقل در ۲۰ قسمت اول گره‌های داستانی قابل توجهی نداشت.

جالب آن که سازندگان «گیله‌وا» و «مهیار عیار» به جای لهجه‌هایی بومی شمال و اصفهان، از لهجه معیار استفاده کرده‌اند و این در حالی است که شخصیت‌های سریال «سوجان» با لهجه شمالی سخن می‌گویند. نام امرالله احمدجو چهره شناخته‌شده محصولات نمایشی با فرهنگ بومی که نویسندگی و کارگردانی آثار شاخصی چون «تفنگ سرپر» و «روزی روزگاری» را در کارنامه دارد، به عنوان مشاور کارگردان سریال «گیله‌وا» و مشاور فیلمنامه سریال «مهیار عیار» در تیتراژ به چشم می‌خورد.

از فصول جدید چه خبر؟

سه سریال تاریخی یادشده، توسط مراکز مختلفی ساخته شده‌اند؛ «سوجان» به سفارش اداره‌کل سیمای استان‌ها در صداوسیمای استان گیلان تهیه شده، «گیله‌وا» محصول سازمان هنری ـ رسانه‌ای اوج است و «مهیار عیار» در مرکز سیمافیلم به تولید رسیده.

در حالی که از تولید «گیله‌وا» هفت سال می‌گذرد، ممکن است قصه دو مجموعه دیگر با ساخت دنباله، ادامه یابد. سریال «سوجان» در فصل نخست با ۶۳ قسمت به شبکه یک آمده و این در حالی است که این مجموعه از ابتدا با عنوان سریالی ۳۰۰ قسمتی معرفی می‌شد و احتمال دارد با ساخت پنج فصل دیگر ادامه یابد. «مهیار عیار» هم اگرچه در ۳۵ قسمت به پخش رسیده، اما با توجه به ماهیت اپیزودیک آن، از شرایط ادامه تولید و پخش برخوردار است.

نشر اول: ایسنا