معصومه دهقان/صبا؛ فیلم سینمایی «بازی را بکش» به تهیه‌کنندگی مصطفی کیایی، کارگردانی ابراهیم عزیزی و نوشته لادن شیرمرد، داستانی است که از یک حادثه واقعی در دنیای فوتبال الهام گرفته و در آن به بررسی پیچیدگی‌های انسانی و اجتماعی پرداخته می‌شود. در این فیلم، مرگ یک فوتبالیست به علت یک خطای فنی در مسابقه‌ای رسمی، دنیای فوتبال را به چالش می‌کشد و مسیر تازه‌ای را برای روایت داستان‌هایی که در دل این ورزش نهفته است، می‌گشاید. این اثر با پرداخت به موضوعاتی همچون فساد، شرط‌بندی‌های غیرقانونی و تبعات روانی این دنیای پرهیاهو، سعی دارد تا مخاطب را از سطح بازی‌های ساده فراتر برده و به عمق بحران‌های پنهان در پشت صحنه‌های ورزش‌های حرفه‌ای بپردازد. با اینکه این فیلمنامه به شدت تحت تأثیر یک واقعه واقعی است، اما با استفاده از تخیل و خلاقیت نویسنده، به فضایی داستانی و دراماتیک تبدیل شده است که نه تنها طرفداران فوتبال، بلکه علاقه‌مندان به آثار اجتماعی و انسانی را نیز به خود جذب خواهد کرد. خبرنگار صبا با عوامل این فیلم گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.

لادن شیرمرد، نویسنده:

 «بازی را بکش» الهام گرفته از یک داستان واقعی است

لادن شیرمرد، فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی، تاکنون نمایشنامه‌های زیادی نگارش کرده و در حوزه فیلمنامه‌نویسی نیز آثار متعددی داشته است. وی در جدیدترین اثر خود به نام «بازی را بکش» که به کارگردانی محمدابراهیم عزیزی ساخته شده، داستانی جذاب و متفاوت از دنیای فوتبال را به تصویر کشیده است. در گفت‌وگو با این نویسنده، از روند نگارش این فیلمنامه، چالش‌های آن و واکنش‌های احتمالی مخاطبان به فیلم صحبت کرده‌ایم.

از فیلمنامه سینمایی «بازی را بکش» برایمان بگویید. ایده نگارش این فیلمنامه از کجا سرچشمه گرفت؟

من و آقای عزیزی هر دو علاقه‌مند به فوتبال هستیم. بنابراین تصمیم گرفتیم یک فیلمنامه کوتاه که وقایع آن در رختکن یک تیم فوتبال بین دو نیمه یک بازی(۱۵ دقیقه) می‌گذرد بنویسیم. در حال تحقیق و نگارش اطلاعات فوتبالی بودم که ویدئویی از صحنه «مرگ ورزشی» دیدم. این ویدئو مربوط به فوتبالیستی مجارستانی بود که در سال ۲۰۰۴ حین بازی سکته کرد و جان خود را از دست داد. واکنش تماشاگران، داور و غم حاکم در ورزشگاه بسیار تأثیرگذار بود و من تحت تأثیر قرار گرفتم. این واقعه مرا وادار کرد که داستان فیلمنامه را تغییر دهم و به آقای عزیزی گفتم که این فیلمنامه فراتر از یک فیلم کوتاه است و باید به شکل فیلم بلند ساخته شود. آن زمان فکر نمی‌کردم که این فیلم ساخته خواهد شد، بلکه تنها در حال تحقیق و نگارش بودم.

نگارش فیلمنامه چه مدت طول کشید و چه مدت صرف بازنویسی اثر شد؟

نوشتن فیلمنامه حدود دو تا سه سال طول کشید. اما فرآیند بازنویسی آن بسیار طولانی بود و بارها و بارها با آقای عزیزی فیلمنامه را اصلاح کردیم و تا زمان ساخت آن، تغییرات زیادی بر روی آن انجام گرفت.

کمی از خلاصه داستان و موضوع فیلم بگویید.

مسعود کوهی بازیکن تیم فوتبال در حین مسابقه‌ای رسمی بر اثر خطای بازیکن تیم مقابل جان خود را از دست می‌دهد. با شکایت موسی برادرش از بازیکن تیم مقابل ماجرا ابعاد تازه‎‌تری پیدا می کند.

در نگارش فیلمنامه تا چه اندازه به داستان واقعی است، وفادار بودید؟

ایده این فیلمنامه الهام گرفته از یک داستان واقعی است، اما برای جریان داستان، تخیلات خودم را نیز به کار بردم. وقتی فیلم را تماشا کنید، متوجه خواهید شد که اتفاقات آن کاملاً ملموس است و به نوعی در ایران نیز شاهد چنین حوادثی بوده‌ایم.

چطور یک خانم نویسنده به فوتبال علاقه‌مند شده و چنین فیلمنامه‌ای نوشته است؟

من در یک خانواده فوتبالی متولد شدم؛ تمام اعضای خانواده استقلالی بودند و من تنها پرسپولیسی خانواده بودم. علاقه من به فوتبال بیشتر به ‌خاطر خاله عزیزم بود که از همان کودکی مرا به این دنیای جذاب وارد کرد. خیلی دوست داشتم که خاله‌ام زنده بود و می‌توانست این فیلم را تماشا کند، اما متاسفانه این فرصت پیش نیامد.

از چالش‌های نگارش این فیلم بگویید.

در زمان نگارش فیلمنامه با چالش‌های زیادی رو به ‌رو شدیم. برای مثال، وقتی در حال تحقیق بودیم، با مشکلات و تهدیدات زیادی مواجه شدیم. این فیلم با موضوعات پیچیده‌ای مانند باندها و مافیای فوتبال در ارتباط است و برخی افراد تمایلی به همکاری یا ارائه اطلاعات نداشتند. اما این چالش‌ها باعث هیجان‌انگیزتر شدن کار شد، گرچه خطرات زیادی هم داشت. در نهایت، خوشحالم که نگارش و ساخت این فیلم به خوبی انجام شد و نتیجه رضایت‌بخشی داشت.

به جذابیت‌های ساخت این فیلم اشاره کنید.

فیلم «بازی را بکش» در شمال کشور ساخته شد و بازیگران باید به لهجه مسلط می‌شدند و بازیگران غیر بومی فیلم به ‌خوبی این لهجه را آموختند و به طرز حیرت‌انگیزی در آن تسلط پیدا کردند که برایم لذت‌بخش بود.

فیلم «بازی را بکش» اولین فیلمنامه بلندتان است که اکنون در جشنواره فیلم فجر حضور دارد. از احساس‌تان بگویید.

همیشه تمرکز من بیشتر بر نمایشنامه‌نویسی بود و هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم فیلمنامه‌ای بنویسم که ساخته شود. اما خوشحالم که بعد از چند سال تحقیق و نگارش، بالاخره این زحمات نتیجه داد.

فکر می‌کنید چه بازخوردی در جشنواره داشته باشد؟

من خودم از دیدن فیلم لذت بردم. امیدوارم دیگران هم از آن راضی باشند. البته این نظر خودم است و اگر در آینده دوباره چنین فیلمنامه‌ای بنویسم، قطعاً بهتر خواهد بود. به نظرم طرفداران فوتبال از این فیلم استقبال خواهند کرد.

ابراهیم عزیزی، کارگردان:

 با تهدیدات زیادی مواجه شدیم

ابراهیم عزیزی فارغ‌التحصیل کارشناسی طراحی صحنه و کارشناسی ارشد کارگردنی است. وی موفق به ساخت چندین تئاتر و فیلم‌ کوتاه شده که برخی از آن‌ها در جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشن خانه سینما پذیرفته شده است. وی در سوابق هنری‌اش برنامه اینترنتی و مستند نیز کارگردانی کرده است. اما اکنون فیلم سینمایی «بازی را بکش» به تهیه‌کنندگی مصطفی کیایی اولین تجربه سینمایی اوست. به این بهانه در خصوص روند تولید و چالش‌های ساخت این فیلم با او گفت‌وگو کردیم.

چرا برای اولین اثر سینمایی تصمیم گرفتید که یک فیلم فوتبالی بسازید؟

من هم در یک خانواده به شدت فوتبال‌بین بزرگ شدم و از همان کودکی به تماشای فوتبال علاقه‌مند شدم و در نوجوانی نیز بصورت حرفه‌ای فوتبال بازی می‌کردم. جالب است بدانید که با اغلب کسانی که رفت ‌و آمد دارم نیز فوتبال‌بین یا فوتبالیست هستند. بطور مثال برادر بنده و خانم شیرمرد به طرز وحشتناکی فوتبال‌بین هستند، به گونه‌ای که اگر مهمانی در منزل پدرم باشد به هیچ ‌وجه اجازه نمی‌دهد که برادرم مشغول تماشای فوتبال شود. البته که در این میان با دوستان نیز گاهی مشغول بازی فوتبال می‌شویم. بطور کلی تماشای فوتبال اطرافیانم همواره برایم بسیار جالب بوده، اینکه صادقانه مشغول تماشا هستند، عصبی یا خوشحال می‌شوند و غرق در لذت‌اند و این برایم بسیار جالب بود. اما نکته حائز اهمیت این است که هیچ‌کس به پشت ماجرا، سلسله وقایع و فساد و تبانی در فوتبال توجه نمی‌کند. البته بخشی متوجه این موضوع هستند اما آن را نادیده می‌گیرند تا لذت تماشای فوتبال را از دست ندهند. بنابراین همواره برایم سوال بود که چگونه می‌توان به عمق این موضوع پرداخت کرد تا افراد را آگاه کرد که برای تماشای فوتبال یا شکست بعد از بازی دست به هرکاری نزنند، چراکه مسائلی در بطن این موضوع است که به هیچ وجه ارزش ناراحتی ندارد. بطور مثال اقوامی را داشتیم که در حین تماشای فوتبال و بر اثر شدت استرس، با سکته روبرو شدند و برخی از آن‌ها کارشان به بیمارستان کشیده می‌شد. در نهایت این موضوع همیشه ذهنم را درگیر کرده بود که پشت ماجرا چه خبر است و چگونه می‌توان به آن پرداخت؟ در نتیجه راغب شدیم که یک فیلمنامه فوتبالی بنویسیم.

چرا «بازی را بکش»؟ درباره چرایی اسم فیلم بگویید.

بازی را بکش یک اصطلاح فوتبالی است. یعنی اینکه بازی را در بیار تا به نفع یک تیم تمام شود. این اصطلاح معمولا در رده‌های بالا و در یک سری از گروه های تبانی فوتبال به کار گرفته می‌شود.

نحوه آشنایی با مصطفی کیایی تهیه‌کننده فیلم «بازی را بکش» چگونه بود؟

زمانی که فیلمنامه به اتمام رسید، خیلی نمی‌دانستیم که از کجا شروع کنیم یا با چه کسی صحبت کنیم؟ اما محمد بحرانی یکی از دوستان قدیمی زمان دانشگاه ما بود که عمدتا با هم بسیار در ارتباط بودیم و اغلب آثار ما را دیده بود. زمانی که فیلمنامه تمام شد با او تماس گرفتم و خواهش کردم که فیلمنامه را مطالعه کند تا نظرش را بگوید. پس از اینکه فیلمنامه را خواند به من پیشنهاد داد که برای مصطفی کیایی ارسال کند تا شاید تهیه‌کنندگی فیلم را بپذیرد. خوشبختانه فیلمنامه برای ایشان ارسال شد و پس از مطالعه راغب شدند تا تهیه‌کنندگی این فیلم را بپذیرند.

در پروسه تولید با مشکلاتی روبرو نشدید؟ از چالش‌های ساخت فیلم بگویید.

عمدتا در پروسه همه تولیدات سینمایی یک سری از مشکلات وجود دارد که قابل حل است. ما نیز با مشکلاتی نظیر تغییرات آب و هوایی و… روبرو شدیم که خدا را شکر برطرف شد. البته که قبل از ساخت فیلم در پروسه تحقیق فیلمنامه با تهدیدات زیادی مواجه شدیم اما بعد از ساخت فیلم این تهدیدات از روی ما برداشته شد و ادامه تهدیدات گریبان‌گیر آقای کیایی شد. در این میان با حواشی و موضوعات بسیاری برخورد کردیم که مصطفی کیایی به ما نگفت تا بلکه فشارها را از ما کم کند. البته زمانی که این فیلم را ببینید متوجه تلخی داستان خواهید شد، البته که ساختن این فیلم پول زیادی نمی‌خواست بلکه جسارت و شهامت زیادی را می‌طلبید که خدا را شکر توانستیم با گروهی کار کنیم که شهامت ساخت این فیلم را داشتند.

این تهدیدات از جانب چه کسانی یا سازمانی بود؟

این تهدیدات فراتر از ارگان و یا سازمانی بود. در واقع این تهدیدات از جانب یک سری دستهای پشت پرده تبانی و شرط‌بندی در فوتبال بود که سعی داشتند هر طور شده باعث توقف ساخت فیلم شوند.

انتخاب بازیگران چگونه بود؟

قبل از مشخص شدن تهیه‌کننده به محسن کیایی به عنوان بازیگر اصلی کار فکر کرده بودیم و راغب بودیم ایشان در این فیلم، ایفای نقش کنند. البته که حضور اغلب بازیگران همچون پوریا رحیمی سام، هدی زین العابدین و محمد بحرانی و متین حیدری‌نیا و… از قبل فکر شده بودند و سایر بازیگران نیز در پروسه پیش‌تولید اضافه شدند. ناگفته نماند که به عنوان کارگردان از تک تک بازیگران راضی بودم و به نظرم خروجی بسیار قابل قبولی ارائه دادند.

برنامه‌ای برای ارسال فیلم به جشنواره‌های خارجی دارید؟

درباره این موضوع خیلی صحبت نکردیم و با توجه به اینکه فیلم فضای بومی دارد، ترجیح دادیم که در ابتدا بازخورد داخلی را ببینیم و سپس در فرصت مناسب به این موضوع فکر خواهیم کرد.

به نظرتان بهترین دیالوگ فیلم کدام است؟

پول خون داداش من تو جیب همه شماهاست.

به نظرتان بازخورد این فیلم در جشنواره چگونه خواهد بود؟

این موضوع یک هندوانه دربسته است و نمی‌توان بازخوردی را پیش‌بینی کرد. اما احساسم بر این است که مردم از این فیلم استقبال خواهند کرد.

صحبت پایانی

جا دارد از همسرم لادن شیرمرد تشکر ویژه کنم، طوریکه در پروسه تحقیق و نگارش آنقدر غرق در استرس بودم که گاهی اوقات درخواست می‌کردم که در برخی از مکان‌ها برای تحقیق میدانی حضور نداشته باشیم تا بلکه آسیبی نبینیم. اما ایشان بسیار دل‌گرم و پشتیبان بود که ترسم فراموش می‌شد.

پوریا رحیمی‌سام، بازیگر:

 بازی در این فیلم یک تجربه منحصر به فرد بود

پوریا رحیمی‌سام، فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی است. وی فعالیت حرفه‌ای در سینما را با فیلم «ضدگلوله» به ‌صورت رسمی آغاز نمود و با بازی در فیلم «احتمال باران اسیدی» به شهرت دست یافت. او برای بازی در فیلم «زالاوا» برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در سی ‌و ‌نهمین جشنواره فیلم فجر شد.

نحوه همکاری با عوامل فیلم سینمایی «بازی را بکش» چگونه بود؟
در حال حاضر برای حضور در پروژه‌ها، در ابتدا عوامل و تیم را بررسی می‌کنم، چرا که این موضوع برایم بسیار اهمیت دارد. محسن و مصطفی کیایی را از مدت‌ها قبل می‌شناختم و همکاری‌های متعددی با یکدیگر داشتیم. در واقع می‌توانم بگویم که اولین پروژه سینمایی‌ام را با این دو عزیز کار کردم. به همین خاطر، در ابتدا حضورم در این فیلم به شناختم از عوامل و تیم برمی‌گشت و در مرحله بعدی علت حضورم، مربوط به مضمون جذاب فیلمنامه (فساد در فوتبال) بود.

همکاری با ابراهیم عزیزی به عنوان کارگردان فیلم اولی چگونه بود؟
ابراهیم را از سال‌های قبل می‌شناختم و به واسطه کارهای قبلی‌اش از ایشان شناخت داشتم. به همین خاطر معتقدم که ابراهیم عزیزی به شدت انسان خوب، باسواد، صبور و باانگیزه است. لذا این همکاری برایم بسیار شیرین و دل‌چسب بود. اساساً کارگردان‌های جوان و کار اولی، خصوصاً در ابتدای کار، انگیزه‌های متفاوتی دارند و همین انگیزه به شدت در عوامل تاثیرگذار است.

از نقش و ویژگی‌های نقش‌تان بگویید.
بله، یکی دیگر از عواملی که ترغیبم کرد تا در این کار حضور داشته باشم، کاراکتر و پیچیدگی‌های نقش بود. در واقع این کاراکتر اندازه محدودی در فیلم دارد اما به اندازه کافی در روند قصه اثرگذار است. مخصوصاً اینکه در این فیلم نقش فوتبالیستی را بازی می‌کنم که نسبت به آثار قبلی‌ام کاراکتر متفاوتی است. به همین خاطر حضور در این پروژه یک تجربه منحصر به فرد برایم بود.

برای رسیدن به نقش با چه چالش‌هایی روبرو بودید؟
به دلیل علاقه شخصی‌ام به فوتبال، آشنایی با فضا و اتمسفر این ورزش، کلیت فیلمنامه برایم قابل لمس بود. اما با توجه به راهنمایی‌ها و هدایت‌های بازیگری از جانب کارگردان و نویسنده، به طراحی‌های بهتر و جدیدتری برای کاراکتر دست پیدا کردیم. هرچند در این فیلم باید با لهجه گیلانی صحبت می‌کردیم که چون متعلق به آن اقلیم هستم، تسلط به لهجه نیز برایم راحت بود. عزیزی از کارگردان‌هایی است که در بخش هدایت بازیگری نیز به شدت اهل تعامل و گفت‌وگو است، به همین خاطر این موضوع با خلاقیت‌های بازیگری همراه بود.

از جذابیت‌های بازی در این فیلم بگویید.
این فیلم با توجه به وضعیت و چارچوب‌های فعلی سینمای کشور، نگاه متفاوتی نسبت به سوژه، مضمون، اجرا و اتمسفر داشته است و به نظرم همه این‌ها باعث جذابیت این فیلم شده است. به همین خاطر بسیار خوشحالم که برادران کیایی از چنین فیلمی حمایت کردند و ابراهیم عزیزی نیز در اولین اثر خود یک فیلم متفاوت از جریان بدنه اصلی کار کرده است.

چه بازخوردی را برای بازی در این فیلم در جشنواره پیش‌بینی می‌کنید؟
به این موضوع آنچنان اهمیت نمی‌دهم. بیشترین چیزی که همواره برایم مهم بوده این است که بدانم خصوصاً مردم عادی با این قصه و با این فضا چگونه ارتباط برقرار می‌کنند. پیش‌بینی‌ام این است که فیلم سینمایی «بازی را بکش» برای مخاطب جذاب است. البته که در کنار این موضوع نیز امیدوارم که جامعه منتقدین و اهل فن نیز از فضای کلی ترسیم‌ شده در فیلم رضایت داشته باشند.