مهدیه مالکی/صبا: محمدرضا مقدسیان، روزنامه نگار، منتقد سینما و مدرس دانشگاه، وظیفه سینمای ایران را مراقبت از استعدادهای جوان شکفته شده در جشنواره دانست تا با فراهم آوردن شرایط لازم بتوانند فیلم های بعدی خود را با همان کیفیت بسازند. با مقدسیان چشم انداز سینمای ایران به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

با توجه به وجود فیلم های موفق در جشنواره فیلم فجر ۴۳ چشم انداز سینمای ایران را چگونه می بینید و چقدربه آینده فیلم های سینمایی امیدوار شدید؟
و شکی نیست که یکی از غنی ترین مخازن برای کشف سینماگرها و فیلم های جذاب کشور خودمان است و مصداق آن تعداد زیاد فیلم اولی هایی است که در هر دوره از جشنواره به سینمای ایران معرفی می شوند مثلا امسال فیلم بچه مردم و رها که هردو فیلم اولی هستند جز بهترین فیلم های جشنواره فجر بودند.

پس در واقع می‌توان به نسل جوان و فیلم اولی امید داشت؟

بله، نسل جوان ما استعداد و ایده های زیادی دارد به گونه ای که در جشنواره امسال شاهد رشد جدی در زمینه استفاده از فناوری ها بودیم مشخصا فناوری هایی که به واسطه فیلم موسی کلیم الله وارد ایران شد یا ساختار فیلم بچه مردم که سطح جهانی داشت و تلاش هایی روایی جدید فیلم رها یا فیلم هایی همچون خدای جنگ که به معقوله ملی می پردازند که درفضای ژانر بود و کاملامولفه های ژانر را رعایت کرده بود یا استفاده از هوش مصنوعی در فیلم صیاد برای نزدیک کردن صدای بازیگران به شخصیت‌های واقعی تاریخ.

شما هم‌چنان به نسل جوان و تازه وارد سینمای ما امید دارید. در طی چند سال اخیر سینماگران فیلم اولی بسیاری درخشیدند که این ایام غایب هستند.

آنچه در هر دوره چراغ جشنواره را روشن نگه می دارد همین امیدهای اندکی است که در جشنواره دیده می شود با وجود این امیدها، نگرانی‌هایی نیز وجود دارد که آیا سینمای ایران می تواند از این استعدادها و امیدها مراقبت کند و شرایطی را فراهم کند تا بتوانند فیلم های بعدی خود را نیز با همین کیفیت بسازند. نکته این است که ساز وکار اصلی سینمای ایران یا مجال ساخت فیلم های جدید را به این فیلمسازها نمی‌دهد یا آنها را به سمت ساخت فیلم‌های کمدی هدایت می کند یا به سمت ساخت فیلم برای نهاد و ارگان خاص (البته اشکالی وارد نیست اگر فیلمساز خلاقیت شخصی خود را نیز لحاظ کند) اما آنچه نگران کننده است از بین رفتن خلاقیت دردل این ساختارهاست.

اگر همین سال‌های اخیر را بررسی کنیم تعدادی فیلم‌ساز جوان، بعد از ساخت فیلم اول در فراموشی فرو روفتند. راهکار پیشنهادی شما چیست 

بله، طی ده سال اخیر جشنواره شاهد تعداد بسیار زیادی فیلمساز بوده‌ایم که دیگر خبری از این فیلم سازها نبود یا نتوانسته‌اند آن خلاقیت را تکرار کنند در حالی که این افراد توامندی و خلاقیت لازم برای تولید فیلم را دارند ولی شرایط برای بروز این خلاقیت‌ها فراهم نمی‌شود بنابراین باید جریان بعد از جشنواره مورد واکاوی قرار گیرد که چطور این استعدادها را مراقبت کنیم که نه نادیده قرارگرفته شوند و نه لوس شوند که هر دو این موارد به ضرر آنها خواهد بود.

موافقید که امسال در بخش جلوه‌های ویژه امیدوارکننده بودیم؟

امسال هم امیدهایی در جشنواره ویژه در بخش فناوری ها و شکل جدید کارگردانی و نگاه گرافیکی و فرمی و حتی استعدادهای از لحاظ فیلمنامه و ساخت فیلم بر اساس ژانر وجود داشتند که فقط ده درصد از فیلم های اکران شده در جشنواره را شامل می شود.چشم انداز سینمای ایران امیدوار کننده خواهد بود اگر از تنگ نظری فاصله گرفته و اجازه دهیم صداها و لحن های مختلف وارد فضای سینما شود البته این موضوع ربطی به حاکمیت ندارد بلکه سازو کار سینما مانع چنین اتفاقی است و به خاطر فشارهای اقتصادی که در سینما وجود دارد فیلمسازها را شبیه هم می کند بنابراین باید مراقب باشیم استعدادها به واسطه رفتار شابلونی و الگوهای کلی نسوزانیم و کاری نکنیم این استعدادها به فیلمسازان معمولی و مکانیکی تبدیل شوند. سینمای ایران می تواند امیدبخش باشد به شرطی که توان مراقبت کردن از استعدادها و ستاره‌های نو ظهور خود را داشته باشد..