به گزارش صبا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی روزنامه انگلیسی گاردین، کازوئو ایشی‌گورو، نویسنده سرشناس ژاپنی-انگلیسی، در مصاحبه ای با این روزنامه، از تأثیر هوش مصنوعی بر احساسات و حقیقت در آینده سخن می‌گوید. او اکنون ۷۰ ساله است و علاوه بر دریافت جایزه نوبل ادبیات، نشان شوالیه را نیز دارد.

ایشی‌گورو که با آثاری مانند بازمانده روز و تسلی‌ناپذیر شناخته می‌شود، معتقد است رمان رهایم مکن از محبوب‌ترین آثار اوست. این رمان که ۲۰ سال پس از انتشار همچنان خوانندگان جدیدی می‌یابد، ایده‌ای محوری دارد: همه ما می‌میریم، اما باید طوری زندگی کنیم که گویی جاودانه‌ایم.

داستان آن در جامعه‌ای روایت می‌شود که در آن کودکان برای اهدای اعضای بدن خود همسان سازی می‌شوند و پس از چند بار اهدا، جان خود را از دست می‌دهند. بااین‌حال، شایعه‌ای میان آن‌ها وجود دارد که در صورت اثبات عشق واقعی، ممکن است از این سرنوشت معاف شوند.

ایشی‌گورو درباره مضمون اصلی کتاب می‌گوید: ما گاهی نمی‌توانیم سرنوشت خود را بپذیریم (البته منطقی نیست) و همیشه به دنبال راه فرار هستیم؛ نه‌فقط به دلیل میل به ادامه زندگی، بلکه برای گریز از اندوه و تنهایی ناشی از مرگ.

تأثیر تغییرات ادبی بر آثار او

ایشی‌گورو توضیح می‌دهد انتشار این رمان هم‌زمان با افزایش علاقه عمومی به موضوعات علمی-تخیلی مانند همسان‌سازی (کلون‌سازی) بود، موضوعی که در دهه ۹۰ با تولد گوسفند دالی به اوج رسید.

وی همچنین اشاره می‌کند تغییرات در دنیای ادبیات باعث شده نویسندگان بیشتری از روش‌های داستان‌نویسی ژانری در رمان‌های ادبی استفاده کنند.

ایشی‌گورو در این زمینه به هم‌نسلان خود؛ مانند دیوید میچل و الکس گارلند اشاره می‌کند و می‌گوید نسل جدیدتر نویسندگان بدون مرزبندی میان ادبیات داستانی و علمی-تخیلی کار می‌کنند. او این تحول را با آزادی نویسندگانی مانند دوریس لسینگ و مارگارت اتوود مقایسه می‌کند که بدون نگرانی از دسته‌بندی‌های سنتی، تخیل خود را دنبال کردند.

هوش مصنوعی، حقیقت و دست‌کاری احساسات

ایشی‌گورو که همواره درباره ماهیت حقیقت و خودفریبی انسان نوشته است، نگران نقش احساسات در شکل‌گیری واقعیت در دوران «پساحقیقت» است. او اشاره می‌کند سیاستمداران و شرکت‌های بزرگ از تحریک احساسات برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی استفاده می‌کنند و این مساله با ظهور هوش مصنوعی تشدید خواهد شد.

وی می‌گوید: هوش مصنوعی در آینده یاد خواهد گرفت که چگونه احساسات را چه خشم، چه اندوه و چه خنده کنترل کند. ما هنوز بیشتر به قابلیت‌های پردازش داده آن توجه داریم، اما به‌زودی این فناوری در ایجاد واکنش‌های احساسی در افراد مهارت پیدا خواهد کرد.

او همچنین به دولت انگلیس توصیه کرده از آثار نویسندگان و هنرمندان در برابر سوءاستفاده شرکت‌های فناوری محافظت کند و این دوران را «لحظه‌ای تعیین‌کننده» می‌داند.

تردیدهای یک نویسنده برنده نوبل

با وجود تحسین گسترده از توانایی او در ایجاد احساسات در خوانندگان، ایشی‌گورو نسبت به این ویژگی خود مردد است. او می‌گوید: همیشه فکر می‌کردم کار یک نویسنده ارائه حقیقتی احساسی است که در آثار غیرادبی یافت نمی‌شود. اما حالا با دیدن اینکه چگونه احساسات می‌توانند در سیاست و تجارت مورد سوءاستفاده قرار گیرند، نسبت به این موضوع محتاط‌تر شده‌ام.

او همچنین درباره سبک نویسندگی خود با فروتنی اظهار می‌کند: هرگز نویسنده‌ای نبوده‌ام که نثر خارق‌العاده‌ای داشته باشد. من بیشتر بر خلق فضا و صداهای منحصربه‌فرد در داستان‌ها تمرکز دارم.

ایشی‌گورو در حال حاضر روی رمانی کار می‌کند که داستان آن در کوپه قطاری می‌گذرد. او این اثر را در سفرهای تبلیغاتی فیلم زندگی (۲۰۲۲) که فیلمنامه آن را اقتباس کرده بود، نوشت و به همکاری خود با بیل نای، بازیگر نقش اصلی آن فیلم، اشاره می‌کند و می‌گوید هنگام پیشنهاد این نقش، به شوخی قول یک جایزه اسکار را به او داده بود.

با اینکه ایشی‌گورو درباره نقش داستان‌نویسی در دنیای امروز نگرانی‌هایی دارد، همچنان به تأثیرگذاری رمان‌هایش بر خوانندگان باور دارد. او در پایان می‌گوید: کتاب‌هایم مثل فرزندانم هستند؛ زمانی به من نزدیک بودند، اما حالا مسیر خود را پیدا کرده‌اند. با این‌حال، هنوز احساس ارتباط عمیقی با آن‌ها دارم.

نشر اول: ایرنا