به ‌گزارش صبا به نقل از ستاد خبری سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، سومین نشست خبری ابراهیم حیدری، قائم‌مقام و سخنگوی سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، با حضور علیرضا نوری‌زاده، مدیر دفتر مجامع و فعالیت‌های فرهنگی وزارت ارشاد و حسین سبزه، مدیر بخش ناشران بین‌الملل، برگزار شد.

حیدری در ابتدای این نشست گفت: در بخش خارجی برنامه‌ها از سه تا چهار ماه پیش شروع شده است. دستگاه‌ها و نهادهای مختلف باید همراه باشند که امروز بتوانیم برنامه‌هایمان را به‌خوبی اجرا کنیم.

وی افزود: در بخش مجازی، حدود ۲۴۰ هزار و ۱۹۶ جلد کتاب، در ۷۳ هزار و ۸۵۵ عنوان فروخته شده است. تا ساعت ۱۳ شنبه ۲۰ اردیبهشت‌، ۶۲ میلیارد تومان و در بخش حضوری ۶۵ میلیارد تومان تا ساعت ۲۲ جمعه ۱۹ اردیبهشت فروش ثبت شده است. بنابراین، در مجموع، ۱۲۷ میلیارد تومان کتاب به فروش رسیده است.

قائم‌مقام و سخنگوی سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران افزود: تاکنون ۹۶ هزار بسته تحویل پست شده که بخشی به خریداران تحویل داده شده است. همچنین، ۳۱ هزار و ۵۲۰ نفر از دانشجویان و طلاب، ۳ هزار و ۴۳۷ نفر از اعضای هیئت‌علمی و اساتید و در بخش عموم مخاطبان نیز ۷ هزار نفر برای دریافت بن ثبت‌نام داشتند. همچنین، در حوزه سازمان و نهادها، ۳۹۰ نهاد و سازمان درخواست مشارکت داشتند.

حسین سبزه، مدیر بخش ناشران بین‌الملل، در ادامه این نشست خبری گفت: کار بین‌الملل یک فرایند یک‌ماهه و یا ۲۰روزه نیست و تقریباً از بهمن‌ سال گذشته کار اصلی را شروع کردیم که بحث شناسایی و انتخاب مهمان بود. همچنین، دعوت‌ها و اطلاع‌رسانی مهمانان خارجی و دعوت از کشورهای مختلف انجام شد.

وی افزود: همان‌طور که می‌دانید، عراق امسال مهمان ویژه نمایشگاه کتاب است که در غرفه‌ای به‌متراژ ۳۶۰ متر قرار گرفته است. بخشی از این غرفه برای وزارت فرهنگ عراق و بخش دیگر مربوط به اتحادیه ناشران است. در هر دو بخش بیش از ۱۵ ناشر شاخص حضور دارند. بالغ‌بر ۵هزار عنوان کتاب شاخص با موضوعات مختلف در غرفه نمایش داده می‌شود و برنامه‌های مختلفی برای ناشران و شخصیت‌های مختلف که از عراق حضور پیدا کردند، برنامه‌ریزی شده است.

سبزه تصریح کرد: امروز برنامه‌ای در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی داشتیم که یکی از سخنرانان این برنامه دکتر عبدالوهاب الراضی بودند که رئیس نمایشگاه کتاب بغداد هستند.

وی گفت: پیرو سیاستی که در این دوره داریم، قرار بر این شد که بتوانیم برنامه‌ها را در خارج از نمایشگاه هم داشته باشیم. از این رو، با دانشگاه‌ها‌، پژوهشگاه‌ها و مراکز فرهنگی مختلف رایزنی کردیم و در زمان حضور مهمانان برنامه‌های خوبی برگزار خواهیم کرد.

سبزه بیان کرد: از کشور عراق حضور وزیر فرهنگ عراق در افتتاحیه را داشتیم. در این دوره ۲۵ مهمان از ۱۳ کشور در قالب رئیس نمایشگاه، رئیس کتابخانه، مترجم، نویسنده، اساتید زبان فارسی، ایران‌شناس و شخصیت‌های برجسته فرهنگی و ادبی از کشورهای مختلف به‌تناوب در ایام نمایشگاه حضور دارند و برنامه‌های خیلی خوبی برایشان پیش‌بینی شده است.

مدیر بخش ناشران بین‌الملل گفت: تلاش کردیم که رویکرد کیفی را دنبال کنیم که تا به امروز اتفاقات خیلی خوبی افتاده است. امروز قرار است تفاهم‌نامه‌ای توسط ناشران هند با انجمن ناشران کودک جهت تبادل آثار به سرانجام برسد. در بحث شرکت‌کنندگان هم نمایندگانی از کشورهای قطر، عمان، روسیه، ترکیه، مکزیک، تاجیکستان، یمن، ونزوئلا، لبنان و ناشران عراقی که به‌صورت مجزا شرکت کردند. از‌لحاظ هوی بصری هم تلاش شده است که در بخش بین‌الملل هویت بصری بهتری داشته باشد.

وی افزود: برنامه خاصی هم برای روز سه‌شنبه داریم که نشست فرهنگی کشورهای عضو بریکس است و مهمانانی از کشورهای عضور در این نشست حضور دارند. این برنامه در سرای اهل قلم برگزار می‌شود.

سبزه گفت: کشور ترکیه بیش از ۹ نویسنده و شاعر را به همراه خود آورده است. تلاش شده است برنامه‌های ما با مشارکت مهمانی که خودشان حضور پیدا کرده‌اند، اجرا شوند. در بحث فلوشیپ نیز امیدواریم اتفاقات بسیار خوبی رقم بخورد.

مدیر دفتر مجامع و فعالیت‌های فرهنگی وزارت ارشاد در بخش پایانی این نشست گفت: امسال در میزان تعداد شرکت ناشران و موضعان نسبت به سال گذشته شاهد افزایش بودیم. افرادی بودند که در سال‌های گذشته امکان واردات کتاب را نداشتند که امسال با همکاری معاونت فرهنگی ارشاد حضور این ناشران میسر شد.

وی افزود: تعداد غرفه‌ها در بخش ناشران خارجی ۵۳ غرفه است که ۲۰ غرفه لاتین و ۳۳ غرفه حوزه عرب است و این شامل غرفه عتبات هم هست. مجموعه عتبات برای حضور منشورات و نشر جدید دارند و علاوه‌بر قداست حضورشان در نمایشگاه بین‌المللی، کتاب زمینه نشری خود را در بخش بین‌الملل فراهم کردند.

نوری‌زاده تصریح کرد: در حوزه کتاب‌های عربی ۴۲ تُن بار ترخیص شده که از مبدأ لبنان و کشور عراق بوده است. همچنین، در قسمت لاتین ۲۰ تُن بار از انگلستان وارد کشور شده است. از کشور ترکیه و سایر کشورها و بخشی هم از سلیمانیه بار وارد شده است. در مجموع ۶۵ هزار و ۵۰۰ عنوان کتاب در این بخش داریم که به‌نوبه خود نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.

وی بیان کرد: امسال نزدیک به ۳ هزار عنوان کتاب در حوزه‌های علمی با سال چاپ ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ موجود هستند که اتفاق بسیار خوبی است؛ چراکه اگر تولید علم قرار باشد اتفاق بیفتد، باید براساس کتاب‌های جدید باشد.

نوری‌زاده درباره تخفیفات بخش خارجی گفت: در این بخش کتاب‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ با تخفیف ۵۰‌ درصدی ارائه می‌شود که قبلاً هم این فرایند ممکن بود. البته بعضی از ناشران تا ۹۵درصد هم در این حوزه تخفیف ارائه می‌کنند. کتاب‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵، ۱۰درصد تخفیف ناشر و ۳۰درصد یارانه معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را دارند؛ یعنی اگر کتابی ۱۰۰ دلار باشد ۶۰ دلار آن توسط مخاطب پرداخت می‌شود.

وی افزود: اتفاق بزرگی که باعث می‌شود مراکز علمی ما به‌لحاظ منابع تجهیز شوند، اتفاقی است که دکتر جوادی با وزیر علوم مطرح کردند و قرار شد که کتاب‌هایی برای دانشگاه‌های موردتوجه وزارت علوم با تخفیفات خاص ارائه شود به این صورت که ۳۰درصد تخفیف وزارت علوم، ۲۰درصد تخفیف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ۱۰درصد تخفیف ناشر را خواهند داشت.

نوری‌زاده تأکید کرد: در مجموع، ۲۵ میلیارد وزارت علوم برای تجهیز منابع خود به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم ارائه می‌دهد، که این مقوله شامل کتاب‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ باشند.۴۳ دانشگاه تاکنون اعلام آمادگی برای خرید داشتند.

وی گفت: در قسمت ناشران خارجی، کتاب‌های یکی از ناشران مربوط به نویسندگان ایرانی است که کتاب‌هایشان را در اشپرینگر چاپ کردند؛ در حوزه‌های فنی مهندسی و علوم انسانی، سبب بالندگی است که در این نشر اسامی نویسندگان ایرانی وجود دارد.

نوری‌زاده درباره فعالیت‌های عتبه علوی در نمایشگاه کتاب افزود: عبته علوی برای اولین بار مبلغی را برای حمایت از خرید ایرانیان در نظر گرفته است که ۶۰ هزار دلار بوده است که از این میزان نصف آن را مصرف می‌کنند؛ به این شکل که نرم‌افزاری وجود دارد با عنوان وافد. به‌محض ثبت‌نام در این نرم‌افزار، کد تخفیف یک‌میلیون تومانی را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد که در بخش فروش مجازی قابل استفاده است.

وی گفت: در حوزه کتاب‌های عربی هم کتاب‌های جدیدی آمده است. کتاب‌های مربوط به سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ هیچ یارانه‌ای ندارند و فقط شامل تخفیف ناشر به‌میزان حداقل ۵۰درصد و بیشتر را دارد و قدرت جست‌وجوی این کتاب‌ها توسط ما فراهم شده است. کتاب‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ برای عموم مردم شامل ۱۰درصد تخفیف ناشر و ۳۰درصد یارانه معاونت فرهنگی را همراه خود دارد.

نوری‌زاده درمورد چرایی تشکیل فلوشیپ‌ها گفت: همه کشورها به‌دلیل جهانی کردن ادبیات خودشان و تأکید ما بر گام برداشتن در نهضت ترجمه کتاب‌هایمان باید سازوکاری داشته باشیم و نمی‌توان براساس مواردی که خودمات تشخیص می‌دهیم ترجمه کنیم، مسیر پخش اگر در کتاب‌ها مشخص نباشد طرح‌ها شکست می‌خورند.

وی ادامه داد: علت اینکه طرح گرنت دست‌نخورده باقی‌مانده است به این دلیل است که در دولت جدید کمک شده بودجه آن تقویت شود. همچنین، مسیر حرفه‌ای نشر را طی می‌کند و مترجم و ناشر حرفه‌ای پای کار هستند. ما با الگوبرداری از کشورهای مختلف تلاش کردیم فرصتی ایجاد کنیم برای اینکه ناشران ایرانی بتوانند کتاب‌های خود را به ناشران دیگر معرفی کنند در فلوشیپ سامانه‌ای راه‌اندازی کردیم که ناشران خارجی ثبت‌نام کنند. ۶۴ ناشر خارجی ثبت‌نام کردند که از این تعداد، ۳۲ ناشر برای بحث فلوشیپ انتخاب شدند.

مدیر دفتر مجامع و فعالیت‌های فرهنگی وزارت ارشاد بیان کرد: معیارهای انتخابی به این شکل بوده است: توزیع جغرافیایی کشورها، خریداری کتاب توسط ناشران حاضر. انجمن ناشران کودک و نوجوان هم از طریق فراخوان ۳۲ ناشر را در این حوزه انتخاب کردند.

نوری‌زاده گفت: از این ناشران، پنج کتاب را با طرح حمایتی گرنت در صورت انجام توافق بحث‌های حمایتی‌اش انجام خواهیم داد. فردا تمامی مهمانان این رویداد به ایران می‌رسند و روز دوشنبه افتتاحیه این رویداد است که بعد از آن فضای گفت‌وگوهای دو‌به‌دو آغاز می‌شود.

وی تصریح کرد: روز پنجشنبه تور گردشگری در تهران برای این مهمانان داریم و روز جمعه از کشور خارج می‌شوند.

نوری‌زاده گفت: امسال اولین فلوشیپ را در بخش کودک‌ونوجوان داریم و به‌دلیل جهان‌شمول بودن و گستردگی بحث کودک و نوجوان، عملاً موضوع از این حیث قابل‌اتکاست.

حیدری در پاسخ به سؤالی مبنی‌بر سرقتاز یکی از غرفه‌های بخش ناشران خارجی گفت: طبیعی است که روز گذشته ما تراکم جمعیت بسیار زیادی را داشتیم و این اتفاق‌ها ممکن است در بسیاری از نمایشگاه‌ها رخ دهد، و ممکن است فرصت‌طلبی هم در میان جمعیت حضور داشته باشد. البته همکاران ما در همان لحظات اولیه شناسایی لازم را انجام دادند و کشوری مثل ما در حوزه مهمانان خارجی با چنین مشکلی روبه‌رو نشوند؛ اما باید توجه کرد که این اتفاق ممکن است پیش بیاید. ما باید تلاش کنیم که فضا در شأن نمایشگاه کتاب و مصلی امام خمینی‌(ره) باشد. در طول چهار روز از برگزاری این نمایشگاه، اولین بار بوده است که این اتفاق رخ داده است.

وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره آمار دستگاه‌های کارتخوان گفت: آماری که دیروز به ما داده شده است، ۶۱ ناشر دستگاه پز ندارند که مربوط به مسئله مالیاتی ناشران است. آنچه مربوط به دستگاه‌های کارتخوان با رصد ما بوده است، آماری است که از مبادی رسمی دریافت شده است. البته برخی از غرفه‌ها هم اقدام به تخلفاتی در این حوزه می‌کنند که همکاران ما رصد خواهند کرد.

حسین سبزه نیز در پاسخ به سؤالی درباره تفاهم‌نامه‌های امضا‌شده در نمایشگاه کتاب گفت: در بحث تفاهم‌نامه‌ای که داشتیم، پیش‌نویس قرارداد با وزارت فرهنگ عراق انجام شده است و آن‌ها هم نکته خاصی را نداشتند و بحث حضور ایران به‌عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب بغداد پیگیری شد. همچنین، سفیر عربستان در دیداری که داشتند، اظهار رضایت کرد که اگر امکانش باشد، بتوانند به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب حضور داشته باشند.

حیدری در پاسخ به سؤالی درباره استفاده از بن‌ها در بخش مجازی و حمایت از فروش کتاب‌فروشان گفت: همه بن‌ها در بحث حمایت از کتاب‌فروشی‌ها در سامانه بازار کتاب هم قابل‌استفاده است.

سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ تا ۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلی امام خمینی(ره) در حال برگزاری است. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان مهیا کرده است.