یونس بهرامی/صبا: بعد از یک‌ سال کش‌وقوس و حرف‌های در پرده، استودیوی پارادوکس بالاخره مشخص کرد «پروژه‌ی سزار» آنها درباره‌ی چیست: همانطور که از مدت‌ها قبل همه حدس می‌زدند، همان یوروپا یونیورسالیس ۵ است. بنا به تبلیغات، قرار است «دوره‌ی جدیدی در بازی‌های ژانر استراتژی کلان» شروع کند.

پارادوکس گفته این بازی به مدت پنج سال در پارادوکس تینتنو در دست توسعه بوده، یکی از شعبات واقع در بارسلونا که کارمندانش مادسازها، طرفداران دوآتشه‌ی بازی و «بهترین بازیسازان از سرتاسر جهان» هستند. آنها در آنجا مشغول ساخت «بزرگ‌ترین بازی استراتژی» بودند و حاصلش شده اثری جاه‌طلبانه که «مخاطبان در آن تقریبا آزادند هر کاری کنند».

این دفعه بازیکنان شاهد تاریخی از جهان‌اند که پانصد سال را در بر می‌گیرد، و در فاصله‌ی بین ۱۳۳۷ تا ۱۸۳۷ باید استراتژی برای بقا و گسترش ملت‌شان بچینند. کلید این استراتژی در این «جهان پویا» وابسته به مردم است. مثل سایر بازیهای این استودیو، مردم هم اینجا گروه‌هایی‌اند که بخاطر یک فرهنگ یا مذهب مشترک بهم وصل شده‌اند (گفته می‌شود ۳۰۰ مذهب مختلف در یوروپا یونیورسالیس ۵ وجود دارد)، و این جمعیت ممکن است فقط یک نفر باشد و ممکن است چند میلیون.

این جمعیت نیروی اصلی اقتصاد ملت هستند، و در پیشه‌هایی مثل کشاورزی و کارگری کارخانه‌ها مشغول‌اند تا کالاهای لازم برای بخش‌های مختلف جامعه فراهم شود. برای حرکت ارتش‌ها به تولید غذا نیاز است، یا گاه باید با کالاها در بازار تجارت کرد. این جمعیت به طبقات اجتماعی مختلف تقسیم می‌شوند — از دهقان و روحانی گرفته تا اشراف‌زادگان — و باز شئونی دیگر منشعب می‌شوند که هر کدام منافع و افکار مخصوص خودشان را دارند. و باید همه‌ی این گروه‌ها را راضی نگه دارید — شاید مزایای ویژه برای بعضی گروه‌ها در نظر بگیرید — تا بتوانید در پارلمان راحت‌تر سیاستهایی که اتخاذ می‌کنید اجرا شود.

اینکه چطور وقتتان را در این پانصد سال می‌گذرانید تماما وابسته به شماست. ممکن است بخواهید با تجارتْ ملت را رشد دهید، یا با دیپلماسی، یا زور ارتش، اما بالاخره این استراتژی‌ها شما را در شش برهه باید سرپا نگه دارد (سنت، رنسانس، اکتشاف، اطلاعات، دولت مطلقه، و انقلاب)، به اضافه‌ی «هزاران رویداد تاریخی دیگر». در هر عصری نهادهای جدیدی ساخته می‌شوند که حامل ایده‌های همان زمانه هستند و امکان ساخت فناوری‌های جدید را به وجود می‌آورند. مثلا کسانی که نهاد «جست‌جو برای برّ جدید» را برپا کنند بعدها راحت‌تر می‌توانند در عصر اکتشاف سرزمین‌های مختلف را مستعمره کنند. در ویدیوی نیم‌ساعته‌ی معرفی این بازی اطلاعات ریزتری می‌توان یافت، اما چیزی که پارادوکس هنوز درباره‌ی آن صحبت نکرده تاریخ عرضه‌ی بازی است. آنها صرفا به «به‌زودی» اکتفا کردند.