سعید قاضی‌نژاد/ صبا؛ بعد از ظهر آفتابی کن با نور فلاش عکاسان روشنتر شد وقتی که هیئت داوران جشنواره مقابل دوربین عکاسان آمدند.

ترکیبی از مشاغل مختلف سینمایی، از کارگردان و بازیگر تا نویسنده، از ملیت‌های مختلف در کنار هم جمع شدند تا در پایان افتخار دریافت یکی از بزرگترین جوایز سینمایی جهان را نسیب یک اثر کنند، نخل طلای کن!

اما روز افتتاحیه جشنواره برای علاقمندان سینما همراه با یک هیجان دیگر هم بود. دریافت نخل طلای افتخاری «کن» برای رابرت دنیرو برای یک عمر دستاورد هنری.

برای رسیدن به لحظه جذاب دریافت نخل طلای دنیرو که به دست لئوناردو دی کاپریو اهدا شد، همراه با گزارش باشید.

ترامپ، غزه و اندکی تعرفه‌!

چراغِ حرف‌های سیاسی در شب افتتاحیه را رئیس هیئت داوران روشن کرد. وقتی که «ژولیت بینوش» در کنفرانس مطبوعاتی اعضای هیأت داوران جشنواره کن به پرسشی راجع به سکوت سلبریتی‌ها در برابر بحران «غزه» واکنشی نشان نداد اما بلافاصله ترامپ را مورد هدف قرار داد تا این سیاست‌ورزی از همین ابتدا خودش را نشان بدهد.

خلاصه بحث شیرین پول، واجب‌تر از کشتار غزه بود. پس او به تعرفه‌های احتمالی «دونالد ترامپ» برای فیلم‌‌های اروپایی پاسخ داد! و گفت: «درک می‌کنم که ترامپ سعی می‌کند از کشورش محافظت کند. ما جامعه فیلمسازی قدرتمندی در قاره اروپا داریم. نمی‌دانم چه بگویم – می‌بینم که او برای نجات آمریکا و نجات خودش می‌جنگد.» او اعتراف کرد که فرد درستی برای پاسخ به این پرسش نیست!

اما جسارت «جرمی استرانگ» بازیگر سریال به یادماندنی «میراث» و یکی دیگر از اعضای هیئت داوران جشنواره از ژولیت بینوش بیشتر بود. او که سال گذشته فیلم «کارآموز» را در جشنواره کن داشت و نقش «روی کوهن» وکیل ترامپ را بازی کرده بود، در بخش دیگری از کنفرانس گفت: «بدون آن فیلم نمی‌توانستم اینجا باشم. «روی کوهن» پیشگام اخبار جعلی و حقایق بدلی است، و ما پیامدهای آنچه او خلق کرده را می‌بینیم.» او اضافه کرد: «به نظر من در زمانه‌ای که حقیقت هدف تاخت‌وتاز قرار گرفته، و به مخاطره افتاده، نقش داستان و سینما در اینجا به عنوان معبد فیلم بسیار حیاتی است.» «تی‌یری فرمو» دبیر جشنواره کن روز دوشنبه در کنفرانس مطبوعاتی دیگری گفته بود که برای صحبت درباره تعرفه‌های ترامپ هنوز خیلی زود است: «سینما همیشه راهی برای هستی و بازآفرینی خود پیدا می‌کند.»

دیگر اعضای هیئت داوران چه کسانی هستند؟

«هالی بری» بازیگر آمریکایی، «پایال کاپادیا» فیلمساز هندی، «آلبا رورواکر» بازیگر ایتالیایی، «لیلا سلیمانی» نویسنده فرانسوی-مراکشی، «دیودو حمادی» فیلمساز و تهیه‌کننده کنگویی، «هونگ سانگ-سو» فیلمساز کره‌ای، «کارلوس ریگاداس» فیلمساز مکزیکی و «جرمی استرانگ» بازیگر آمریکایی اعضای هیأت داوران جشنواره امسال خواهند بود.

گیر کردن در گوشه‌ی رینگ!

خبرنگار الجزیره اما بیخیال خانم بینوش نشد و از او یک سوال جدی کرد: «چرا مانند بیش از ۳۵۰ سلبریتی دیگر از جمله «مارک رافلو»، «خاویر باردم»، «سوزان ساراندون»، «ریچارد گی‌یر» و «دیوید کراننبرگ» و …نامه سرگشاده‌ای را در باب محکومیت جنایت غزه امضاء نمی‌کند؟»

پاسخ ژولیت بینوش این بود: «نمی‌توانم جواب شما را بدهم. شاید کمی بعد متوجه شوید.»

مشت دوم در گوشه رینگ

پرسش چالش‌برانگیز دیگر از بینوش درباره محکوم شدن «ژرار دوپاردیو» به ۱۸ ماه حبس تعلیقی به جرم آزار جنسی ساعاتی پیش از برگزاری کنفرانس بود: «او یک هیولای مقدس نیست، او مردی است که جذابیتش را به سبب آنچه رخ داده و در دادگاه بررسی شده از دست داده.»

دومین آمریکایی منتقد ترامپ سخن گفت

رابرت دنیرو در شب تقدیرش بیش از آنکه از سینما و هنر حرف بزند، از دونالد ترامپ سخن گفت. وسواس او روی ترامپ آنقدر زیاد است که هیچ فرصتی را در اینباره از دست نمی‌دهد. چه شب اسکار چه شب کن!

«رابرت دنیرو» حتی هنگام دریافت «نخل طلا» در جشنواره کن انتقاد از «دونالد ترامپ» را فراموش نکرد. او روی صحنه پس از دریافت این جایزه افتخاری از دستان «لئوناردو دی‌کاپریو» گفت آمریکا برای دموکراسی می‌جنگد.

بازیگر «قاتلان ماه گل» (Killers of the Flower Moon) پس از تشویق ایستاده حضار گفت دموکراسی در پی بازگشت ترامپ به قدرت در خطر است: «در کشور ما، سخت مشغول مبارزه برای دموکراسی هستیم که تصور می‌کردیم از دستش نخواهیم داد. روی همه ما تأثیر می‌گذارد چون هنر دموکراتیک است. هنر همه‌شمول است، مردم را کنار هم جمع می‌کند. هنر تنوع را می‌پذیرد و به این دلیل است که هنر را تهدید می‌دانند، به این دلیل است که ما برای فاشیست‌ها و اتوکرات‌ها یک تهدید به شمار می‌آییم.»

او ادامه می‌دهد: «رئیس جمهور بی‌ذوق آمریکا خودش را رئیس یکی از مؤسسات فرهنگی برجسته ما کرده. او کمک‌های مالی به جوامع هنری، سازمان‌های خیریه و آموزشی را قطع کرده. و حالا اعلام کرده که روی فیلم‌های تولید شده در خارج از ایالات متحده تعرفه ۱۰۰ درصدی اعمال می‌کند. کمی تأمل کنیم… نمی‌توان روی خلاقیت قیمت گذاشت، اما ظاهراً می‌توان رویش تعرفه اعمال کرد.»

دنیرو می‌گوید چنین رفتارهایی به آمریکا محدود نمی‌شود: «این فقط مشکل آمریکا نیست، جهانی است. نمی‌توانیم بنشینیم و تماشا کنیم. باید اقدام کنیم و همین حالا اقدام کنیم، نه با خشونت بلکه با عزم و اشتیاق. وقت آن رسیده که هر کسی به آزادی اهمیت می‌دهد برای اعتراض سازمان‌دهی کند – و وقتی انتخابات برگزار می‌شود رأی دهد. امشب و ۱۱ روز آینده به شما قدرت تعهد را با تجلیل از هنر در این جشنواره باشکوه نشان خواهیم داد. آزادی، برابری، برادری.»

خاطرات دی‌کاپریو از همکاری با دنیرو 

دی‌کاپریو پیش از اهدای این جایزه به دنیرو به یاد آورد که در لس‌آنجلس با دیدن آثار همکارش بزرگ شده: «درباره او مطالعه می‌کردیم و سعی داشتیم بفهمیم که چگونه خودش را چنین غرق در شخصیت‌ها می‌کند. او الگویی ساخت. فقط یک بازیگر بزرگ دیگر نبود، خود بازیگر بود.»

او سپس از اولین همکاری‌اش با دنیرو در فیلم «زندگی این پسر» (This Boy’s Life) گفت: «فرایند آزمون بازیگری سخت بود. رقابت شدیدی وجود داشت. هیچ‌یک از ما نمی‌دانستیم چه کسی نقش را به دست می‌آورد… در ۱۵ یا ۱۶ سالگی کاری که تصورش دشوار بود را کردم. تا نفس داشتم سر او فریاد زدم.»

در ادامه تصاویری از فیلم‌های دنیرو از جمله «راننده تاکسی» (Taxi Driver) که در سال ۱۹۸۰ برنده «نخل طلا» شد به نمایش درآمد. پس از برگزاری مراسم اهدای «نخل طلا» فیلم «یک روز برو» (Leave One Day) به عنوان اولین فیلم جشنواره کن هفتاد و هشتم اکران شد.

به یاد فاطمه حسونه

هرچه در کنفرانس مطبوعاتی نخست ژولیت بینوش محتاطانه برخورد کرده بود اما در ادامه و به یاد عکاس کشته شده فلسطینی، فاطمه حسونه سخنرانی پرشوری کرد. عکاسی که تنها یک روز پس از راه‌یابی فیلمش «روحت را به دست بگیر و راه بیفت» (Put Your Soul on Your Hand and Walk) به بخش جانبی «اسید» جشنواره کن در یک بمباران به همراه تمامی اعضای خانواده‌اش جان باخت.

بینوش گفت: «سحرگاه ۱۶ آوریل، فاطمه حسونه فتوژورنالیست ۲۵ ساله و ۱۰ خویشاوندش با موشکی که به خانه‌شان اصابت کرد کشته شدند. او باید امشب کنار ما می‌بود.»

در انتهای مراسم هم «میان فارمر» ترانه « اعتراف » را به یاد « دیوید لینچ» اجرا کرد.

ده روز پر هیجان سرانجام آغاز شد.