مهدیه مالکی/صبا:«بازی را بکش» به کارگردانی محمدابراهیم عزیزی یکی از آثار پرحاشیه و جذاب سینمای ایران است که با تمرکز بر فساد در فوتبال ساخته شده است.به بهانه اکران این فیلم صبا با کارگردان آن به گفت‌وگو نشسته است.

از ساخت فیلم سینمایی «بازی را بکش» چه هدفی را دنبال می‌کردید؟
ما در اطرافیان خود افرادی را داریم که عاشقانه فوتبال را می‌پرستند و حتی گاهی دچار سکته می‌شوند، با هم قهر یا ساعت‌ها کلکل می‌کنند اما نمی‌دانند در پشت پرده این بازی چه مسائلی نهفته است. آگاهی از این مسائل ممکن است موجب کم اهمیت‌تر شدن این بازی در زندگی آنها شده و چالش‌های این بازی را برای آنها کمرنگ‌تر کند تا صرفا به این بازی به عنوان یک سرگرمی نگاه کنند و از دیدن آن لذت ببرند. از طرفی فوتبالیست‌ها نیز با این بخش از فوتبال آشنا شده و نسبت به این مسائل به سادگی عبور نکنند، گرچه این فیلم مستند نیست ولی تصویری از جامعه و واقعیت‌های پیرامون ماست.

با ساخت این فیلم چقدر به اهدف خود دست یافتید؟
فیلم «بازی را بکش» بحث فساد در فوتبال را نشان می‌دهد و زمانی که ما در حال پژوهش بودیم کسی مستندات ما را باور نمی‌کرد برای مثال برادرم. ولی بعد از تماشای این فیلم به فکر فرو رفتند و این نشان‌دهنده آن است که ما تا حدودی به اهداف خود دست یافتیم، برادرم گه‌گاهی که به گلی مشکوک می‌شود به من می‌گوید «به نظر تو این گل مشکوک نیست؟». به نظرم این فیلم موجب شده مخاطبان جنبه‌های دیگر بازی فوتبال را ببینند و دیگر آن را عاشقانه نپرستند.

ساخت چنین فیلم‌هایی که نشان دهنده وجود فساد در یک ساختار است چقدر در حل این مسائل تاثیرگذار است؟
بعد از اینکه فیلم ما در جشنواره فجر اکران شد، هیچ واکنشی از مسئولانی که مخاطب این فیلم بودند دریافت نکردیم؛ نه تشویقی و نه انتقادی، یک سکوت و بی‌تفاوتی عجیبی نسبت به این فیلم حکمفرما شد گویی ما با دیوار حرف زدیم، این سکوت و بی‌تفاوتی برای من بسیار تعجب برانگیز بود البته ما زمانی که قصد ساخت این فیلم را داشتیم گمان می‌کردیم با چنین رویکردی مواجه شویم.

واکنش مخاطبان و تماشاگران و اهالی فوتبال نسبت به این فیلم چگونه بود؟
اهالی فوتبال نیز هیچ واکنشی نسبت به این فیلم نداشتند ولی بازخورد مردم نسبت به این فیلم خوب بود و از پرداختن به این واقعیت فوتبالی تشکر می‌کنند و این بزرگترین دلگرمی من از تولید این فیلم است.

باتوجه به بازخوردهای تلخ و شیرینی که دریافت کردید باز هم فیلم‌هایی با این مضمون خواهید ساخت؟
صد درصد چنین فیلم‌هایی خواهم ساخت، من در دانشگاه هنرهای زیبا رایگان درس خواندم با توجه به این امکاناتی که برای من فراهم شده باید این راه را ادامه دهم و به قول معروف «دردی از مردم را دوا کنم». این دغدغه‌ها باید بیان شود تا افرادی که در آینده در این حرفه‌‌حضور پیدا می‌کنند آگاهانه در این فضا ورود کنند و با این مسائل آشنا باشند؛ جدیدا این نکته مطرح می‌شود که مردم خواهان چنین فیلم‌هایی نیستند و این بزرگترین دروغی است که به مردم نسبت داده می‌شود، اتفاقا مردم بسیار به فیلم‌های اجتماعی در حوزه‌های مختلف علاقمند هستند. گروهی هرآنچه خود می‌پسندند را با عنوان سلیقه مردم منتقل می‌کنند، اتفاقا مردم در مواجهه با من می‌گویند چرا چنین فیلم‌هایی بیشتر تولید نمی‌شود، البته خدا رو شکر مدتی است فیلم‌های اجتماعی خوبی ساخته و اکران می‌شود.

در ساخت این فیلم  از کدام وجهه ازتجربیات شخصی‌تان استفاده کردید؟
من در دوران نوجوانی و جوانی فوتبال حرفه‌ای را پیگیری می‌کردم و از آن تجربیات در ساخت این فیلم بهره بردم و از بهترین تجربیات من، فوتبال در شالیزارها قبل از شالی‌کاری بوده است که از این تجربه در فیلم استفاده کردم.

فیلم «بازی را بکش» در چه ژانری است؟
«بازی را بکش» فیلم درام با موضوع ورزش است در واقع فیلمی ورزشی است ولی موضوعات انسانی و چالش‌های آن در بستر ورزش را روایت می‌کند.

کدام سکانس برای شما جذاب‌تر بود؟
سکانس فوتبال در شالیزار چون یادآور خاطراتم بود برای من بسیار جذاب بود.

در این فیلم همسربازیکنی که فوت شده از کار اشتباه همسرش باخبر است و حتی با او همراه می‌شود. به نظر شما دلیل این نگاه و همراهی چه بوده است؟

درست زندگی کردن گویی دیگر فضیلت نیست و کسی که کار درست را انجام می‌دهد احمق خطاب می‌شود به طور مثال در این فیلم همسر بازیکن فوتبال که از کار اشتباه همسرش باخبر است، مسائل اقتصادی را بهانه می‌کند در حالی که خیلی از افراد هستند که در مراحلی از زندگی از نظر مالی در تنگنا قرار می‌گیرند ولی تن به چنین کارهایی نمی‌دهند، افرادی برای دزدی و .. هوش و فرصت بیشتری هم دارند ولی چنین کارهایی انجام نمی‌دهند. این فیلم در واقع مواجه افراد مختلف اجتماعی را در مراحل مختلف زندگی‌شان با فساد نشان می‌دهد، چند وقت پیش خبری مبنی بر کشته شدن یک جوان در یک دزدی را شنیدم که مرا بسیار متاسف کرد که عده‌ای بی پولی را دلیل چنین اقداماتی عنوان می‌کردند ولی بی‌پولی برای چنین کارهایی واقعا دلیل قابل قبولی نیست خیلی از افراد شرایط خوب اقتصادی ندارند آیا دزدی می‌کنند یا آدم می‌کشند؟

کدام یک از شخصیت‌های فیلم برای شما جذاب بود؟
قطعا جذاب‌ترین شخصیت، کاراکتر موسی است، شخصیت مظلومی که تنهاست و پای اعتقاداتش تا آخر می‌ایستد و با جریان اشتباه همراه نمی‌شود گرچه همه اطرافیان و خانواده‌اش مقابل او هستند.

سکانس پایانی فیلم بسیار غم انگیزاست، از این سکانس چه پیامی را می‌خواستید انتقال دهید؟
موسی تلاش کرد تا موضوع فساد را افشا کرده و جلوی آن را بگیرد ولی حتی در آن اقلیم کوچک زورش نرسید با این جریان فساد مبارزه کند و تنها چیزی که داشت جانش بود که جانش را در این راه فدا کرد، کاراکتر موسی پایانی جز این نمی‌توانست داشته باشد، حتی یکی از مخاطبان به من گفت این فیلم خیلی عاشورایی است، پرسیدم منظور شما چیه؟ گفت « امام حسین جانش را برای آنچه درست بود فدا کرد، این فرهنگ درستی است که با فساد تا پای جان مبارزه کنیم» و این تماشاگر از این فیلم چنین مفهومی برداشت کرده بود.