مهدیه مالکی/صبا؛ با قادر آشنا مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیرشورای فرهنگ عمومی که سالها به عنوان معاون توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی، مدیرکل هنرهای نمایشی و … در حوزه فرهنگ و هنر فعالیت داشته درباره اهمیت تولید محتوا در عرصههای مختلف هنری درخصوص شخصیت و زندگی امام خمینی(ره) گفتوگو کردهایم.
درباره حضرت امام خمینی به عنوان یک شخصیت تاثیرگذار و برجسته تاریخی فیلم و سریالهای کمی وجود دارد. به نظر شما علت این موضوع چیست؟
به عنوان فردی که به این حوزه آشنایی دارم و توفیق پیدا کردم بسیار از آثار امام(ره) را مطالعه کنم و با همکاری جهاد دانشگاهی برای پرداختن به ابعاد مختلف شخصیت امام خمینی مرکزی را راهاندازی کردیم؛ حتی در آن دوران جشنوارهای با عنوان «طریق جاوید» از سال ۷۴ تا حدود ۱۰ سال بعد برگزار شد که به این موضوع در ابعاد مختلفی همچون شعر، داستان، فیلمنامه، نمایشنامه، مقاله، کتاب و … پرداخته میشد که چند سالی این موضوع در جهاددانشگاهی نیز ادامه داشت و همه این کارها به خاطر دغدغههایی بود که ما در این حوزه داشتیم و داریم و به نظر میرسد در حوزه هنر و فیلم سازی همچون فیلم مستند، کوتاه، بلند و داستانی ما کاری انجام ندادهایم و این نقص و ایراد در این حوزه وارد است.
این نقص و ایراد ناشی از چه عواملی است؟
چندی علت برای این نقص وجود دارد که البته این دلیلها رافع این ایراد نیست و نمیخواهم این نقص را توجیه کنم چون این اشکال کاملا وارد است؛ اما هر زمان درباره این موضوع با هنرمندان و نویسندگان صحبت میکردیم چون امام را شخصیتی چند وجهی میدانستند، نگران بودند نتوانند حق مطلب را ادا کنند و این یکی از دلایل عدم ورود هنرمندان به این موضوع بود.
در بخش دیگر به نظر میرسد شناخت موضوع برایشان خیلی اهمیت ندارد ضمن اینکه منتظر بودند تا نهادهای مختلف کاری در این زمینه انجام دهند در حالی که امام یک شخصیت چند وجهی است و می توان در وجهههای مختلف به این شخصیت بزرگ پرداخته شود برای مثال در علوم سیاسی گمان میرود امام رحمهالله علیه تمام کتب، مکاتب و اندیشههای سیاسی را مطالعه کرده و به آن باور داشته است مثلا در حوزه دموکراسی امام باور قطعی به رای مردم داشت و امام در این حوزه سرآمد بود یعنی باور داشتند که جمهوری اسلامی متکی به رای مردم و ضامن بقا آن است.
سیاست امام در عرصه بین الملل و سیاست خارجی اقتدار و عزت بود و به نظر من امام در حوزه سیاست خارجی عزت، مصحلت و حکمت را معنا کرد.
در حوزه خانواده نیز امام خمینی ۵ جلد کتاب با عنوان «پا به پای آفتاب» نوشتهاند و مرجع تقلیدی که رهبرانقلاب اسلامی ایران بوده و گفتمان اسلام سیاسی را جهانی کرده و اندیشه لیبرالیستی و سرمایهداری را به چالش کشیده نسبت به خانواده بیاندازه متواضع و فروتن بودند و با توجه به تمام این موارد، بدون تعارف ما واقعا نسبت به معرفی شخصیت امام خمینی کوتاهی کردهایم و میبایست بیش از این شخصیت و زندگی امام خمینی را خصوصا به نسل جوان معرفی میکردیم.
از طرفی، ما گمان میکنیم همه با افراد و وقایع تاریخی کشور آشنا هستند و نیازی نیست به آن بپردازیم و این گمان درباره حضرت امام نیز وجود دارد چون امام خمینی شخصیت بزرگی داشتند گمان میکنیم امام را به خوبی میشناسیم در حالی که شخصیت ایشان برای ما که نسل اول انقلاب هستیم هم خیلی شناخته شده نیست از طرفی نسل جدید دانشآموز و دانشجو نیز با اندیشه و آرمانهای امام آشنایی کمی دارند و قطعا نهادهای فرهنگی و علمی کشور در این حوزه کم کاری کرده اند و بسیار متاسفم که نتوانستهایم به وظیفه خود در این باره عمل کنیم.
برای پیشبرد این هدف و جبران کمکاریهای پیشین چه پیشنهادی دارید؟
هرنهادی وظیفهای دارد؛ مثلا آموزش و پرورش در حوزه دانشآموزان رسالتی دارد که میتواند در رابطه با نگاه امام به دانشآموزان فیلم، داستان و قصه تولید کند.
مثلا حوزه هنری سازمان تبلیغات، سازمان اوج، سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از منظر ماموریت و وظایف خود درباره امام خمینی فیلم بسازند و سازمان صدا و سیما نیز سریالهای متعدد و متنوع از زوایای مختلف از جمله ابعاد سیاسی، عرفانی و اجتماعی حضرت امام تولید کند تا این نقصیهای که تاکنون وجود داشته رفع شود.