یونس بهرامی/صبا: برخلاف گذشته که بازی‌ها عمدتاً به سرگرمی و گیم‌پلی محدود می‌شدند، امروزه بسیاری از بازی‌ها در پی کاوش در مفاهیم انسانی، فلسفی و حتی پست‌مدرن هستند. در این میان، سه بازی برجسته که به داستان‌گویی در سطحی مشابه با رمان‌های عمیق پرداخته‌اند، جایگاهی ویژه دارند: متال گیر سالید ۲، دیسکو الیسیوم و پلین‌اسکیپ تورمنت. هرکدام از این بازی‌ها نه تنها از نظر روایت، بلکه از زاویه‌های فلسفی، تاریخی و حتی ساختاری، آثار منحصر به فردی در دنیای بازی‌های ویدیویی به شمار می‌روند.

۱. Planescape: Torment

پلین‌اسکیپ تورمنت به عنوان یک اثر ادبی در دنیای بازی‌ها برجسته است چون روایتی پیچیده، دیالوگ‌های غنی و عمق فلسفی دارد. داستان حول شخصیت The Nameless One می‌چرخد، یک فرد جاودانه که هیچ خاطره‌ای از زندگی‌ گذشته‌اش ندارد و به سفری برای خودشناسی و تفکر درباره هویت، مرگ و اخلاق می‌رود. این بازی به طرز ماهرانه‌ای کلیشه‌های بازی‌های نقش‌آفرینی را کنار می‌زند و به جای تمرکز بر مبارزات، روی دیالوگ‌ها و انتخاب‌های اخلاقی تأکید می‌کند. نگارش آن پر از جزئیات است و بیش از ۸۰۰،۰۰۰ کلمه دارد که با زبان شاعرانه و فلسفی خود بازیکنان را به چالش می‌کشد. این بازی به بررسی موضوعات عمیقی همچون جاودانگی، ارزش حافظه و پیامدهای اعمال گذشته می‌پردازد. جهان‌سازی آن در دنیای متافیزیکی Planescape عمق بیشتری به داستان می‌دهد. همراهان بازی شخصیت‌های پیچیده‌ای دارند که به گفتمان فلسفی داستان کمک می‌کنند. _Planescape: Torment_ به عنوان یک اثر ادبی، تأثیر زیادی بر بازی‌های داستان‌محور مدرن ماننددیسکو الیسیوم گذاشته است که در همین فهرست هم می‌بینیم.

۲. Metal Gear Solid 2: Sons of Liberty

متال گیر سالید ۲ به عنوان یک اثر ادبی برجسته به دلیل داستان پیچیده، تم‌های فلسفی و انتقادی که مطرح می‌کند شناخته می‌شود. یکی از بزرگ‌ترین ویژگی‌های متال گیر سالید ۲، پیش‌بینی‌های آن در مورد تأثیر اینترنت و رسانه‌های دیجیتال بر جامعه است که امروزه به وضوح مشاهده می‌شود. چیزی که این بازی را برای دوستداران رمان جذاب می‌کند، خاصه رمان‌های پاول استر (سه‌گانه‌ی نیویورک)، این است که از آن به‌خاطر سبک داستان‌گویی خاص‌اش به‌عنوان «اولین بازی پست‌مدرن تاریخ» یاد می‌شود.

۳. Disco Elysium

دیسکو الیسیوم به عنوان یک اثر ادبی بزرگ، با ترکیب عناصر داستانی پیچیده، دیالوگ‌های عمیق و شخصیت‌های چندبعدی، توانسته است تجربه‌ای بی‌نظیر و فلسفی برای بازیکن خلق کند. این بازی به بررسی مفاهیم هویت، جامعه، اخلاق و روان‌شناسی شخصیت‌ها می‌پردازد و با استفاده از انتخاب‌های معنوی و اخلاقی بازیکن، او را به تفکر در مورد مشکلات پیچیده انسانی و اجتماعی وامی‌دارد. ساختار بازی به شکلی است که بازیکن می‌تواند در دنیای تاریک و پریشان آن قدم بزند و تأثیرات انتخاب‌هایش را در درک دنیای پیرامونش مشاهده کند. دیالوگ‌ها و متن‌های بازی، با زبانی زیبا و شاعرانه، به عمق شخصیت‌ها و روابط پیچیده آن‌ها پرداخته و در عین حال، به چالش‌های اجتماعی و فردی زمانه پرداخته است. Disco Elysium نه تنها یک بازی، بلکه یک اثر ادبی است که ذهن بازیکن را به چالش می‌کشد و او را در دنیایی از فلسفه و تفکر انسانی غرق می‌کند.