به گزارش صبا، مستند از حیث فرم و محتوا، نماینده مسیر و نگاه نسلی تازه از مستندسازان ایرانی است که روایت جنگ را از پس لنز سرد دوربینهای کلاسیک بیرون کشیدهاند و به دل صحنه، خاک و خون رفتهاند.
برخلاف مستندهای متداول جنگی، «کف لبنان» روایتگری خشک یا صرفاً تحلیلی ندارد. خود کارگردان در قاب حضور دارد؛ همراه با چهرههایی از جامعه ورزش و فرهنگ (مانند علیرضا دبیر و خداداد عزیزی) به جنوب لبنان و خط مقدم میرود، با نیروهای مقاومت همقدم میشود، وارد پناهگاههای حزبالله میشود و به دور از کلیشهها، آنچه را میبیند و تجربه میکند، روایت میکند. این انتخاب فرمی باعث نزدیکی عاطفی مخاطب با سوژهها شده و مستند را از حالت صرفاً خبری خارج کرده است. در این اثر ما با «روایت انسانی» از یک جنگ مواجهایم.
از جمله نقاط برجسته مستند، بازسازی سینمایی لحظه ترور سید حسن نصرالله است. صحنههایی که بهطرز حیرتانگیزی ساخته و پرداخته شدهاند و مرز میان مستند و درام سیاسی را محو کردهاند. این بخشها، برخلاف مستند «کف سوریه» که عمدتاً بر ثبت وقایع زنده و میدانی تمرکز داشت، جنبه بازخوانی استراتژیک رویدادها را به مستند افزودهاند. بازسازیهایی که در نگاه اول ممکن است اغراقآمیز یا نمایشی بهنظر برسند، در واقع تلاش آگاهانهای برای فهماندن ارزش نمادین شخصیتهایی چون سید حسن نصرالله در منطقه جبهه مقاومت هستند.
مستند «کف سوریه» سنگ بنای زبانی بود که در «کف لبنان» شکوفا شد. اگر مستند نخست، مخاطب را با واقعیت تلخ و زمخت نزاعهای سوریه آشنا کرد، مستند دوم تلاش دارد جنگ روایتها را نیز فتح کند. در «کف لبنان» فقط دشمن زمینی یا هوایی وجود ندارد؛ رسانه هم جبههای است که باید در آن جنگید. در این میان، حضور چهرههای فرهنگی و ورزشی نه به قصد تزئین مستند، بلکه بخشی از تاکتیک روایی آن است. انتقال حس همدلی عمومی، جهانیسازی چهره مقاومت، و از همه مهمتر، بردن مخاطب غیرسیاسی به دل خط مقدم، از جمله اهدافی است که در این ساختار تحقق مییابند.
«کف لبنان» یک تجربه موفق از مستندسازی میدانی با چاشنی روایت شخصی، بازسازی دراماتیک و جنگ روایتهاست. این مستند نهتنها تصویری تازه از نبرد جنوب لبنان را ارائه میدهد، بلکه ثابت میکند که مستندسازی مقاومت، دیگر محدود به کلیشههای تصویری گذشته نیست. خیرالامور، با عبور از «کف سوریه» و ورود به «کف لبنان»، موفق شده نسل جدیدی از مخاطبان را به میدان مقاومت بیاورد؛ نه با سلاح که با دوربین و روایت تازه و غیرکلیشهای.