بهناز وفایی‌‌وحدت /صبا؛ انتصاب منوچهر شاهسواری و روح‌الله حسینی به‌عنوان دبیران جشنواره ملی و جشنواره جهانی فیلم فجر، نقطه عطفی در تاریخ سینمای ایران به شمار می‌آید. این دو چهره شناخته‌شده با سوابق مدیریتی و تخصصی در حوزه سینما، می‌توانند به شکلی مؤثر و راهبردی، جایگاه این دو رویداد مهم سینمایی را در سطح ملی و بین‌المللی ارتقا دهند. در شرایطی که سینمای ایران در فضای تحولات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی پیچیده‌ای قرار گرفته است، این انتصابات می‌تواند فرصت مناسبی برای بازتعریف مسیر جشنواره‌ها، هم‌افزایی ظرفیت‌های موجود و معرفی قوی‌تر سینمای متعهد و خلاق کشور به جهان باشد.

اهمیت جشنواره ملی و جهانی فیلم فجر در ساختار فرهنگی ایران

جشنواره فیلم فجر به عنوان بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین رویداد سینمایی ایران، نقش محوری در معرفی دستاوردهای هنرمندان داخلی و ارتقای کیفیت تولیدات سینمایی دارد. این جشنواره نه‌تنها فرصتی برای رقابت و نمایش آثار برتر سینمای ایران است، بلکه محلی برای کشف استعدادهای نوظهور و ایجاد ارتباط میان فعالان صنعت فیلم محسوب می‌شود. از سوی دیگر، جشنواره جهانی فیلم فجر، در فضای بین‌المللی، پلی است برای معرفی سینمای ایران و تقویت گفت‌وگوی فرهنگی میان ایران و سایر کشورها.

در این میان، انتخاب دبیران شایسته و توانمند، عاملی کلیدی در تضمین موفقیت و رونق این رویدادها است. دبیران جشنواره‌ها نه فقط مدیران اجرایی، بلکه رهبران فکری و هنری هستند که می‌توانند با برنامه‌ریزی‌های دقیق و درک عمیق از نیازها و فرصت‌های سینمایی، جشنواره‌ها را به سطح بالاتری ارتقا دهند.

منوچهر شاهسواری: تجربه مدیریتی و پیوند با صنعت تصویر

منوچهر شاهسواری، با کارنامه‌ای درخشان در حوزه تهیه‌کنندگی و مدیریت سینما، یکی از چهره‌های برجسته و شناخته‌شده در صنعت تصویر ایران است. سابقه مدیریتی او در خانه سینما و فعالیت‌های گسترده در شورای صنفی نمایش، او را به فردی مسلط بر چالش‌ها و فرصت‌های موجود در عرصه سینمای ملی تبدیل کرده است. همچنین، تجربه مدیریت جشنواره فیلم فجر در سال‌های گذشته، او را با ساختار و ویژگی‌های خاص این رویداد آشنا ساخته است.

نقطه قوت اصلی شاهسواری، توانایی او در برقراری تعادل میان اصالت‌های هنری و الزامات اقتصادی سینما است؛ موضوعی که همواره از مهم‌ترین چالش‌های برگزاری جشنواره‌ها به ویژه در کشور ما بوده است. او با درک دقیق از ظرفیت‌های تولید و کشف استعدادهای جوان، می‌تواند جشنواره ملی فیلم فجر را به سکوی پرتابی برای نسل جدید سینماگران تبدیل کند.

طراحی و راه‌اندازی دبیرخانه دائمی جشنواره، به عنوان یکی از وظایف مهم او، یک تحول اساسی در ساختار این رویداد خواهد بود. این دبیرخانه می‌تواند حافظه تاریخی جشنواره را حفظ کرده، با جمع‌آوری اسناد و مدارک، امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر و منسجم‌تر را فراهم آورد. همچنین، تجمیع امکانات سازمان سینمایی و موسسات مرتبط، می‌تواند موجب بهره‌وری بیشتر و ارتقای کیفیت جشنواره شود.

روح‌الله حسینی: پل ارتباطی سینمای ایران با جهان

از سوی دیگر، روح‌الله حسینی با زمینه‌ای قوی در مطالعات سینمایی، مدیریت فرهنگی و فعالیت‌های بین‌المللی، گزینه‌ای بسیار مناسب برای دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر است. تخصص او در حوزه مطالعات اروپا و شناخت عمیق ساختارهای سینمایی، در کنار سابقه مدیریتی در بخش‌های مختلف سازمان امور سینمایی، زمینه را برای ارتقای تعاملات فرهنگی و هنری بین ایران و جهان فراهم می‌کند.

توجه ویژه به گسترش تعاملات هنری با سینماگران بین‌المللی، می‌تواند به معرفی بیشتر و بهتر سینمای متعهد و خلاق ایران منجر شود و امکان گفت‌وگوی فرهنگی میان ملت‌ها را به‌عنوان یکی از اهداف کلیدی جشنواره جهانی فیلم فجر محقق سازد. همچنین، توجه به نمایش رشادت‌های ملت ایران در جنگ تحمیلی دوازده روزه در هر دو جشنواره، نشان‌دهنده رویکردی متعهدانه و فرهنگی است که می‌تواند به همگرایی هنری و اجتماعی کمک کند.

فرصت‌ها و چالش‌ها

انتظار می‌رود با بهره‌گیری از تخصص و تجربه این دو دبیر، جشنواره فیلم فجر در هر دو سطح ملی و جهانی بتواند به سمت افزایش کیفیت هنری، تنوع محتوایی و توسعه زیرساخت‌ها حرکت کند. البته این مسیر با چالش‌هایی نیز همراه است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

مدیریت منابع مالی و بودجه‌ای: با توجه به شرایط اقتصادی کشور، تأمین بودجه کافی و مدیریت بهینه آن برای برگزاری جشنواره‌ها، یک چالش مهم محسوب می‌شود.

تعاملات بین‌دبیرخانه‌ای و سازمانی: حفظ هماهنگی و هم‌افزایی میان سازمان امور سینمایی، موسسات تابعه و بخش خصوصی برای تحقق اهداف جشنواره‌ها ضروری است.

رقابت با جشنواره‌های جهانی معتبر: برای جذب مخاطب و سینماگران بین‌المللی، جشنواره جهانی فیلم فجر باید به معیارهای جهانی در جذب و ارائه آثار سینمایی دست یابد.

نمایش متنوع و همه‌جانبه سینمای ایران: ضرورت دارد جشنواره با توجه به گستردگی فرهنگ و هنر ایران، آثار متنوعی از مناطق مختلف و اقشار گوناگون را معرفی کند.

راهکارهای پیشنهادی

برای بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های انتصابات جدید و مواجهه با چالش‌ها، توصیه می‌شود دبیران و تیم‌های مدیریتی جشنواره‌ها روی محورهای زیر تمرکز کنند:

تقویت ساختار دبیرخانه دائمی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین: استفاده از سیستم‌های دیجیتال برای مدیریت اسناد، ثبت و ضبط فرآیندها و ارتباطات بین‌المللی می‌تواند به افزایش شفافیت و سرعت تصمیم‌گیری کمک کند. همچنین ایجاد بانک داده‌های دیجیتال از فیلم‌ها، اسناد و خاطرات جشنواره‌های گذشته، حافظه تاریخی جشنواره را تضمین می‌کند.

گسترش شبکه همکاری با نهادهای فرهنگی و سینمایی داخلی و خارجی: تعامل نزدیک با انجمن‌های صنفی، دانشگاه‌ها، نهادهای هنری و جشنواره‌های معتبر دنیا، به ارتقای کیفیت آثار و جذب سرمایه‌های فرهنگی کمک می‌کند.

برنامه‌ریزی برای کشف و حمایت از استعدادهای جوان: برگزاری کارگاه‌ها، مسابقات و برنامه‌های آموزشی در حاشیه جشنواره، فرصت‌های یادگیری و تجربه‌اندوزی را برای نسل جدید فراهم می‌آورد و جریان نوآوری در سینمای ایران را تقویت می‌کند.

تمرکز بر تنوع و چندصدایی در نمایش آثار: اختصاص بخشی از جشنواره به فیلم‌هایی با موضوعات محلی، زنان، اقلیت‌ها و سینمای تجربی، می‌تواند تصویر جامع‌تری از فرهنگ ایران ارائه دهد و مخاطبان بیشتری جذب کند.

افزایش مشارکت و حمایت مالی بخش خصوصی و اسپانسرها: با توجه به محدودیت‌های بودجه دولتی، جذب حمایت مالی بخش خصوصی، برندها و شرکت‌ها، بستر مالی مستمری برای برگزاری جشنواره‌ها ایجاد خواهد کرد.

استفاده از رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی برای ارتقای مخاطب‌پذیری: ایجاد کمپین‌های تبلیغاتی، پخش زنده مراسم و گفت‌وگوها، و تعامل مستقیم با مخاطبان در فضای مجازی، به معرفی بهتر جشنواره و جذب مخاطب گسترده‌تر منجر می‌شود.

توجه ویژه به محتوا و پیام‌های فرهنگی و تاریخی: نمایش رشادت‌های ملت ایران در جنگ تحمیلی دوازده روزه، به عنوان بخش مهمی از هویت فرهنگی جشنواره‌ها، می‌تواند به تقویت همبستگی اجتماعی و گسترش روایت‌های تاریخی کمک کند.

انتصاب منوچهر شاهسواری و روح‌الله حسینی به عنوان دبیران جشنواره ملی و جهانی فیلم فجر، با توجه به پیشینه و تخصص هر دو، گامی رو به جلو در جهت ارتقای کیفیت، انسجام و اثرگذاری این رویدادهای مهم سینمایی است.

این انتصابات نویدبخش آینده‌ای روشن برای سینمای ایران است که در آن هنر، فرهنگ و دیپلماسی فرهنگی به هم پیوسته و موجبات شکوفایی و بالندگی هرچه بیشتر را فراهم خواهند آورد.