به گزارش صبا، نمایش «کهته» با فضایی بومی، روایتی عاطفی و ساختاری برگرفته از زیست جنوب، در سالن چهارسوی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه است. نمایشی که از دل جزیره خارک برآمده و با بهرهگیری از مؤلفههای فرهنگی، اجتماعی و اقلیمی آن منطقه، قصهای متفاوت را به تصویر میکشد. حسین اسدی کارگردان نمایش «کهته» در گفتوگو با خبرنگار تئاتر صبا درباره معنای «کهته» و علت انتخاب آن برای عنوان این نمایش بیان کرد: «کهته» در گویش محلی استان بوشهر به زخمی گفته میشود که لایهای روی آن خشک شده است. ما در زبان روزمره به خونمردگی خشکشده هم «کهته» میگوییم. این واژه بار معنایی تلخی دارد و برای من نمادی از رنجها و زخمهایی بود که هنوز التیام نیافتهاند. از همین نگاه، نمایشنامه را آغاز کردیم؛ قصهای که ریشه در فرهنگ جنوب دارد، اما در ساختار، الهامهایی از «رومئو و ژولیت» شکسپیر در آن دیده میشود. این اقتباس، نه تقلیدی بلکه بازآفرینی در فضای اقلیم ماست؛ جنوب، با رنگ، موسیقی و زیست خودش.
این کارگردان درباره فرآیند نوشتن نمایشنامه عنوان کرد: با عقیل جماعتی (نویسنده اثر) متن را بخش به بخش نوشتیم. ابتدا بخشهایی از قصه را طراحی کردیم و رفتهرفته به کلیت رسیدیم. نسخه اولیه نمایشنامه نزدیک به دو ساعت و نیم بود. اما به دلیل محدودیتهای اجرایی در جزیره خارک و نیز استانداردهای زمان جشنواره فجر، مجبور شدیم نسخهای خلاصهتر تهیه کنیم.
کارگردان نمایش «کهته» در پاسخ به این پرسش که آیا این خلاصهسازی به داستان یا عمق روایت آسیب نزده است، گفت: خیر، چراکه خط اصلی قصه حفظ شد. ما در تمرینها تصمیم گرفتیم برخی زیرقصهها یا کاراکترهای فرعی را حذف کنیم تا نمایش بهلحاظ ریتم و انسجام روایی آسیب نبیند. در حال حاضر، نسخهای یک ساعت و ربعی اجرا میشود که همچنان قصه را از آغاز تا پایان، دقیق و روان روایت میکند.
او درباره موضوع اصلی نمایش توضیح داد: قصه ما در اواخر دهه ۳۰ و اوایل دهه ۴۰ شمسی میگذرد. محور اصلی، تقابل یک نسل با افکار پوسیده و سنتهایی است که جلوی رشد فرهنگی را میگیرند. ما در نمایش، دختری داریم که در تلاش برای انجام کاری فرهنگی است، اما جامعه با این کار او مخالفت میکند.
این کارگردان ادامه داد: همه کاراکترهای «کهته» درگیر نوعی عشقاند؛ عشقی که ناکام مانده یا مسیر آن منحرف شده است. تنها یک شخصیت در نمایش است که به عشق قدرت رسیده و از آن استفاده میکند. این تقابل، یکی از مفاهیم محوری ما در نمایش است.
اسدی در بخش دیگر صحبتهای خود درباره بازخوردی که در اجرای جشنواره فجر گرفته است، بیان کرد: اجرای ما در جشنواره چهلودوم فجر بسیار موفق بود. سه نوبت اجرا داشتیم که همهسانسها پر بود؛ در برخی سانسها حتی مخاطبان روی زمین نشستند. خوشبختانه اثر ما هم کاندیدا شد، هم جوایزی گرفت. از همان زمان، بازخوردهای مختلفی گرفتیم؛ برخی مخاطبان نمایش را در ارتباط با اتفاقات روز جامعه دیدند در حالیکه نگاه اصلی ما به موضوعاتی ریشهدارتر و بنیادین برمیگردد.
این کارگردان در پاسخ به این پرسش که خود با کدام کاراکترها در نمایش بیشترین ارتباط را برقرار کرده است، توضیح داد: من تقریباً همه شخصیتها را دوست دارم، اما کاراکترهای «ملول» و «کهور» برایم اهمیت ویژهای دارند. در نوشتن این نقشها و شکل دادن به رفتار و روان آنها خیلی درگیر شدم. البته بازیگران گروه ما همگی ۱۵ سال است با من کار میکنند و اکثر نقشها برای خودشان طراحی و نوشته شدهاند.
کارگردان نمایش «آتروپاتها» درباره چالشهای تولید اثر در جزیره خارک گفت: چالشها بسیار زیاد بودند. از دسترسی محدود به امکانات و مواد اولیه برای ساخت دکور، گرفته تا کمبود نیروی بازیگر سنبالا. ما مجبور شدیم برای نقشهایی مثل «نمرود» از خارج جزیره بازیگر بیاوریم. همچنین طراحی صحنه این کار از چالشبرانگیزترین بخشها بود. ما با روحان امامی همکاری کردیم که با وجود محدودیتهای جزیره، دکوری عظیم طراحی کرد که حالا در تهران هم صحنه ما است.
اسدی در پایان درباره ساختار گروه و فضای تمرینات عنوان کرد: ما در جزیره خارک شرایط خاصی داریم. بچهها اکثراً کارمند هستند و بهصورت ۱۴ روز کار ۱۴ روز مرخصی فعالیت میکنند. تمرینات ما طولانی شد، اما با همکاری و تعامل، موفق شدیم پیش برویم. ساختار گروهیمان بیشتر شبیه کارگاه است؛ با تعامل، چالش و بازنویسیهای مکرر متن. کار ما محصول یک تفکر جمعی است، نه حرکت فردمحور.