رامین حیدری فاروقی رییس «انجمن عالی علوم و فنون سینمایی ایران» درباره روند برگزاری بیست و یکمین جشن بزرگ خانه سینما که پس از ۲ سال از مطرح شدن آن، امسال کاملا در قالب آکادمی برگزار می شود در گفتگو با خبرنگار صبا عنوان کرد: انجمن عالی هنرها و فنون سینمایی ایران نتیجه فعالیتی دست‌کم ۸ ساله است که بسیاری از افراد برای تحقق آن تلاش کردند تا در آینده بتواند مرجع تشخیص حرفه‌ای کیفیت آثار سینمای ایران باشد. در سه سال اخیر با تشکیل هیات مؤسس و در سال گذشته با شکل‌گیری شورای‌ عالی و انتخاب هیات رئیسه، انجمن‌عالی وارد مرحله تصویب نهایی اساسنامه شد.

وی ادامه داد: جشن امسال به عنوان دوره بیست‌و‌یکم، در نزدیک‌ترین شکل ممکن به رویکردهای اساسنامه و زیر نظر مدیریت‌خانه سینما با مشورت هیات رئیسه برگزار می‌شود و کاملاً مستند‌نگاری در‌باره ساز‌ و کار اجرای آن ‌انجام می‌شود تا از دوره بعد مسئولیت کامل اجرای آن با هیات رئیسه انجمن عالی ‌باشد.

حیدری فاروقی با اشاره به اینکه در یکی دو سال اخیر پایه‌های ساز و کار مشارکت جمعی برای داوری شاخه‌های سینمایی شکل گرفته است، عنوان کرد: حالا می‌شود به تعریف ساز و کارهای تخصصی برای بالا رفتن کیفیت داوری و مشارکت بیشتر توجه کرد. از همین امسال با استفاده از تجربه های قبل و تلاش دبیرخانه در پیگیری بیشتر و اطلاع رسانی مفصل‌تر، نزدیک به پنجاه ‌درصد افزایش آرا رخ داده است.

رییس «انجمن عالی علوم و فنون سینمایی ایران» ادامه داد: در ضمن امکان دیدن فیلم‌های جشن بیست و دوم در سینماهای منتخب با کیفیت بالای نمایش و همزمان با اکران برای داوران فراهم شده که مازیار میری مدیر اجرایی‌ جشن و همکارانش برای انجام آن خیلی تلاش کردند.

حیدری فاروقی در پاسخ به این پرسش که جشن خانه سینما چه میزان برای مستقل شدن نسبت به جشنواره فیلم فجر و داوری های آن تلاش کرده است، توضیح داد: یکی از خواص داوری‌ به شکل اصطلاحاً آکادمی این است که افراد متخصص زیادی به شکل تخصصی و مجزا رأی می‌دهند و جمع آراء چند صد نفر و بیشتر در تجربه دیدن به تدریج آثار، نتیجه را مشخص می‌کند.

او اضافه کرد: هر چه زمان بگذرد و انجمن‌عالی بتواند در تعریف مبانی کیفی حرفه‌های سینمایی و معرفی نمونه‌های برتر و تحلیل آماری و مقایسه‌ای انتخاب‌‌ها، به تعریف و تحلیل بیشتری برسد و با پژوهش پیگیر در ارتباط پایدار با اعضاء، تجربه‌ها را ثبت و منتشر کند، ملاک‌های داوری و رقابت و انتخاب، روشن‌تر و قابل اتکاتر می‌شوند. این کاری است که شروع شده و به تدریج، کیفیت بهتری پیدا می کند.

این مستندساز در پاسخ به این پرسش که به چه دلیل با اعلام اسامی نامزدها، فیلم «آشغال های دوست داشتنی» با توجه به کاندید شدن در بخش کارگردانی، فیلمنامه و سایر بخش های جنبی در بخش بهترین فیلم کاندید نشده و فیلم «تنگه ابوقریب» که در این دو بخش کاندید نیست در بخش فیلم کاندید شده است، توضیح داد: دلیل این انتخاب‌ها، خود انتخاب‌هاست؛ یعنی داوران به این شکل رأی داده‌اند و اعضای کمیته صیانت از آراء‌ با دقت هرچه بیشتر آن‌ها را شمرده‌اند، جمع زده‌اند، ثبت کرده‌اند، مطابقت داده‌اند و دبیرخانه اعلام کرده است.

وی افزود: همان‌طور که گفتم در آینده می‌شود بر اساس الگوریتم‌هایی به تحلیل آمار و رفتار‌ها در انتخاب‌ها پرداخت، اما نمی‌شود کاری جز این انجام داد که فیلم‌ها در طول سال امتیازها و ویژگی‌های خود را طوری به رخ بکشند، که نظر داوران آکادمی را جلب کنند و تلاش انجمن‌عالی در بالا‌بردن امکان داوری منطقی‌تر از طریق کار علمی و پژوهشی می‌تواند موثر باشد.

حیدری فاروقی با اشاره به اینکه همیشه انتخاب در حوزه هنر با احساس، تعلق خاطره و فضای‌ قالب در دوره‌های مختلف ارتباط پیدا می‌کند، گفت: باید فراموش نکرد‌ که جشن، امکان و بهانه است و داوری نهایی طی سالیان و در حافظه سینما رخ می‌دهد. جشن یکی از امکانات پیش‌بینی شده در بررسی و توجه به کیفیت آثار است و انجمن‌عالی باید بکوشد از ظرفیت‌های متعدد سینما و فرهنگ و جامعه برای توجه به کیفیت آثار در طول سال، بی‌بهره ‌نماند.

او افزود: کارهایی هم در مورد توجه به نامزدها به عنوان برگزیدگان هم‌ تراز و منتخب برای تشویق در راه است که طی روزهای آینده انجام می‌شود و به اطلاع خواهد رسید.

این مستندساز سینمایی درباره حضور نداشتن مستندهای کوتاه جشن مستقل سینمای مستند که هرساله تعدادی از آن ها به جشن خانه سینما راه پیدا می کردند ولی امسال فقط مستندهای بخش نیمه بلند و بلند این جشن مستند مستقل در جشن خانه سینما کاندید شده اند، گفت: شکل انتخاب و معرفی آثار مستند بر اساس روال سال قبل بوده و به گمانم از الگوی‌ پیشین پیروی کرده است، این دو جایزه با این اختصاصات تعریف شده بوده که حتماً برای سال بعد همه چیز فرصت بازبینی‌ دارد و آن را با نظرسنجی ‌علمی و جمع‌بندی نظرات پی ‌می‌گیرم.

او در پایان عنوان کرد: به هر حال همه آثار مستند که در جشن مستقل مستند، شرکت کرده اند و بخش‌های مختلف فنی و هنری آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته و در آن بخش تشویق می‌شوند. طبیعی است که بخش‌های مختلف سینما دوست داشته باشند در جشن بزرگ، بیشترین حضور و نمود را تجربه‌کنند و سینمای مستند، فیلم‌های کوتاه و انیمیشن با کیفیتی که به خصوص در سال‌های اخیر نشان داده‌اند خود را شایسته حد‌اکثر توجه ممکن می‌‌بینند که انجمن عالی موظف است با در نظر گرفتن جوانب و امکانات حاضر در خانه سینما به آن توجه کند.

زهرا دمزآبادی