مهدی کوهیان تهیه‌کننده و حقوقدان حوزه رسانه در گفتگو با خبرنگار سینمایی خبرگزاری صبا درباره پیش‌نویس نظام‌نامه تهیه‌کنندگی گفت: نظام‌نامه تهیه‌کنندگی از چند منظر قابل ارزیابی است؛ اول این که دولت بخواهد کسانی که در تهیه و تولید محصولات فرهنگی نقش دارند، مورد تأییدش باشند. این امر در صلاحیت دولت نیست و قانون‌گذار چنین اجازه‌ای به دولت نداده است.

وی ادامه داد: نگاه دوم، نظم‌بخشی به مقوله تولید فیلم‌های سینمایی است یعنی چون امر تولید فیلم، عمومی است و باید مورد اعتماد مردم باشد، دولت وظیفه نظم‌بخشی به این حوزه را دارد. این نظارت محتوایی نیست بلکه شکلی است یعنی فارغ از این که به لحاظ محتوایی چه محصولی قرار است تولید شود، باید از دولت مجوز تولید اخذ شود.

این تهیه‌کننده سینما اضافه کرد: این نکته حائز اهمیت است که دولت اصولا نمی‌تواند برای شغل تهیه‌کنندگی، تعیین تکلیف کند که چه کسی می‌تواند تهیه‌کننده باشد و چه کسی نمی‌تواند. به جای این امر، دولت می‌تواند استانداردهایی برای مراکز فیلمسازی در نظر بگیرد.

کوهیان درباره دغدغه برخی تهیه‌کنندگان مبنی بر این که ممکن است فیلم پس از تولید، موفق به اخذ پروانه نمایش نشود، اظهار کرد: دغدغه به‌جایی است. تهیه‌کنندگان مطمئن نیستند که وزارت ارشاد در نمایش فیلم‌ها تصمیم‌گیرنده نهایی باشد و حتی آن‌قدر قدرت داشته باشد که پای پروانه ساختی که خودش اعطا می‌کند، بایستد.

وی افزود: البته این نظام‌نامه ابهاماتی دارد ولی فکر می‌کنم کسانی که متقاضی دریافت پروانه ساخت هستند، می‌توانند پروانه دریافت کنند.

تهیه‌کننده «پاریس تهران» بیان کرد: تهیه‌کننده‌ای که تولید بدون پروانه ساخت را می‌پذیرد، این ریسک را پذیرفته که ممکن است فیلمش پروانه نمایش نگیرد. من تصور نمی‌کنم فیلمسازان این ریسک را بپذیرند مگر این که آثاری به قصد گیشه ساخته شده باشند و بعضی همکاران که دیگر یاد گرفته‌اند و می‌دانند چه چیزی بسازند که پروانه نمایش بگیرد. شاید آن‌ها از این امر استقبال هم بکنند.

کوهیان در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که آیا پیش‌نویس نظام‌نامه تهیه‌کنندگی ایجاد انحصار تازه و بسترسازی برای ورود سرمایه‌های مشکوک است یا نه، اظهار کرد: من موافق نیستم. اتفاقا هرچه به سمت فردمحوری برویم، رانت و حذف نظارت بیشتر می‌شود. اگر اهداف تدوین‌کنندگان پیش‌نویس نظام‌نامه تهیه‌کنندگی این باشد که جلوی رانت را بگیرند، به نظرم تا حدی موفق شده‌اند.

این حقوقدان تاکید کرد: در یک سازمان تولید فیلم که شناسنامه مشخصی دارد و یک شخصیت حقوقی است، اگر فردی رفت یا آمد، همچنان پاسخگوی مردم هستند. سازمان‌های تولید فیلم چون باید سالانه اظهارنامه مالیاتی بدهند، باید مشخص باشد که پول را از کجا گرفته‌اند، چطور هزینه کرده‌اند و چقدر درآمد کسب کرده‌اند. در سینمای ما که فردمحور است، گاهی یک شخص تهیه‌کننده بخش خصوصی، زیرپله‌ای اجاره می‌کند، ۲ ماه پیش‌تولید پیش می‌برد و فیلمی را تهیه می‌کند. این افراد در نهایت جمع می‌کنند و می‌روند. این امر بیشتر رانت، انحصار و فقدان شفافیت ایجاد می‌کند. بعضی افراد حقیقی که در سال‌های اخیر دیده‌ایم، ۶ ماه به سینما می‌آیند، تولیدات زیادی هم دارند و ناگهان غیب می‌شوند یا از زندان سر درمی‌آورند. بعدا متوجه می‌شویم که انواع و اقسام مفاسد اقتصادی داشته‌اند.

تهیه‌کننده «قاضی و مرگ» تصریح کرد: اگر بخواهیم شفافیت داشته باشیم باید به سمت سازمان‌های تولید فیلم برویم، یعنی کمپانی‌هایی که ترازنامه مالی سالانه را شفاف منتشر کنند و بگویند از کجا پول آورده‌اند، چقدر هزینه کرده‌اند و چقدر فروخته‌اند. ما نیازمند این سازمان‌ها هستیم. اشخاص حقیقی قاعدتا نمی‌توانند در این ساختار شفافیت‌زا حضور داشته باشند.

مهدی کوهیان با اشاره به جزییات پیش‌نویس نظام‌نامه تهیه‌کنندگی گفت: توانایی تولید سالانه ۲۰ فیلم شامل ۵ فیلم سینمایی که برای رده‌بندی موسسات فیلمسازی رده الف آمده است، یک شرط خیالی است و اصلا شدنی نیست. وقتی قاعده نوشته می‌شود، باید شرط قابل اجرا باشد تا در نهایت مثلا ۲۰ نفر بتوانند درجه الف را دریافت کنند. کمپانی‌های بزرگ را نمی‌توان به زور و با قانون‌گذاری از بالا ایجاد کرد. تهیه‌کننده‌ها باید احساس کنند اگر سرمایه‌شان را با همدیگر یکی کنند، سودشان بالاتر می‌رود. این امر با تصویب نظام‌نامه اتفاق نمی‌افتد و باید حمایت‌های دیگری در نظر گرفته شود.

این تهیه‌کننده سینما با اشاره به حمایت پیش‌نویس نظام‌نامه تهیه‌کنندگی از تشکیل موسسات بزرگ فیلمسازی ادامه داد: این پیش‌نویس در این هدف، یک پله به عقب برگشته است. آیین‌نامه سازمان‌های تهیه و تولید فیلم که در دهه ۸۰ تصویب شد در این زمینه بسیار پیش‌روتر از این پیش‌نویس جدید است. آن آیین‌نامه، اصالت را به شکل کلی به سازمان‌های تهیه و تولید فیلم داده بود ولی پیش‌نویس جدید در جایی هم به این سازمان‌ها پرداخته است.

کوهیان متن پیش‌نویس نظام‌نامه تهیه‌کنندگی را سرمایه‌محور دانست و عنوان کرد: این پیش‌نویس به جای این که دانش‌محور باشد، سرمایه‌محور است. تهیه‌کنندگی یک دانش، حرفه و تخصص است. تهیه‌کننده به طور کلی قرار نیست سرمایه داشته باشد. مگر تهیه‌کننده شرکتی مثل مترو گلدوین مایر، خودش سرمایه دارد؟ تهیه‌کننده‌ای است که تخصص دارد و بلد است چطور فیلم را تهیه کند.

وی در پایان گفت: در این پیش‌نویس به سرمایه اشاره شده و گفته شده موسسات فیلمسازی رده الف باید تمکن مالی بالایی داشته باشند. چه بسا کمپانی‌های فیلمسازی بزرگی که یک ریال از خودشان سرمایه نداشته باشند. جای چنین کمپانی در نظام‌نامه کجاست؟ قدرت جذب سرمایه، با سرمایه‌داری فرق دارد.

بیشتر بخوانید

حذف پروانه ساخت مافیای جدید ایجاد می‌کند/ تحلیل نظام‌نامه جدید تهیه‌کنندگی

۱۰۰ سینماگر به پیش‌نویس نظام تهیه کنندگی اعتراض کردند

پروانه ساخت سرعت تولید را کُند می‌کند/ خط قرمزها را می‌شناسیم

نظام‌نامه تهیه‌کنندگی انحصار ایجاد نمی‌کند/ طرح حاضر به چکش‌کاری نیاز دارد

پروانه ساخت مانع فیلمسازی نیست/ حمایت از پرمخاطب‌ها در نظام‌نامه تهیه‌کنندگی

حذف پروانه ساخت بدون جراحیِ نظام نظارت بر سینما خطای بزرگی است

حذف پروانه ساخت بدون تضمین پروانه نمایش نفعی ندارد/ حذف دخالت غیرسینمایی

حذف پروانه ساخت ریسک کار را بالا می‌برد/ نامعلوم شدن پرداخت خسارت به توقیفی‌ها

مخالفت شورایعالی تهیه‌کنندگان با پیش‌نویس نظام تهیه‌کنندگی سازمان سینمایی

حذف پروانه ساخت در نظام سلیقه‌ای ایجاد ناامنی می‌کند/ تشکیل کمپانی شوخی است

با حذف پروانه ساخت برای تهیه‌کنندگان امتحان پس‌داده‌ موافقم/ ارگان‌ها فیلم نسازند

موافق حذف پروانه ساخت برای تهیه‌کنندگان واقعی هستم/ برخی فقط چک امضا می‌کنند

مصطفی قاسمیان

انتهای پیام/