به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری صبا، از نخستین روزهای به وجود آمدن شبکه نمایش خانگی در اواخر دهه هشتاد تا همین چند ماه پیش، هیچ‌گاه حجم تولیدات این مدیوم آنقدر زیاد نشده بود که تولیدات سالانه سینما را تحت‌تأثیر قرار دهد. با این وجود به نظر می‌رسد در ماه‌های اخیر، اخباری که از تولید سریال‌های خانگی به گوش می‌رسد به شکل قابل توجهی بیشتر از محصولات سینمایی است.

اگرچه رکود مطلق نمایش در سینما و رونق بازار نمایش خانگی در چند سال گذشته وجود داشت، اما شیوع کرونا به آن سرعت بخشید تا در نهایت به وضعیت کنونی بینجامد. از سوی دیگر تولیدات تلویزیون نیز به هیچ وجه پاسخگوی نیاز مخاطبان سراسر کشور به محتوای تصویری نیست بنابراین سریال‌سازی برای عرضه در پلفترم‌های وی‌اودی که تنها بازار سودده این روزها برای اهالی هنرهای تصویری شمرده می‌شود، رونقی چشمگیر یافته است.

در انتظار بیش از ۳۰ پروژه

رونق بی‌سابقه تولید در عرصه نمایش خانگی با نگاهی اجمالی به فهرست سریال‌های در حال ساخت، روشن می‌شود. این روزها دو مجموعه «سیاوش» به کارگردانی سروش محمدزاده و «قورباغه» اثر هومن سیدی آماده توزیع و انتشار هستند و احتمالا در پاییز امسال رنگ بازار را خواهند دید.

چهار مجموعه «ملکه گدایان» کاری از حسین سهیلی‌زاده، «گیسو» اثر منوچهر هادی، «خاتون» ساخته تینا پاکروان و «قبله عالم» به کارگردانی حامد محمدی نیز وارد مرحله تولید شده‌اند، اگرچه مورد آخر مدتی پیش به دلیل شیوع کرونا متوقف شد و از ادامه تصویربرداری آن خبری منتشر نشده است.

با نگاهی به اخبار منتشرشده در رسانه‌ها و شنیده‌ها در محافل سینمایی، می‌توان فهرست بلندبالایی نیز از سایر سینماگران شناخته‌شده شمرد که در مسیر ساخت سریال نمایش خانگی قرار دارند:

مسعود کیمیایی (جسدهای شیشه‌ای)، حسن فتحی (جیران)، مهران مدیری (هیولا ۲)، رامبد جوان (شاخ)، سعید آقاخانی (شاخ آفریقا)، پیمان قاسم‌خانی (خوب، بد، جلف ۳)، شهرام شاه‌حسینی (مرداب)، همایون اسعدیان (ناجور)، مهرداد غفارزاده (آهوی من مارال)، علی عطشانی (کلاغ)، علی سرابی (خون‌خورده)، رحیم طوفان (پدرخوانده)، کریم امینی (هیلو)، کاوه سجادی حسینی (سایه تابان) و مسعود قراگوزلو (آمستردام).

همچنین رضا عطاران، محمدحسین مهدویان، تهمینه میلانی، سعید ملکان، محمد کارت، برزو نیک‌نژاد، روح‌الله حجازی، احمد کاوری، بهاره رهنما، علی رویین‌تن، کوروش نریمانی و عباس رافعی نیز از دیگر سینماگرانی هستند که گفته شده برای کارگردانی سریال نمایش خانگی خیز برداشته‌اند، اما اخبار رسمی از پیش رفتن این پروژه‌ها در دست نیست.

همچنین اعلام شده که چهره‌هایی چون بهرام رادان، شهاب حسینی، حامد عنقا و امیر سیدزاده نیز در مقام تهیه‌کننده برای نمایش خانگی سریال می‌سازند، ولی جزییات دیگری از آثار آن‌ها رسانه‌ای نشده است.

رکود موقت یا طولانی؟

مشخص نیست چه تعداد از پروژه‌های یادشده از پیچ‌وخم‌های یافتن سرمایه‌گذار به سلامت عبور کرده باشند. ممکن است برخی از پروژه‌ها هیچ‌گاه به سرانجام نرسند و بی‌تردید شمار دیگری نیز به این فهرست طولانی اضافه خواهند شد. با این اوصاف، شاید حجم تولیداتی که برای انتشار در نمایش خانگی، در حال برنامه‌ریزی در دفاتر سینمایی است از مجموع سریال‌های که در راهروهای تلویزیون برنامه‌ریزی شده، بیشتر باشد.

این در حالی است که هم‌اکنون با حضور تنها ۲ سریال «آقازاده» و «موچین» در بازار نوعی رکود موقت در عرضه تولیدات نمایش خانگی ایجاد شده و ممکن است تا مدتی ادامه یابد زیرا از طرفی روند صدور مجوز تولید از سوی سازمان سینمایی متوقف شده و از طرف دیگر سازمان صداوسیما نیز هنوز سازوکار صدور مجوز تولید را تدوین نکرده است.

با این حال در صورت حل این مشکل، تا حدود ۲ سال دیگر، رونقی بی‌سابقه در بخش عرضه سریال‌های نمایش خانگی به وجود می آید طوری که در هر روز هفته، مخاطبان شاهد انتشار بیشتر از یک قسمت سریال باشند.

تداوم نگرانی‌ها در نمایش خانگی و سینما

وضعیت یادشده همچنین مخاطراتی دارد که پیش‌بینی آینده این صنعت پرسود را مشکل کرده است. بسیاری از چهره‌های یادشده، سابقه ساخت مجموعه نمایش خانگی یا تلویزیونی ندارند بنابراین مشخص نیست که محصولات آن‌ها مورد پسند مخاطبان باشد یا در بازار با شکست مواجه شود. از سوی دیگر اگرچه بازار نمایش خانگی هنوز اشباع نشده، اما هنوز روشن نیست که نهایت ظرفیت این بازار، انتشار چند مجموعه همزمان است.

آنچه در بالا آمد، اهمیت مدیوم نمایش خانگی و اختیار نظارت بر آن را که مورد اختلاف سازمان صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، بیشتر از گذشته نمایان کرده است.

از طرف دیگر مشخص نیست شرایط کنونی، چه آینده‌ای را برای صنعت سینمای ایران رقم خواهد زد که پیش از کرونا نیز وضعیتی نگران‌کننده داشت. همزمان با رکورد بی‌سابقه سینما در سراسر جهان، خطر ورشکستگی سینمای ایران را نیز بیش از هر زمان دیگر به طور جدی حس می‌شود. این نگرانی را به تازگی برخی دلسوزان سینمای ایران نیز مطرح کرده‌اند.

البته یک سوال بزرگ هم از گذشته تا امروز مطرح بوده و هست که در شبکه نمایش خانگی چه منافعی وجود دارد که اکثر سینماگران و ستاره های سینما علاقمند به فعالیت در آنجا هستند؟ یادمان هست که حاشیه های مالی در تولیدات تصویری ابتدا از همین شبکه نمایش خانگی ایجاد و دستمزدهای غیرمعمول در سریال های شبکه نمایش خانگی داده شد و این روزها هم دادگاه محمد امامی بار دیگر این ابهام را پررنگ کرده است که سرمایه هایی که در تولید محصولات شبکه نمایش خانگی وارد می شوند از کجا می آیند و دلیل ورود آنها چیست؟

مصطفی قاسمیان

انتهای پیام/