به گزارش صبا، وبینار «فلسفه سینما» ۲۷ آذرماه ۹۹ از سوی معاونت پژوهشی دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد. در این وبینار دادلی اندرو چهره سرشناس مطالعات سینمایی و استاد ادبیات تطبیقی دانشگاه ییل آمریکا، نادیا مفتونی استاد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران، محمود نوری فیلمساز و دانش‌آموخته کارگردانی سینما و تاریخ هنر دانشگاه هنر به زبان انگلیسی به سخنرانی پرداختند.

در ابتدای وبینار محمود نوری به ارایه گزارشی تحلیلی از دیدگاه‌های دادلی اندرو پرداخت. وی در معرفی اندرو، نقش او در مطالعات سینمایی را نظیر نقش برتراند راسل در فلسفه دانست و اشاره کرد: همانطور که راسل در کتاب تاریخ فلسفه صرفا به چینش افکار مهم فلسفی نپرداخت بلکه تضارب این افکار را در مسیر صحیح‌شان ترسیم کرد، اندرو هم در کتاب «تئوری‌های اساسی فیلم» به بررسی تقابل و تعامل رویکردهای فکری در حوزه سینما پرداخت.

پس از این معرفی، دادلی اندرو در آغاز صحبت‌هایش ضمن تشکر از فرصت ایجاد شده برای تعامل با مخاطبان ایرانی اظهار کرد: ۲ سال پیش قرار بود به ایران بیایم اما دولت کشورم مانع این کار شد.

او سپس درباره تحولات و گسترش سینما و نیز مطالعات سینمایی بیان کرد: هم‌زمان با رشد من، مطالعات سینمایی هم رشد کرد، من کار شگفت‌انگیزی انجام ندادم بلکه در زمان مناسب در مکان مناسب قرار داشتم.

او در ادامه به خاطرات مهمی که با بزرگان سینما داشته اشاره کرد و درباره اینکه اورسون ولز به درخواست فرانسوا تروفو بر کتابش تقریظ نوشت، اشاره کرد.

آن‌گاه مفتونی با ارجاع به نظریه دادلی اندرو در زمینه ادراک و سینما، اندیشه فارابی پیرامون ادراک و نظریه فیلم مبتنی بر آن را تبیین کرد که مورد توجه اندرو قرار گرفت.

اندرو عنوان کرد: من چیزهای مختصری درباره فارابی می‌دانستم اما الان تحت تاثیر قرار گرفتم و پس از این عمیق‌تر به فارابی نگاه خواهم کرد. فارابی رابطه خیلی پیچیده‌ای را بین خیال و قوه عاقله ترسیم می‌کند.

او در پاسخ به پرسش نوری که ارتباط دادن نظریات فلاسفه‌ای نظیر فارابی به سینما را معنادار می‌داند یا نه بیان کرد: این کار کاملا معنادار و مرتبط است و فارابی به عنوان یک فیلسوف نوافلاطونی هنر را نردبانی برای رسیدن به سعادت معقول می‌بیند.

این محقق سینما اضافه کرد: البته این بخش از تفکر افلاطون و فارابی که هنر را در بهترین حالت یک واسطه برای رسیدن به سعادت می‌بینند و فیلسوف را بی‌نیاز از این واسطه می‌پندارند برای من ناخوشایند است.

اندرو به رویکرد فارابی در برجسته کردن شعر و موسیقی و رویکرد اسلامی در پرهیز از تصویرگری اشاره کرد و از طرفین دیگر کنفرانس پرسید که آیا تقابل این رویکرد با سنت بیزانس و کاتولیک در گرایش به تصویرگری در نگاه فعلی سینمای ایران اثرگذار بوده یا خیر که نوری در پاسخ تاکید کرد: در ادوار گوناگون تاریخ تمدن اسلامی رویکردهای متفاوتی نسبت به تصویرگری وجود داشته و به سختی می‌توان حکم واحدی برای همه این ادوار صادر کرد اما در هر حال پرهیز از تصویرگری ذهن را سمت نقل قولی از خود پروفسور اندرو می‌برد که «سینما آن چیزی است که نمی‌بینیم!»

نوری اظهار کرد: شاید برتری نسبی سینمای ایران هم از نشان‌ ندادن‌ها، تصویر نکردن‌ها و محدودیت‌ها به دست آمده باشد.

اندرو در پایان در تایید از ورکشاپ عباس کیارستمی در لندن یاد کرد و اینکه او از هنرجویان خواسته بود فیلم‌های کوتاهی را در فضای بسته آسانسور بسازند و خاطرنشان کرد: فیلم‌هایی که در چنین فضای محدودی ساخته شدند حیرت‌انگیز بودند.

انتهای پیام/