به گزارش صبا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، جلسه اختتامیه‌ و بررسی دستاوردهای طرح پژوهشی «شناسایی و سنجش نیازهای اجتماعات محلی کُرد» با حضور علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد امین متولیان، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات مهدی رمضانی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی هوتن والی نژاد، معاون اداری و مالی مهدی توکلیان، مدیرکل روابط عمومی و امور بین الملل محمدهادی ناصری طاهری، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان تهران و حضور مجازی حجت الاسلام والمسلمین عبدالرضا پورذهبی، نماینده ولی فقیه در استان کردستان محمد مخدومی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی کردستان و بهمن باینگانی، استادیار جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج و مجری طرح، ۲۰ بهمن ماه در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی پارک‌شهر تهران برگزار شد.

این طرح مسیر حرکت در کتابخانه‌های عمومی واقع در مناطق کردنشین را هموار می‌کند

در ابتدای این نشست، امین متولیان، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد ضمن تبریک فرارسیدن چهل و دومین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، اظهار کرد: از سال گذشته مجموعه‌ای از طرح‌های شناسایی نیازهای اجتماعات محلی در سطح کشور را آغاز کردیم و امید است نتایج این طرح‌ها نقشه راه ارائه خدمت در کتابخانه‌های عمومی و نیز سایر دستگاه‌های فرهنگی و اجتماعی باشد. طرح پژوهشی «شناسایی و سنجش نیازهای اجتماعات محلی کُرد»، بازشناسی و بازخوانی نیازهای فرهنگی، اجتماعی و آموزشی هموطنان کرد در نسبت با خدماتی است که کتابخانه‌های عمومی در سطوح مختلف می‌توانند ارائه کنند. امیدواریم که این طرح مطالعاتی و سیاست‌هایی که از آن استخراج می‌شود، مسیر آینده حرکت ما در کتابخانه‌های عمومی واقع در مناطق کردنشین را اصلاح و بیش از پیش هموار کند تا خدماتی با کیفیت بهتر، فراگیری بیشتر و منطبق با نیازهای هموطنان کرد، ارائه دهیم.

بررسی عملکرد کتابخانه‌های عمومی مناطق کردنشین در سه حوزه

در ادامه بهمن باینگانی با اشاره به تنوع فرهنگی در جامعه ایرانی و کمبود مطالعات انجام شده در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی در مناطق کردنشین، اظهار داشت: طرح پژوهشی «شناسایی و سنجش نیازهای اجتماعات محلی کُرد» با استفاده از مصاحبه و مطالعات کمی و میدانی، به دنبال ارائه راهکارهایی برای ارتقای عملکرد کتابخانه‌های عمومی و تبدیل این مراکز به پاتوق فرهنگی بوده است.

وی ادامه داد: مناطق کردنشین ایران، استان‌های آذربایجان غربی، کرمانشاه، کردستان و شمال استان خراسان است که در این مطالعه تمرکز بر غرب کشور بوده است. یافته‌های این پژوهش در سه حوزه اطلاع‌رسانی، فراغت فرهنگی و آموزش ارائه شد. در حوزه اطلاع‌رسانی، مراجعان کتابخانه از سواد اطلاعاتی کتابداران، عملکرد آن‌ها، میزان آشنایی با منابع جدید، اینترنت و زبان انگلیسی، ابراز رضایت کردند. از سوی دیگر، مهم‌ترین روش آگاهی مخاطبان از خدمات و برنامه‌های کتابخانه‌ها، تابلوی اعلانات کتابخانه بوده و صفحه اینستاگرام کتابخانه، شبکه‌های مجازی و صدا و سیمای مرکز استان نقش چندانی در این حوزه نداشته‌اند؛ بر اساس نظرات نمونه مورد بررسی، شبکه‌های اجتماعی، تبلیغ از طریق اعضای فعال، تبلیغ در مدارس و دانشگاه‌ها و کمک گرفتن از سازمان‌های مردم نهاد و تریبون‌های مساجد، ظرفیت‌هایی است که باید برای ترغیب به کتابخوانی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین دسترسی به کامپیوتر، اینترنت و وای فای، در افزایش مراجعان کتابخانه‌های عمومی، اثرگذار خواهد بود. البته لازم به ذکر است، گردآوری اطلاعات این پژوهش به پیش از زمان همه‌گیری کرونا و فعالیت کتابخانه‌ها در فضای مجازی، مربوط می‌شود.

باینگانی افزود: در حوزه فراغت فرهنگی، یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که میزان مشارکت در برنامه‌های فراغتی، به جز نشست کتابخوان، پایین‌تر از میانگین بوده است. در واقع میزان مشارکت افراد در برنامه‌هایی چون آموزش قرآن، بازدید از نمایشگاه‌های دفاع مقدس، مسابقات، کلاس‌های نقاشی و خوشنویسی، جشن‌های مذهبی، کلاس‌های آموزش زبان انگلیسی و کردی و نقد و بررسی کتاب، پایین بوده است؛ با این حال تمایل افراد به برگزاری این کلاس‌ها و برنامه‌ها بسیار است. همچنین یافته‌های این بخش، نشان داد که منابع و خدمات کتابخانه بیشتر متناسب با نیاز قشر کودک، نوجوان، زنان و جوانان است و نابینایان، کم توانان و سالمندان چندان مورد توجه کتابخانه‌ها نبوده‌اند.

وی با اشاره به یافته‌های حوزه آموزش، اظهار داشت: در مناطق کردنشین بین حضور فرد در کتابخانه و دریافت آموزش‌‍های سیاسی، الکترونیکی و حقوقی، ارتباطی وجود ندارد. در واقع از نگاه مخاطب، کتابخانه‌ها نتوانسته‌اند به افزایش آگاهی‌های سیاسی، حقوقی و الکترونیکی کمک کنند؛ با این‌حال در حوزه آموزش شهروندی، اجتماعی، مهارت‌های زندگی، شغلی و اخلاقی ارزیابی مثبتی از عملکرد کتابخانه داشته‌اند. از دیگر یافته‌های این بخش، اولویت‌های مطالعاتی مردم در مناطق کردنشین بود که در این مورد تفاوت چندانی با سایر مناطق کشور دیده نشد. ادبیات جهان، ادبیات ایران، رمان‌های عامه‌پسند، بهداشت و سلامت، علوم تربیتی و روانشناسی، هنر، ادبیات کردی، تاریخ ایران و جهان، کتاب‌های کمک درسی، علوم کامپیوتر و در نهایت کتاب‌های مربوط به روشنفکران و مشاهیر کرد، به ترتیب از اولویت‌های مطالعاتی در مناطق کردنشین بوده است.

بر اساس نتایج گزارش شده، کمبود منابع درباره تاریخ و فرهنگ کردی، کمک درسی، ادبیات ایران، جغرافیای مناطق کردنشین و ادبیات کردی نیز از خلأهای موجود در حوزه آموزش بوده است.

پیشنهادات اجرایی این پژوهش برای ارائه خدمات بهتر در کتابخانه‌های عمومی مناطق کردنشین در سه بخش راهکارهای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت، دسته‌بندی شد. توجه به زیباسازی نمای کتابخانه‌ها؛ تعمیر، تعویض و خرید تجهیزات کتابخانه‌ای؛ خرید کتاب‌های پروفروش در سطح جامعه برای کتابخانه‌های عمومی، توجه به خرید و عرضه کتاب‌های منتشر شده به زبان‌های قومی، بازبینی طرح‌های مذهبی در کتابخانه‌های مناطق کردنشین و ارائه خدمات اینترنتی در کتابخانه‌ها، از راهکاریی است که طی کمتر از ۲ سال قابل اجرا در کتابخانه‌های عمومی است. در بخش راهکارهای میان مدت، اصلاح بناهای کتابخانه‌ها برای جذب دامنه گسترده‌تری از مخاطبان به ویژه با نیازهای جسمی و حرکتی، اصلاح ساختار فیزیکی کتابخانه برای انجام وظایف و ارائه خدمات جدید، جذب نیروی انسانی برای کتابخانه‌های تک کتابدار و تعامل و همکاری با سایر سازمان‌های رسمی و غیررسمی از جمله کتابفروشی‌ها، کافه کتاب‌ها و …، پیشنهاد شده است. تأمین بودجه و جلب حمایت‌های دولتی برای کتابخانه‌های عمومی و احداث بناهایی که به لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری متناسب با نیازهای عصر دیجیتال باشد، پیشنهادات این پژوهش در بخش راهکارهای بلند مدت بوده است.

بهمن باینگانی، مجری طرح پژوهشی «شناسایی و سنجش نیازهای اجتماعات محلی کُرد» در خاتمه اظهار امیدواری کرد که نتایج این طرح به آبادتر شدن و توسعه یافتگی مناطق کردنشین بیانجامد.

در ادامه این نشست حجت الاسلام والمسلمین عبدالرضا پورذهبی، نماینده ولی‌فقیه در استان کردستان با اشاره به واگذاری کتابخانه امام خامنه‌ای به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، خواستار توجه ویژه به این کتابخانه شد و گفت: کتابخانه امام خامنه‌ای یکی از ظرفیت‌های بزرگ فرهنگی در کشور محسوب می‌شود و امید است از ظرفیت عظیم این مرکز برای اشاعه بیش از پیش فرهنگ مطالعه در بین مردم شریف کردستان استفاده شود.

وی بیان کرد: این کتابخانه تحت نظر مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور و درصدد خدمت‌رسانی علمی و پژوهشی به طلاب و روحانیون شریف کردستان بوده است و انشاالله به زودی در اختیار عموم قرار می‌گیرد. امید است بخش تخصصی آن که مربوط به فقه‌ امام‌ شافعی است، تقویت شود.

حجت الاسلام پورذهبی با تاکید بر لزوم حمایت از ناشران بومی، اظهارکرد: به فرمایش مقام معظم رهبری، کردستان، استان فرهنگ و هنر است و فرهنگ و هنر ظرفیت شایسته‌ای در زمینه کتاب و کتابخوانی فراهم می‌کند. امید است با تلاش‌ها و اقدامات در حال انجام، دانش‌آموزان ما بیش از پیش اهل ادب، فرهنگ، هنر و مطالعه شوند و از این فضای مناسب به نحو‌احسن استفاده شود.

قول مساعد دبیرکل نهاد برای تقویت منابع و حمایت از ناشران و کتابفروشان کُرد

در ادامه این نشست علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ضمن تقدیر از حضور حجت الاسلام پورذهبی، با اشاره به واگذاری کتابخانه امام خامنه‌ای، عنوان کرد: ما قدردان این نعمت هستیم و اطمینان می‌دهم به زودی با نظر ایشان، نسبت به تقویت کتاب‌های لازم برای کتابخانه امام خامنه‌ای اقدامات لازم انجام شود. همچنین با نظر ایشان بودجه‌ای برای خرید از ناشران و کتابفروشی‌های محلی در منطقه کردستان اختصاص خواهد یافت تا بتوانیم از ظرفیت مغتنم و عظیمی که در اختیار کتابخانه‌های عمومی قرار گرفته به بهترین نحو استفاده کنیم.

وی در ادامه با تقدیر از بهمن باینگانی، مجری طرح پژوهشی «شناسایی و سنجش نیازهای اجتماعات محلی کُرد»، گفت: بخشی از پیشنهادات ارائه شده در این پژوهش، از جمله منابع، نیروی انسانی، شاداب‌سازی فضا، نیاز به فضاهای جدید، توجه به کتابخانه‌های دیجیتال، برای تمامی مناطق کشور عمومیت داشته و بسیار درست و دقیق است. ان شاالله نهاد با توجه به امکانات موجود، انجام این موارد را پیگیری می‌کند.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تصریح کرد: امروز شکرگزار داشتن کشوری هستیم که با وجود عداوت‌های استکبار جهانی، ۴۲ سال مقاوم ایستاده است. اگر ۴۰ سال را یک نسل حساب کنیم، به زودی نسل جدیدی از جوانان در تمام حوزه‌ها، مدیریت اجرایی، فرهنگی، عمرانی و تخصصی کشور را بر عهده می‌گیرند. این نظام با حفظ ارزش‌های خود توانسته نسل جدیدی را بر سر کار بیاورد تا ادامه دهنده مسیر انقلاب باشند. طبیعی است که اقتضائات عصر و نسل جدید، خصوصا با جبهه آرایی‌های جدید دشمنان، نیاز به منابعی غنی برای مقاومت داریم. بخش اول این منابع، فرهنگ دینی و اسلامی، بخش دوم، فرهنگ ملی و در نهایت فرهنگ‌های بومی و محلی در نقاط مختلف کشور، ضلع سوم این سنگر برای حفظ، تقویت، رشد و استحکام هر چه بیشتر جمهوری اسلامی ایران است.

وی در پایان خواستار طراحی برنامه‌های عملیاتی بر اساس طرح پژوهشی «شناسایی و سنجش نیازهای اجتماعات محلی کُرد» شد و گفت: امید که به زودی ویروس کرونا از ایران و جهان ریشه‌کن شود و شاهد حضور پرشور مردم در محافل فرهنگی با برنامه‌های غنی و بامحتوا باشیم.

در ادامه این نشست مهدی رمضانی معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد، عنوان کرد: واگذاری کتابخانه امام خامنه‌ای، اتفاق بزرگ و مهمی بود. به دستور  مختارپور مرحله نخست منابع مالی برای تجهیز این کتابخانه به اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان کردستان واریز شد و فرایند جانمایی و تجهیز کتابخانه آغاز شده است. امیدواریم تا پایان امسال و اوایل سال آینده، این کتابخانه پس از طراحی مجدد، به بهره‌برداری برسد.

در پایان این مراسم لوح سپاس دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور توسط مدیرکل کتابخانه‌های عمومی کردستان به نماینده ولی‌فقیه در این استان تقدیم شد.

انتهای پیام/