ساناز بیان نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر در گفتگو با خبرنگار تئاتر خبرگزاری صبا درباره وضعیت فعلی کشور افغانستان و هجوم طالبان به کشور واکنش نشان داد و گفت: زمانی بود که ما فیلم‌های آخرالزمانی و عجیب و غریبی می‌دیدم که به نظر می‌رسید از واقعیت دور هستند، بعد از آن ژانری در سینمای جهان راه افتاد که زامبی‌ها نشانه بارز آن بودند و خود من همیشه فکر می‌کردم که دنیای موجود در این فیلم‌ها چقدر غیرقابل باور است.

او ادامه داد: پیش از شیوع ویروس کرونا در جهان مقاله‌ای می‌خواندم که تحلیل جامعه‌شناس‌ها درباره جهان در سیطره زامبی‌ها یا موجودات ویرانگر را دربر داشت. آن‌ها معتقد بودند این موجودات برخاسته از ترس انسان مدرن از ویروس‌های جدید کشنده هستند و این نکته برای من جالب بود.

این نمایشنامه‌نویس با اشاره به اینکه حتی این آثار آخرالزمانی با واقعیت اینسوی جهان فرق دارد، خاطرنشان کرد: به نظر من نهایت تصور جامعه‌شناسان غربی از یک موقعیت آخرالزمانی با چیزی که ما درحال حاضر در خاورمیانه مشاهده و تجربه می‌کنیم، فاصله دارد و متاسفانه واقعیت از آن هم ویرانگرتر است. مساله آنقدر شوکه‌کننده و گیج‌کننده است که شاید کسی نداند چه تحلیلی برای آن ارایه دهد.

کارگردان نمایش «آبی مایل به صورتی» درباره هرج و مرج موجود در خاورمیانه تاکید کرد: فلاسفه اولیه یونان باستان معتقد بودند که جهان ابتدا از یک کائوس (هرج و مرج بزرگ) به‌وجود آمده است و حالا ما در خاورمیانه وضعیتی را تجربه می‌کنیم که به یک هرج و مرج تمام نشدنی می‌ماند. روزانه اخبار ضد و نقیض زیادی از اتفاقاتی که در کشور خودمان درباره واکسن کرونا، فسادی که به لحاظ اقتصادی وجود دارد و… می‌شنویم و ناگهان این اتفاقات با هرج و مرج موجود در کشور همسایه هم‌زمان می‌شود.

بیان تصریح کرد: بخشی از مساله افغانستان می‌تواند تهدیدی برای وضعیت خود ما در ایران باشد اما بخش دیگر آن، بحث انسانی ماجراست یعنی تصور کنید چگونه یک زن پزشک، وزیر یا روستایی می‌تواند فرزندانش را تسلیم طالبان کند؛ حتی تصور این مساله هم در ذهن من نمی‌گنجد.

او افزود: آن چیزی که درحال حاضر برای من ترسناک‌تر به نظر می‌رسد، این است که همان‌قدر که مساله افغانستان برای من غیرقابل باور است، اینکه ۲ سال بدون واکسن کرونا در خانه بمانم و شاهد از دست دادن عزیزانم باشم، اینکه فرزندم هیچ تصوری از مدرسه نداشته باشد، ۲ سال بگذرد و کسی کاری نکند و ما هم کاری نکنیم هم برای من غیرقابل باور بود. چیزی که ماجرا را خیلی ترسناک‌تر هم می‌کند این است که انگار همه چیز از قالب قانونمندی‌اش خارج شده است و رخداد هر اتفاقی ممکن است.

متاسفم که جریان‌های فمنیسمی به مساله افغانستان واکنشی نشان ندادند

این نمایشنامه‌نویس درباره سکوت فعلان حقوق زنان نسبت به اتفاقات افغانستان و زنان بیان کرد: متاسفم که جریان‌های فمنیسمی و کسانی که در این حوزه فعال هستند درحال حاضر هیچ واکنش، برخورد و موضع‌گیری‌ جدی‌ای نسبت به مساله افغانستان و زنان آن نشان نداده‌اند درصورتی که دیگر دغدغه‌های‌ این جریان در مقابل مساله زنان افغانستان مسائلی انتزاعی و دم دستی به شمار می‌رود.

بیان اظهار کرد: به نظر من ترسناک‌تر از همه اتفاقاتی که درحال حاضر زنان افغان درحال تجربه کردن هستند، تصاویر منتشر شده از فرودگاه این کشور است. مردان همه برای فرار از کشور هجوم آورده بودند و هیچ زنی میان آن‌ها دیده نمی‌شد. من با خود فکر می‌کردم که آیا آن‌ها هیچ خواهر و همسر و اقوام زنی ندارند؟ مردها همه فرار می‌کنند و زنان در کشور می‌مانند؟ مساله از چیزی که به نظر می‌رسد پیچیده‌تر است و نمی‌توان آن را تحلیل کرد.

کارگردان نمایش «شلتر» درباره سرنوشت زنان افغانستان خاطرنشان کرد: چه تضمینی وجود دارد که آینده زنان افغانستان با گذشته آن‌ها تفاوتی داشته باشد؟ ما درباره شرایطی حرف می‌زنیم که یک دوره تجربه شده است، چه تضمینی وجود دارد که این دوره با گذشته متفاوت باشد؟ تنها تفاوت آن، این است که فعالیت طالبان قانونی شده است؛ اگر در گذشته نام آن تجاوز بود الان ازدواج است، اگر آن‌موقع می‌گفتند جمعیتی را ترور کرده، حال می‌گویند قانونی اعدام کرده‌اند و این‌ مسائل خیلی بدتر از قبل است.

او در پایان درباره راه‌حل برون‌رفت افغانستان از این جریان تصریح کرد: با وجود به تمام بی‌عدالتی‌های موجود در جهان، ما به عنوان بشر منتظر معجزه و عدالت از سوی نهادهای قدرتمند هستیم ولی وقتی که آن‌ها هم این فضا را نمی‌شناسند و برای‌شان نمی‌صرفد که به آن نفوذ کنند، نمی‌دانم باید چه کار کرد. به نظر من تنها کاری که می‌توانیم بکنیم این است که درباره این موضوع حرف بزنیم و جلوی عادی شدن آن را بگیریم همانطور که نباید ۲ سال در خانه ماندن برای‌مان عادی می‌شد. فکر می‌کنم درحال حاضر جهان عجیبی را تجربه می‌کنیم که اصلا نمی‌شود درباره آینده آن فکر کرد.

فروغ گشتیل

انتهای پیام/