سینا ییلاق‌بیگی کارگردان تئاتر در گفتگو با خبرنگار تئاتر خبرگزاری صبا درباره نمایش اجرایی خود در بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی گفت: ما در این دوره نمایش «خر مهره» به نویسندگی فرهاد نقدعلی را اجرا خواهیم کرد. این نمایش مربوط به دو پاسبان در دوران ابتدای قاجار در کنار یک دروازه و فضایی تهی در حال پاسبانی است و به این بهانه فضای روزگار به نقد گرفته می‌شود. این کار رویکردهای اجتماعی و نقد سیاسی دوره و زمان خود را در بر دارد و ما بر آن هستیم که با سویه‌های طنز و پارادیک به این روند دامن بزنیم. همچنین این نمایش دو بازیگر اصلی دارد که در کنار گروه اجرایی حضور دارند.

او ادامه داد: برای ما سرلوحه کار و آنچه که مهم است، متن اجراست بنابراین سعی می‌کنیم که در راستای آن حرکت کنیم کما اینکه در این اجرا سعی داریم که چه از لحاظ موسیقی و چه از لحاظ فرم و ژست، نگاهی ایرانی را دنبال کنیم تا فضا را به سمت ایران صد سال گذشته سوق دهیم و از لحاظ شکل، ساختار، فرم بصری و حتی زبان اجرا، در آن حال و هوا و فضا گام برداریم تا مخاطب را به همراه خودمان به صد سال گذشته ببریم. در این مسیر به طور حتم به کتاب «فضاسازی» اثر محمدحسین ناصربخت یا به کتاب‌ها و مقالات استاد فتحعلی بیگی که در این حوزه کار کرده‌اند، نگاهی خواهیم داشت زیرا این یک نمایش ایرانی در انتهای دوران قاجار است که به پوسیدگی آن زمان اشاره دارد و تاکید ما بر آیینی و سنتی بودن نمایش است.

این هنرمند عنوان کرد: من ۲۲ سال است که در تئاتر و در سمت‌های مختلفی چون طراح صحنه، طراح لباس و … مشغول به کار هستم و این پنجمین تجربه من در عرصه کارگردانی است اما سال‌های متعددی با این جشنواره همراه بوده‌ام.

این کارگردان بر لزوم توجه به زیرساخت‌ها در عرصه نمایش سنتی و آیینی اشاره کرد و گفت: همانطور که می‌دانید، زیرساخت‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند که یک سری از آن‌ها منابع مطالعاتی نظیر مجلات، نشریات، سمینارها و … است اما بخش دیگر زیرساخت‌ها به فضا باز می‌گردد.

ییلاق‌بیگی ادامه داد: متاسفانه ما هنوز فضایی که بتوانیم در آن از سازها، لباس‌ها، آلات و ادوات اجرا و … بخش‌های مختلف نمایش آیینی و سنتی نظیر خم بازی، خیال بازی، روحوضی و … نگه‌داریم، نداریم. بدیهی است که در این مسیر، ما نیازمند یک موزه و فضای دایمی برای نگهداری تمام این اطلاعات هستیم تا بتوانیم تمام فیلم‌ها، نسخه کتاب‌ها و ادوات را برای حضور علاقه‌مندان، دانشجویان و … نگهداری کنیم البته خود این جشنواره یک زیرساخت مهم به شمار می‌رود، زیرا توانسته است چراغ نمایش آیینی و سنتی را در این عرصه زنده نگه دارد. به نظر من، به همت بزرگانی که در این راه گام برمی‌دارند، خود این جشنواره یک سنگ بنای مهم برای حفظ و نگهداری این میراث اصیل و با ارزش در ایران است.

او خاطر نشان کرد: ما برای پشتیبانی، حفظ و نگهداری نمایش‌های آیینی و سنتی، نیازمند اجراهای دایمی هستیم و اجرای مقطعی که صرفا به چند تغزیه یا چند خیمه شب بازی محدود می‌شود، نمی‌تواند نام این نمایش‌ها را زنده نگاه دارد، بنابراین ما نیازمند سالن و مکان‌های همیشگی برای اجرای نمایش‌های سنتی و آیینی هستیم تا یک پژوهشگر، توریست، دانشجو یا علاقه‌مند، بتواند در هر زمان از این نمایش‌ها استفاده کند. در سفری که چند سال پیش به ژاپن داشتم، دیدم که همه نمایش‌های سنتی این کشور، یک بنیاد مختص به خود دارد که به صورت دایمی اجرا می‌شوند. نکته جالب این بود که ما نتوانستیم یک نمایش کابوکی را مشاهده کنیم زیرا بلیت‌‌ها برای شش ماه آینده توسط خود مردم ژاپن رزرو شده بود.

این کارگردان تئاتر تصریح کرد: بدیهی است که نمایش آیینی و سنتی می‌تواند، به عنوان پشتیبان فرهنگ ما باشد بنابراین اگر امکان اجرای همیشگی این نمایش‌ها فراهم شود، علاوه بر اینکه پشتیبان مناسبی برای جشنواره فراهم می‌شود، پشتیبانی اقتصادی بهتری نیز از هنرمندان این عرصه انجام خواهد شد.

ییلاق‌بیگی خواستار حضور نمایش آیینی و سنتی در دانشگاه شد و گفت: اگر یک رشته دانشگاهی در مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد در عرصه نمایش سنتی داشته باشیم، یک فضای آکادمیک خواهیم داشت که امکان تربیت نیروهای جدید و تازه نفس و ادامه راه را فراهم می‌کند.

او درباره شرایط تمرین در دوران کرونایی، بیان کرد: در حال حاضر، هیچ گروه تئاتری، به دور از گزند عواقب کرونا نیست و همه ما به نحوی درگیر ماجرا هستیم اما به نظر من بیشترین درگیری به لحاظ روحی است زیرا یک گروه برای اجرا نیاز به یک حال و اجرای خوب دارد و متاسفانه فضای کنونی ما را بسیار عقب انداخت.

این کارگردان ادامه داد: برای یک گروه، اینکه به دور از هر گونه دلهره و اضطراب بتواند تمرین کند، کار بسیار سخت و دشواری است زیرا هر لحظه ممکن است پیک جدیدی از ویروس وارد کشور شود بنابراین ناامیدی و دلهره روند تمرین را دچار مشکل کرده است. از سوی دیگر انتخاب بازیگر در این شرایط سخت شده است زیرا این کار به رغم تعداد کم بازیگر و موزیسینی که باید به صورت زنده روی صحنه حضور داشته باشد، به شکلی است که همه گروه باید در کنار هم حضور داشته باشند، به همین دلیل، همراه کردن همه در این کار، بسیار سخت است.

ییلاق‌بیگی تصریح کرد: ما برای این کار از افراد بسیاری قول گرفتیم اما همکاری آن‌ها با ما به دلیل موقعیت شغلی بهتر منتفی شد. مجموعه عواملی نظیر هزینه‌های سرسام آور تجهیز کردن یک گروه کوچک، ساخت دکور، گریم، لباس و …. و همچنین نداشتن چشم‌انداز و آینده مناسب به حدی رعب آور است که باعث می‌شود، این مسیر را به سختی طی کنیم. این درست است که ما به لحاظ عاطفی به تئاتر وابسته هستیم اما به هر حال مباحث اقتصادی هر چند اندک، برای هر فردی مهم است و این مسائل و معضلات باعث افت کارها شده است.

او در پایان خاطر نشان کرد: متاسفانه کرونا و مشکلاتی که به آن اشاره کردم، باعث شده است که بسیاری از هنرمندان، از فضای تولید تئاتر و فکر به فضای نمایش دور شوند. با این وجود دوست دارم که از پیشکسوتانی چون استاد فتحعلی بیگی و محمدحسین ناصربخت که سال‌هاست در این عرصه با عشق فعالیت می‌کنند و باعث تداوم این عرصه شده‌اند، تشکر کنم. امیدوارم جشنواره امسال پر رونق برگزار شود و در اجراهای عمومی نیز از این آثار حمایت شود و کارها تنها به سالن سنگلج و تئاتر شهر محدود نشود زیرا بسیاری از کارهای دوران گذشته جشنواره هنوز به اجرای عموم نرسیده‌اند و این باعث تاسف است.

بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی از ۹ آذر ماه به دبیری داوود فتحعلی بیگی برگزار می‌شود.

انتهای پیام/