به گزارش خبرنگار سینمایی صبا، رسول بابارضا عضو شوراها و انجمن های سینمای کودک و نوجوان و تهیه کننده و کارگردان سه فیلم سینمایی ویدیویی انیمیشنی «پا به پای آفتاب»، «دوازده برادر» و «مسافر شهر قصه‌‌ها» طی یادداشتی به سهم مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی از جذب و دفع نوابغ انیمیشن پرداخت.

متن این یادداشت به شرح زیر است:

«پیرو مصاحبه‌ معاونت محترم پویانمایی انیمیشن مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی امیرمحمد دهستانی در خبرگزاری مهر در تاریخ ۱۳ بهمن۱۴۰۰ باید بگویم که مصاحبه کوتاه ولی پر معنا بود. اقرار صادقانه به اقتدار مدیریتی طباطبایی‌نژاد و محمد حمیدی مقدم همچنین دفاع از دستاوردهای بی رقم و نشان یک طیف مدیریتی بر انیمیشن ایران طی این سالیان در واژه های درون متن مصاحبه به خوبی هویدا است.

امیرمحمد دهستانی با نگرش ایجابی و معنادار نه تنها جوابگوی ماحصل سال ها سیطره مقتدارنه‌ آن گروه خاص بر انیمیشن ایران نبوده‌اند همچنین نتیجه دستاوردهای خود را طی این ۴ سال اعلام نکردند بلکه با فرار رو به جلو هشدار به از دست دادن نوابغ انیمیشن ایران می دهند. البته برای ما که سال هاست به این هشدارهای نزدیک به پایان سال مالی در سازمان های دولتی عادت داریم جای شگفتی ندارد زیرا مدیران دولتی تقویم سهم خواهی از بودجه های دولتی را خوب می دانند و طی یک دستورالعمل نانوشته اقدام به سلسله مصاحبه‌هایی می‌کنند تا سهم سازمان خود را از بودجه دولتی افزایش دهند بدون آنکه با صراحت گزارشی از آنچه گذشت یا جفایی که به نوابغ انیمیشن شده را ارایه کنند.

با نگاهی اجمالی به اطلاعات انتشار یافته در سایت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با نام شفافیت مالی می‌توان نتیجه گرفت در بهترین وضعیت طی سال های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ معدل تولید سالانه آن مرکز حداکثر ۱۵فیلم کوتاه انیمیشن جشنواره‌ای بوده است و دریغ از اینکه حتی کوچکترین اقدامی در جهت حمایت جدی و به ثمره رسیده‌ای از تولید فیلم سینمایی انیمیشن صورت بگیرد.

مهمتر آنکه باید اشاره کنم تنها مرجع استعلام برای احراز صلاحیت فیلمسازان به منظور دریافت پروانه ساخت فیلم سینمایی انیمیشن همان مرکز مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و جدیداً انیمیشن است.

مهمترین دستاورد معاونت پویانمایی مرکز طی این سال ها و تحت مدیریت مقتدرانه با همکاری شورای متخصصین انیمیشن در مرکز گسترش را باید تولید فیلم کوتاه انیمیشن جشنواره‌ای دانست. صرف نظر از آسیب شناسایی معضلات تولید و صرف زمان طولانی برای هر کدام از تولیدات با معدل حداقل دو سال یا بیشتر. شورای عالی انیمیشن مرکز گسترش تمامی تصمیم خود را به منوط به ضوابط مندرج در شیوه‌نامه‌ای کهنه، ناکارآمد و به ارث رسیده از سال های دور کرده است که عامل اصلی عدم توفیق در تولید فیلم سینمایی انیمیشن در مرکز گسترش است. چنانچه حضور فیلم های کوتاه انیمیشن در جشنواره‌ها را دستاوردی مقبول برای مرکز گسترش بدانیم ولی مرکز گسترش هیچ دستاوردی درباره تولید فیلم سینمایی انیمیشن نداشته است.

تمرکز و تجربه مدیریتی مرکز گسترش با همراهی شورای عالی و تخصصی انیمیشن برای تولید فیلم کوتاه انیمیشن جشنواره‌ای دستاوردی حداقلی محسوب می‌شود زیرا اکثر این تولیدات ناظر به تلاش فردی و هزینه‌های بسیار و نامحسوس از طرف افرادی است که به طور عاشقانه و بدون هیچ چشمداشتی اقدام به تولید فیلم کوتاه انیمیشن با حداقل بودجه و حمایت مالی می‌کنند. در نتیجه دستاوردهای تلاش هنرمندانه‌ سازندگان فیلم کوتاه انیمیشن را نباید به حساب دستاوردهای مرکز گسترش گذاشت.

بازنگری در سطوح تفکر مدیریتی و سیاست های حمایتی ضروری است

آنچه که به عنوان سیاست‌ها و برنامه‌های فرهنگی مرکز گسترش برای آینده‌ تولید فیلم انیمیشن ضروری است بازنگری در تمام سطوح و مهمتر تفکر مدیریتی و سیاست های حمایتی از فیلمسازان انیمیشن برای تولید فیلم انیمیشن سینمایی است.

تداوم و تکرار تجربه محافظه‌کارانه طی سالیان گذشته بدون آسیب شناسی و بررسی معضلات گذشته و اصرار به دریافت بودجه مضاعف از یک طرف همچنین کتمان و پرهیز از دریافت راهکارها و حتی شنیدن نظرات کارشناسانه دلسوزان این رشته مهمترین عامل برای به بن‌بست رسیدن و نداشتن توفیق برای تولید فیلم سینمایی انیمیشن است.

مدیریت مقتدرانه فرهنگی همراه با محافظه‌کاری و عدم ریسک همچنین پرهیز از درگیری با مسائل حاشیه‌ها تولید فیلم انیمیشن نیست بلکه جسارت برای افروختن مشعل و شعله اشتیاق و امیدواری برای مداخله حداکثری عوامل تولید انیمیشن است. چرخه اقتصادی تولید در فیلم سینمایی انیمیشن از آن زمان معیوب شد که مرکز گسترش نقش خود را در مشارکت ابداعی خود با حداقل ریسک در ورود به چرخه‌ تولید فیلم‌های نیمه ساخته شده با عنوان مشارکت و با هزینه و ریسک سرمایه دیگران یافت.

تداوم این نگرش مدیریتی در تولید فیلم انیمیشن باعث تکرار همان چرخه‌ معیوب برای تولید فیلم دانشجویی و انیمیشن کوتاه و توقف تولید انیمیشن سینمایی در همه‌ جوانب چرخه‌ اقتصادی و خلاقانه‌ فیلم انیمیشن است زیرا اقدام و حمایت برای تولید انیمیشن سینمایی در اولین گام‌ها با بن‌بست روبرو است تا زمانی که نگرش مدیریت کلان فرهنگی کشور در بخش پویانمایی این باشد که تولید فیلم سینمایی انیمیشن زمین بازی فوتبال حرفه‌ای است با مهندسی پیچیده و غیرقابل تسخیر و با استاندارهای دست نیافتنی و گرانبها مطمئن باشید حتی قدمی برای تجربه‌ تولید فیلم سینمایی انیمیشن با همین ضروریات و ملزومات داخلی و با همه‌ معایب قابل فرض برای آن برداشته نمی‌شود و این بزرگترین زیان برای عدم کسب تجربه، اشتغال تخصصی و مهارت آموزی به طور عملی در گروه‌های بزرگ و کوچک تولید فیلم است چراکه این بخش از آموزش های تخصصی همزمان با تولید و ساخت فیلم باید با هزینه و بودجه‌ دولتی راه‌اندازی و تامین شود زیرا آموزش و تقویت نیروی انسانی و فراهم کردن بسترها و زیرساختها در تعهد دستگاه‌ فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

مدیریت پویانمایی کشور باید وارد اقدام جسورانه و برنامه‌ریزی شده شود

مدیریت پویانمایی کشور یا همان سازمان سینمایی بعد از گذشت این سال ها و فرصت سوزی‌ها در حجاب محافظه‌کاری های برخواسته از دانش آموختگان و دانشگاهیان و با تجربه عملی کمتر همچنین دیگر مدیران علاقه‌مند به تولید فیلم جشنواره‌ای به انجام رسیده است. مدیریت کنونی پویانمایی کشور باید وارد اقدام جسورانه و برنامه‌ریزی شده برای تولید فیلم سینمایی انیمیشن شود و هزینه ها و ریسک آنرا نیز بپذیرد تا از مهاجرت و خروج نوابغ انیمیشن در این حرفه و هنر جلوگیری شود تا شاید راهی بسوی تولید فیلم سینمایی در سالهای آتی گشوده شود.

طبق همان اطلاعات منتشر شده شفافیت مالی تقریبا سالانه مبلغ ۵ میلیارد تومان برای انیمیشن در مرکز گسترش صرف تولید حداکثر ۱۵ فیلم انیمیشن کوتاه شده ‌است.

برای نگارش فیلمنامه سینمایی، توسعه بصری فیلمنامه، اجرا و تولید کانسپت، تهیه پروپزوال و حتی ساخت نمونه محصول اولیه Animation demo برای تولید انیمیشن سینمایی هیچ هزینه‌ای موثری نشده است. (نگاه کنید به گزارش عملکرد ۱۴۰۰ ) آیا نمی‌توان برای حفظ همان نوابغی که قبلا یاد شد با همین بودجه ۵ میلیارد حداقل ۵ فیلم سینمایی انیمیشن را به مرحله‌ demo نمونه محصول اولیه رساند در بدترین حالت حتی اگر دو نمونه محصول موفق به جذب سرمایه و مشارکت از بخش خصوصی شود مدیریت پویانمایی در بخش دولتی بنا به عمده وظیقه خود یعنی آموزش تخصصی و تقویت نیروی انسانی برای تولید فیلم انیمیشن سینمایی موفق بوده ‌است.

مدیران و تاثیرگذاران در تولید فیلم انیمیشن کشور، بنیاد سینمایی فارابی، مرکز گسترش، حوزه هنری، کانون، آسیفا و صنف انیمیشن سازان و … هر آنچه را به عنوان اجرای فعالیت ها به منظور رونق و تسهیل در امر تولید فیلم انیمیشن محسوب می‌شد طی تجربیات چندین ساله اخیر به هر نحوی از مشارکت و غیره راه‌اندازی کردند و با جریان سازی عناوین و مفاهیم راهبردی برای ارتقاء مسیر تولید فیلم انیمیشن بانجام رسانده‌اند برای نمونه رویداد رویازی، رویداد خلق ایده، رویداد کودک آنلاین، رویدادهای برگزاری پیچینگ و … کمترین دستاورد هر کدام از این فعالیت های ضروری به قدر بضاعت به نمایش گذاشته شد ولی نتایج کمی و کیفی آن هیچگاه بررسی و اعلام نشد.

اکنون تا فرصتی باقی است باید چاره‌ای ساخت به ویژه برای تولید فیلم انیمیشن سینمایی آنچه امیرمحمد دهستانی از سر دلسوزی اعلام می‌کند از دست دادن نوابغ و متخصصین انیمیشن اگر چاره‌ نشود همین اندک تولید فیلم کوتاه انیمیشن را نیز با توجه به وضعیت اقتصادی حال حاضر از دست خواهیم داد زیرا طی این سال ها افقی تاریکتر از قبل را برای فعالان تولید انیمیشن رقم زده‌ایم.

هزینه جبران این خسران را باید از بودجه دولتی و با بیشترین سهم تامین شود چرا؟! به هزار علت که کمترین آن نابود کردن شرکت های خصوصی و نوپا در رقابت با شرکت های شبه دولتی و حمایت شونده از طرف دیگر نهادها رسمی و دولتی غیر مسئول بوده است.

چنانچه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به واسطه سازمان اجرایی خود یعنی سازمان سینمایی چتر حمایت خود را روی تمامی فعالان تولید فیلم انیمیشن نگشاید یا آنکه وظیفه و نقش فراگیر و عام خود را به اندازه سازمان‌های فرهنگی ایجاد شده در دل دیگر نهادهای دولتی تقلیل دهد به مانند همین چندین سالی که گذشت فیلم سینمایی انیمیشن در بستر طبیعی فضای سالم و توسط فعالان عام انیمیشن کشور پیشرفتی نخواهد داشت و باز هم منتظر تماشای چند اثر سینمایی محدود به مانند تجربه نمایش تولیدات سینمای چند سال اخیر با حمایت های سازمان یافته و خارج از فضای طبیعی فعالان انیمیشن و در همان سیستم گلخانه‌ای و البته نهادی خواهیم بود.

تجربه‌ سال های گذشته ثابت کرده است سازمان سینمایی وظیفه دارد برای حمایت از تولید فیلم سینمایی انیمیشن ساختاری چابک و راهبردی فراتر از آنچه که از گذشته های دور به عنوان سینمای تجربی و نیمه حرفه‌ای خوانده می‌شده فراهم کند تا مدتی که انیمیشن ایران و فعالان آن طی یک دوره زمانی مشخص و به طور هدفمند و حمایت شده تقویت نشوند دستیابی به تولید حداقل ۴ یا ۵ فیلم سینمایی انیمیشن به طور سالانه انجام نخواهد شد.

باید بپذیریم طی سال های گذشته آنچه که بخشی از بضاعت انیمیشن ایران برای تولید چندین فیلم انیمیشن سینمایی بود با رجوع به آمار تعداد دریافت کنندگان پروانه ساخت سینمایی انیمیشن طی همین ۴ سال گذشته از دست رفته است.

تعصب، محافظه‌کاری و اصرار به رعایت آیین‌نامه و شیوه‌نامه‌ حمایتی ناکارآمد از یکطرف و تخصیص ندادن بودجه‌ مناسب و کافی از طرف دیگر به ویژه نبود حمایت و مشارکت اولیه برای تولید از طرف مرکز گسترش سینمای تجربی، مستند و انیمیشن در گام‌های اولیه همواره سدی در مقابل تهیه کنندگان بخش خصوصی برای دریافت حمایت بوده است و این وجه از حمایت و مشارکت در مرکز گسترش رسیدگی عاجل را طلب می‌کند.

اهمیت فیلمنامه و حمایت جدی دولتی از تولید فیلمنامه‌های توسعه یافته برای تولید انیمیشن سینمایی احتیاج به حمایت صد در صدی دولت دارد زیرا تقویت نیروهای تخصصی نگارش و توسعه دهنده‌گان بصری فیلمنامه برای فیلم انیمیشن سینمایی بدون حمایت های دولتی در گام های نخستین این صنعت به منظور راه اندازی و حمایت از ساختارهای تولید فیلم سینمایی انیمیشن برای آینده کشور ضروری است و از توان سرمایه‌گذاری و وظیفه‌ بخش خصوصی خارج است.»

انتهای پیام/