منصور سهراب‌‌پور از اولین تهیه‌کنندگانی
بود که با وجود کارنامه قابل قبول در تلویزیون به شبکه نمایش خانگی آمد و سریال
«ساخت ایران» را در این شبکه ساخت. با او به بهانه عرضه فصل دوم این سریال و
مشکلات نمایش خانگی به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

همان زمان که فصل اول مجموعه ساخت ایران در
نمایش خانگی و بعد‌تر در تلویزیون پخش شد صحبت‌‌هایی از ساخت فصل دوم آن هم به
میان آمد و این اتفاق با وقفه‌ای حدودا شش‌ساله محقق شد، باتوجه به این‌که معمولا
سریال‌های نمایش خانگی در فصل‌‌های دوم و سوم تا به امروز آنچنان موفق عمل نکرده‌اند
چطور شد که دست به این کار زدید و علت این وقفه نسبتا طولانی چه بود؟

حقیقتش را بخواهید فریب خوردیم؛ احساس کردیم مخاطب برای
تماشای فصل تازه‌ای از «ساخت ایران» تمایل دارد، واقعا هم داشت و این در روند عرضه
سریال بنا به بازخورد‌‌های مخاطبان به ما ثابت شد، در برخورد با مردم و حتی با
انجام کاری تحقیقاتی به این نتیجه رسیدیم که مخاطب به‌خصوص کسانی که «ساخت ایران۱»
را دیده بودند خواستار ادامه این مجموعه هستند، این شد که برای ساخت فصل دوم آن
اقدام کردیم اما این‌که می‌گویم فریب خوردیم از این بابت است که بعد از ورود به
تولید این مجموعه با مشکلات و اتفاقاتی روبه‌رو شدیم که بسیار آزاردهنده بود و هست
و همچنان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. در مورد این‌که گفتید چرا وقفه‌ای طولانی
افتاد باید بگویم به هر حال جمع کردن این کست آن هم برای کاری که حدود هفت ماه
زمان مطالبه می‌کرد کار ساده‌ای نبود.

منظورتان از این مشکلات و اتفاقات همان سونامی
کپی غیرمجاز سریال «ساخت ایران» است؟

مهم‌ترین اتفاق آزاردهنده همین قضیه است، فارغ از سریال
«ساخت ایران» بقیه سریال‌هایی که در شبکه نمایش خانگی عرضه شدند با این اتفاق
مواجه شدند حالا شاید با تلورانس کمتر یا بیشتر؛ هر سریال تعدادی فروش دارد اما
تعداد افرادی که آن مجموعه را دیدند چندین برابر است. اگر یک سازوکار مناسب و
قانونی برای جلوگیری از این اتفاقات وجود داشت و دی‌وی‌دی‌‌های یک سریال در نمایش
خانگی برابر با تعداد واقعی افرادی که آن را می‌بینند به فروش می‌رسید قطعا شرایط
مطلوب‌تر و بهتری وجود داشت، سریال‌سازی رواج بهتری پیدا می‌کرد، انگیزه‌‌ها بیشتر
می‌شد و دست سازندگان برای ارائه کار باکیفیت بیشتر باز بود.

فارغ از این‌که بحث کپی‌رایت در ایران رعایت
نمی‌شود و اساسا متولی جدی برای نظارت بر این ماجرا وجود ندارد اما شما و تیم
سریال «ساخت ایران» تلاش کردید تا با دادن امتیاز‌‌هایی به خریداران سریال، حداقل
این اتفاق را در مواجهه با مخاطبان خود کنترل کنید، چقدر این راهکار موفق و تاثیرگذار
بود؟

اصلا موفق نبودیم، بگذارید با صراحت و شفافیت صحبت کنم و
شما هم سوال‌هایتان را شفاف بپرسید. ما نتوانستیم کنترل کنیم یعنی از توان ما خارج
بود. ما قد و قواره کاری و مسیر حرفه‌ای‌مان این نیست که بیاییم قانون کپی‌رایت را
در کشور پیاده کنیم و راهی را پیش بگیریم تا این اتفاقات کاهش پیدا کند. سازوکار
این مسئله بر عهده وزارتخانه‌ای است که تشکیلات عریض و طویلی دارد و حتما برنامه‌‌ها
و بودجه‌‌هایی هم برای آن دارد، به هر حال ما اختیارات زیادی در این زمینه نداریم
و اساسا از توان ما خارج است، ما فقط تلاش کردیم که این اتفاق بیشتر از این نشود
که متاسفانه بنا به دلایلی بیشتر هم شد؛ مخاطب با افزایش قیمت کالاهای دیگر مواجهه
بود که به‌یکباره بحث افزایش قیمت دی‌وی‌دی‌‌ها پیش آمد و همین مسئله ضربه‌ای دیگر
را وارد کرد. برخی تصور می‌کنند سازندگان در این مسئله نقش دارند در صورتی که این‌طور
نیست، پخش‌کننده بنا به افزایش قیمت متریال دی‌وی‌دی و وارد کردن آن از خارج از
کشور و… مجبور شده است قیمت‌‌ها را بالا ببرد و ما به آن‌ها هم حق می‌دهیم چرا
که آن‌ها هم در فرآیند تولید تعداد زیادی نیرو به خدمت گرفتند و با افزایش قیمت
متریال‌‌ها طبیعتا با شرایط سختی روبه‌رو شدند.

با این همه در این شرایط ملتهب اقتصادی بیشتر
مخاطبان ناگریز یا به کپی غیرمجاز روی می‌آورند و یا تماشای سریال از شبکه نمایش
خانگی را حذف می‌کنند!

یقینا همین طور است، من فکر می‌کنم رفته‌رفته و در آینده
نزدیک خبری از دی‌وی‌دی نباشد و اتفاق دیگری بیفتد. امیدوارم اگر دی‌وی‌دی از مسیر
خارج شد و چیز دیگری جایگزین آن شد دوباره در عرصه‌‌های دیگر دچار مشکل نشویم و
برای آن قانونی تعریف شود تا سازندگان در مرحله عرضه اثر به مخاطب دچار مشکل
نشوند.

به هر حال برای سروسامان دادن به این وضعیت
متولیان و مدیران باید جلو بیفتند و کاری کنند اما این اتفاق تا به حال به‌شکل
منسجم نیفتاده است و عملا نه‌تنها بازدهی مثبتی نداشته که شرایط بدتر هم شده است!

پیش از این هم بحث دی‌وی‌دی‌‌ها و شرایط بدی که وجود دارد
به مصاحبه‌‌های ما راه پیدا کرده است و حتی حرف‌‌های تند و تیزی هم زده شد اما
دیگر به کسی برنمی‌خورد. وقتی روی صحبت با مدیران است توقع می‌رود یک مدیر واکنشی
نشان دهد اما از آن‌جایی که چیزی برای گفتن ندارند،کاری انجام ندادند و اساسا
برایشان مهم نیست پس جوابگو نیستند و ما هم خسته شدیم که از بس این حرف‌‌ها را زدیم.
تولید یک اثر به اندازه کافی سختی‌‌های خودش را دارد، وقتی برای آن به کشوری دیگر
می‌روی این سختی دوچندان می‌شود ما به اندازه کافی در جبهه‌‌های دیگر وقت و انرژی
صرف می‌کنیم حالا باید دغدغه این را هم داشته باشیم که مبادا این کار دزدیده شود.
واقعا دیگر انرژی برای سازنده نمی‌ماند به‌خصوص این‌که از بخش خصوص باشی به جایی
تکیه نکرده باشی و اهل رانت و وام‌‌های آنچنانی نباشی. این اتفاقات خسته‌کننده است.
از سویی دیگر همان طور که مردو گاهی از ما گله می‌کنند و در مواردی هم بر حق است
من نیز از مردم گله‌مند هستم. ما تلاش خود را کردیم که بنا به استاندارد‌‌ها و باتوجه
به شرایط یک اثر قابل قبول را تولید کنیم، در شرایطی که ما زیر فشار بی‌قانونی و
عدم حمایت از سوی دولت و دست‌اندرکاران این موضوع هستیم با بی‌انصافی برخی از مردم
نیز روبه‌رو می‌شویم. ما برای تشویق مردم جوایزی را در نظر گرفتیم و سری اول هم
محقق شد اما به‌یکباره با گرانی خودرو مواجه شدیم، هر چند که در تلاشیم تا جوایز
دیگر را نیز اهدا کنیم اما این اتفاق و دادن جوایز نیز هیچ تاثیری بر روند دانلود
غیرقانونی نداشت. به هر حال در چنین شرایطی به روحیه و انگیزه تولیدکننده خدشه
وارد می‌شود. برگردم به سوال اولتان شاید یکی از دلایل این وقفه چندساله همین
وضعیت بود و این‌بار تصور کردیم شاید اوضاع بهتر شده است. بنا بر آمار دومیلیون
دانلود غیرقانونی وجود دارد و شاید در هر بار دانلود سه یا شش نفر فیلم را دیده
باشند. حساب کنید چیزی حدود ده‌میلیون نفر از طریق دانلود، ماهواره و… کار را می‌بینند.
این یعنی مجموعه ما دیده می‌شود و مخاطب دارد. نقد‌‌ها و نظرات مثبت و منفی مردم
را رصد کردم و حدود ۸۰درصد رضایتمندی از مجموعه «ساخت ایران۲» وجود دارد. اما این
آمار برای سازندگان چه فایده دارد؟ اگر مردم به شیوه درست از آثار نمایش خانگی
حمایت می‌کردند قطعا کیفیت آثار این مدیوم بالاتر می‌رفت و این به نفع خود مردم
بود اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد و به‌مرور به مرگ نمایش خانگی می‌انجامد. ما با
سرمایه کاملا شخصی اقدام به تولید «ساخت ایران» کردیم، این‌که برخی افراد وارد
نمایش خانگی می‌شوند و سریال می‌سازند اتفاقی نیست که از سمت تهیه‌کننده رقم بخورد.
در حال حاضر پول‌‌هایی از جاهایی وارد این عرصه می‌شود که اصلا پول‌‌های جالبی
نیست و بالطبع برای آن تهیه‌کننده هم فروش خیلی ملاک نیست.

پس یعنی با این حساب متضرر شدید؟

یقینا متضرر خواهیم شد، این ضرر هم ضرر کوچکی نیست! زمانی
است که یک اثر شکست می‌خورد اما شرایطی هست که کار دیده می‌شود اما با این وجود
متضرر می‌شوی. من نمی‌گویم «ساخت ایران» عالی است اما تلاش شده کار قابل قبولی ارائه
شود و خوشبختانه مخاطبان پیگیر آن هستند. «ساخت ایران۲» دیده می‌شود اما بدون این‌که
نفعی برای سازندگان داشته باشد.

باتوجه به این شرایط باز هم در شبکه نمایش
خانگی سریال خواهید ساخت؟

اگر بتوانم اسپانسر خوبی پیدا کنم دوباره کار خواهم کرد اما
باتوجه به شریط حال حاضر بعید می‌دانم. پس انگیزه‌ زیادی برای ساخت سریال در این
مدیوم ندارم.

بعد از اتمام «ساخت ایران۱» حواشی پیش آمد که
اگر قرار باشد فصل دومی ساخته شود کارگردان آن آقای لطیفی نخواهد بود و همین اتفاق
افتاد. این تغییر کارگردان چقدر به همان حواشی برمی‌گردد؟

اصلا به این شکل نبوده است، ارادت خاصی به آقای لطیفی دارم
در زمان ساخت «ساخت ایران۲» آقای لطیفی درگیر ساخت یک سریال بودند و ساخت یک فیلم
سینمایی را هم در برنامه خود داشتند، البته نه این‌که فقط ایشان درگیر بودند بلکه
ما هم دوست داشتیم از دوستان تازه‌نفس که با انگیزه بیشتری ورود می‌کنند، استفاده
کنیم. حواشی پیش آمده آنقدر مهم نبود که بخواهیم مسیر کار را عوض کنیم.

ملیکا مومنی‌راد