به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون صبا، امروز ۲۲ فروردین ماه در حالی که چند ساعت به پخش نخستین قسمت سریال «نوبت لیلی» در نماوا باقی مانده، صفحه اینستاگرام این پلتفرم در پستی، قسمت اول این مجموعه را یک «پایلوت» خواند که در ۱۰۵ دقیقه تولید شده است.

این برای اولین بار است که در صنعت سریال‌سازی ایران، ساخت یک قسمت پایلوت (آزمایشی) رسانه‌ای می‌شود و در نهایت این اپیزود به انتشار می‌رسد.

در سنت صنعت نمایش غرب به ویژه آمریکا، «پایلوت» به یک و گاهی دو اپیزود ویژه از سریال‌ها گفته می‌شود که برای سنجش میزان استقبال احتمالی از سریال ساخته می‌شود و عموما و نه همیشه، برای تماشاگران شبکه‌های تلویزیونی نمایش داده می‌شود تا مدیران شبکه‌ها برای سرمایه‌گذاری روی سریال، تصمیم بگیرند.

در بسیاری از نقاط دنیا اپیزود آزمایشی به عنوان یکی از راه‌هایی در نظر گرفته می‌شود که با استفاده از آن، می‌توان ریسک سرمایه‌گذاری روی یک سریال را کم کرد؛ چراکه اغلب شبکه‌های تلویزیونی تولیدکننده فیلم و سریال جهان غرب، به صورت غیردولتی اداره می‌شوند و برای آن‌ها مساله محدودیت منابع مالی و استفاده درست از آن مطرح است.

این در حالی است که تا پیش از «نوبت لیلی»، هیچ‌گاه گفته نشده بود که برای یک سریال تلویزیونی یا نمایش خانگی در ایران اپیزود آزمایشی ساخته شده است.

در سال‌های اخیر پلتفرم‌های اینترنتی تولیدکننده فیلم و سریال که از منابع مالی غیردولتی بهره می‌برند، دست به اقداماتی زده‌اند که اگرچه برخی در جهان سابقه دارد، اما در سنت صنعت نمایش ایران جدید محسوب می‌شود؛ اقداماتی که ناشی از ماهیت تجاری و غیردولتی این پلتفرم‌ها و تلاش آن‌ها برای جذب مخاطب و کاربر است.

به جز قسمت آزمایشی «نوبت لیلی»، در آخرین اقدام، نوروز ۱۴۰۱ پلتفرم فیلمنت برای نخستین بار در تاریخ سریال‌های ایرانی، دو قسمت اول مجموعه «راز بقا» را یک‌جا عرضه کرد. این اقدام که در سال‌های اخیر با آغاز به کار پلتفرم‌های اپل تی‌وی پلاس و دیزنی پلاس بیشتر به چشم آمده، در راستای قلاب انداختن به ذهن بیننده در نخستین روز نمایش سریال و جذب مخاطبان است.

پیش از این در سال ۱۴۰۰ اعلام شد که پلتفرم نماوا روی فیلم تازه هومن سیدی به نام «جنگ جهانی سوم» سرمایه‌گذاری کرده است. در حالی که وی‌اودی‌های ایرانی از سال ۹۳ پا به عرصه وجود گذاشتند، اما تا پیش از سال ۱۴۰۰، تنها به توزیع محصولات نمایش خانگی و از سال ۹۷ به بعد به تولید سریال‌های جدید نیز می‌پرداختند. تولید فیلم توسط پلتفرم‌ها، آغاز مسیری تازه بود که البته هنوز به نمایش منتج نشده و روشن نیست تا چه میزان می‌تواند ادامه یابد.

از دیگر اقدامات پلتفرم‌ها برای حرکت در مسیر سلیقه مخاطب، حذف ۶ قسمت نخست «مردم معمولی» در پلتفرم فیلیمو و تغییر نسبی فضای سریال در ادامه آن بود. اتفاقی که پس از بازخورد بسیار منفی ۶ قسمت اول رخ داد. آمار نظرات مخاطبان (لایک و دیس‌لایک) این سریال در خروجی فیلیمو نیز نشان از توفیق نسبی ادامه آن نسبت به ۶ قسمت نخست دارد. اقدام فیلیمو برای حذف ۶ قسمت اول البته با بعضی واکنش‌های منفی نیز مواجه شد.

ساخت سریال‌های اقتباسی از جدیدترین اقدامات پلتفرم‌ها برای کم کردن ریسک سرمایه‌گذاری روی محصولات نمایش خانگی است. در حالی که در سنت سریال‌سازی ایرانی، سریال‌های اقتباسی بسیار اندک بوده و در سال‌های اخیر سازمان سینمایی با بعضی مشوق‌ها برای افزایش تعداد فیلم‌های اقتباسی تلاش کرده، اما پلتفرم‌ها بدون هیچ مشوق اقتصادی دولتی، برای تولید سریال‌های اقتباسی برنامه‌ریزی کرده و علاوه بر «زخم کاری» که منتشر شد، آثاری چون «سرخ سفید»، «خون‌خورده»، «یاغی» را نیز در حال تولید یا پیش‌تولید دارند.

مصطفی قاسمیان

انتهای پیام/