مینی‌سریال «شب عید» نوشته امیر وفایی، محمد
صفاجویی و پیمان عباس، به تهیه‌کنندگی سیدکمال طباطبایی و کارگردانی سعید آقاخانی
یکی از آثار جدیدی است که این روزها به روی آنتن شبکه یک است و حمید لولایی، حسین
محب‌اهری، علی هاشمی، زهره صفوی و سروش جمشیدی برخی از بازیگران آن هستند.

مرجانه گلچین که از سال‌های دور در عرصه بازیگری فعال است و
مخاطبان او را هنوز در سریال «آیینه» ساخته غلامحسین لطفی به یاد دارند و طی این
سال‌ها، شاهد ایفای نقش‌‌های متفاوتی از او بوده‌اند در مینی‌سریال «شب عید» حضور
دارد.

مرجانه گلچین که سه سال پیش در سریال «نفس گرم» ساخته
محمدمهدی عسگرپور حضور داشته و نقشی جدی و متفاوت را در آن ایفا کرده است، درباره
چگونگی حضورش در مینی‌سریال «شب عید» با روزنامه «صبا» گفت‌وگو کرد.

شما در چند پروژه تلویزیونی با سعید آقاخانی
همراه بوده‌اید و در سریال‌هایی که او کارگردانش بوده ایفای نقش کرده‌اید. آقاخانی
چه ویژگی‌‌هایی دارد که برای چندمین بار با ایشان همکاری کرده‌اید؟

موضوع مهمی که در نوع همکاری من و سعید آقاخانی وجود دارد
این است که با او به زبانی مشترک رسیده‌ایم.

درباره این زبان مشترک کمی توضیح دهید.

زمانی هست که کارگردان از پشت مانیتور با یک نگاه و اشاره
به بازیگر می‌گوید که از او چه می‌خواهد و بازیگر نیز متوجه منظور او می‌شود. خوشبختانه
این اتفاق برای من و آقای سعید آقاخانی افتاده است. ایشان از سبک و سیاق بازیگری
من خوششان می‌آید و من نیز از کار کردن با ایشان لذت می‌برم.

کمی از ویژگی‌‌های آقاخانی در کارگردانی
بگویید.

ایشان بسیار اخلاق‌مدار هستند و فضای آثارشان طی زمان
تولید، بسیار صمیمی و دوستانه است که این روند باعث می‌شود بازیگر و عوامل با
ایشان راحت باشند.

سعید آقاخانی پیش از آن‌که کارگردان باشد،
بازیگر است.

بله و بازیگر بسیار خوبی هستند و طی سال‌های حضورشان در
سینما و تلویزیون نقش‌‌های متفاوتی را ایفا کرده‌اند و در جشنواره‌‌های مختلف
جایزه‌‌های باارزشی کسب کرده‌اند و من نیز از همکاری با ایشان بسیار خوشحالم.

بازیگر بودن سعید آقاخانی چقدر در نوع هدایت
بازیگران موثر است؟

قطعاً بی‌تأثیر نیست. او در سمت کارگردان، از این وجه به
نفع هدایت بازیگر استفاده می‌کند.

اولویت شما در انتخاب یک اثر چیست؟ البته به‌جز
نقش و کارگردان.

برای من اولویت در راحت بودن است و ترجیح می‌دهم پروژه‌ای را
انتخاب کنم که در آن راحت باشم، اتفاقی که در خیلی از پروژه‌‌ها رخ نمی‌دهد. البته
من جزو بازیگران خوش‌شانس هستم زیرا تاکنون در پروژه‌‌هایی حضور یافته‌ام که فضای
صمیمانه‌ای دارد و بازیگر می‌تواند در آن راحت باشد. خدا را شکر میان من و
کارگردان‌‌ها و عواملی که طی این سال‌ها با آن‌ها همکاری کرده‌ام ارتباط متقابلی
برقرار شده است.

و اولویت‌‌های دیگرتان؟

زمانی هست که بازیگر گروه را دوست ندارد و پروژه تولید سختی
دارد که در این شرایط طبیعتاً خروجی خوبی نخواهیم داشت، بنابراین برایم مهم است که
از این لحاظ تحت فشار قرار نگیرم و ترجیحم این است که تیم مورد نظر کارشان را بلد
باشند و فیلمنامه کشش لازم را داشته باشد تا مخاطب را جذب کند.

یعنی در نوع انتخاب‌هایتان خیلی ایده‌آلیستی
فکر می‌کنید؟

ما در ایران زندگی می‌کنیم و قطعاً نمی‌توانیم خیلی ایده‌آل
فکر کنیم و توقع داشته باشیم همه چیز آن‌گونه که ما می‌خواهیم پیش برود. متأسفانه
در تلویزیون و سینما با محدویت نقش و فیلمنامه مواجهیم و به سوژه‌‌های جدید
پرداخته نمی‌شود و حتی نویسنده‌‌ها در پرداخت شخصیت‌‌ها توجه لازم را ندارند و در
این زمینه نیز با محدودیت و کاستی مواجهیم.

قطعاً شما در طول سال، پیشنهادهای زیادی دارید.
به این ترتیب بسیاری از آن‌ها را رد می‌کنید و منتظر می‌مانید تا اثر باکیفیت به
شما پیشنهاد شود؟

از آن‌جایی که حرفه من بازیگری است از میان چند کاری که
پیشنهاد می‌شود بالاخره باید یکی را بپذیرم و چه بهتر که آن کار، اثری باشد که با
عوامل آن در پروژه‌‌های قبلی همکاری کرده باشم.

سریال «شب عید»
از این دسته کارهاست؟

بله. زیرا سعید
آقاخانی کارگردان کار است و عوامل کاربلدی پشت دوربین هستند و می‌دانستم خروجی
خوبی خواهد داشت که طی بازخوردهایی که داشته‌ام و پیام‌هایی که از سوی مردم دریافت
کرده‌ام این اتفاق افتاده است و مخاطب نیز از سریال رضایت دارد.

فیلمنامه «شب
عید» چه ویِژگی‌‌هایی دارد؟

فیلمنامه به
موضوعات اجتماعی و به مسائلی می‌پردازد که در جامعه رخ می‌دهد و به‌نوعی درباره
خانواده‌‌هاست. مثلاً خانواده‌ای را می‌بینیم که به مشهد می‌روند در حالی که مکانی
برای اسکان ندارند. این وضعیت ممکن است برای خیلی‌‌ها اتفاق بیفتد تازه آن‌هم در
شهری مثل مشهد مقدس که مملو از هتل و مهمانسراست.

«شب عید» یک مینی‌سریال
است. چنین آثاری از لحاظ قصه و فرم و ساختار چه تفاوتی با سریال‌های چندین‌قسمتی
دارند؟

به نظرم مینی‌سریال
مانند داستان کوتاه است و خیلی نمی‌توان به‌طور عمیق به قصه و شخصیت‌‌ها پرداخت و
باید همه این اتفاق‌ها خیلی سریع رخ دهد و خیلی سریع به سرانجام برسد.

شما با حضور در
مینی‌سریال‌ها موافقید؟

بله، اما ترجیح
می‌دهم در چنین آثاری با هر کسی همکاری نکنم و همان‌طور که گفتم حضور سعید آقاخانی
به‌عنوان کارگردان باعث شد در این پروژه حضور پیدا کنم.

اما درکل مینی‌سریال‌ها
ویژگی‌‌هایی نیز دارند.

این‌که یک قصه را
در پنج یا شش قسمت به‌صورت آبرومند روایت کنیم بهتر از این است که در ۳۰ قسمت از
یک سریال آب ببندیم و اثری بی‌کیفیت را به پخش برسانیم، آن‌هم در حالی که می‌دانیم
هدف از تولید چنین آثاری این است که پولی گرفته شود و عده‌ای دور هم جمع شوند تا
کاری کرده باشند و همه این‌ها در حالی است که در اغلب آثار با کمبود بودجه مواجه
هستیم و همین موضوع باعث می‌شود از کیفیت عناصر مهم و موثر چشم‌پوشی کنیم و از
دستمزد بازیگران و عوامل بزنیم، بنابراین تولید مینی‌سریالی باکیفیت، بهتر از
تولید آثاری است که رضایت مخاطب را جلب نمی‌کند.

قصه در مشهد می‌گذرد
و کار به گونه‌ای تحت تاثیر فضای مذهبی این شهر مقدس قرار گرفته است. چقدر سریال
«شب عید» را سفارشی می‌دانید؟

این اثر به سفارش
شهرداری مشهد تولید شده است. به هرحال تولیدکننده به سرمایه نیاز دارد و در چنین
شرایطی که هزینه لازم برای ساخت آثار مختلف وجود ندارد، طبیعتا سازنده نیز از این
موضوع استقبال می‌کند. به‌طور مثال شخصاً دستمزد چند پروژه قبلی را دریافت نکرده‌ام
و درگیر مسائل مالی هستم، حال در چنین شرایطی عوامل و سازندگان به‌دنبال بودجه
هستند و هر جایی که این بودجه را تامین کند مورد استقبال قرار می‌گیرد. درباره
سریال «شب عید» نیز باید بگویم از آن‌جایی که قصه‌‌ها پتانسیل آن را داشتند که در
مشهد رخ دهند روند تولید در این شهر اتفاق افتاد وگرنه قصه‌‌ها می‌توانست در
شهرهای دیگر نیز رخ دهند.

کمی از دشواری‌‌های
نقش‌تان بگویید.

همان‌طور که گفتم
در یک اثر ۳۰قسمتی مجال پرداختن به نقش وجود دارد و بازیگر این فرصت را دارد که در
زمانی طولانی به پرداخت شخصیت بپردازد و آن را رشد دهد و مخاطب لحظه به لحظه شاهد
این روند است. اما در یک مینی‌سریال که روند آن شبیه داستان کوتاه است اتفاق‌‌ها باید
سریع‌تر رخ دهند و و فاصله آغاز و پایان قصه بسیار کم است. لذا برای بازیگری که
این ریسک را پذیرفته تا در مینی‌سریال حضور پیدا کند زمان کمتری برای پرداختن به
نقش وجود دارد. در «شب عید» نیز که فضایی شاد و طنز دارد طبیعی است من بازیگر که
قرار است طی سه قسمت شخصیتی را به مخاطب ارائه دهم، آن هم باتوجه به محدودیت‌‌هایی
که سر راه بازیگران زن هست، با سختی‌‌هایی مواجه باشم.

درنهایت چگونه از
پس نقش برآمدید؟

با مشورت‌‌ها و
تعاملاتی که با سعید آقاخانی داشتم به این نتیجه رسیدم که گویش و لهجه می‌تواند به
این کاراکتر کمک کند.

به‌عنوان بازیگر
چه ویژگی‌‌هایی به نقش افزودید و در این راه با چه مشکلاتی مواجه بودید؟

از آن‌جایی که
بازیگری هستم که در نوع بازی‌ام به زبان بدن اهمیت می‌دهم و اساس بازی من در این
چند سال بر این اساس بوده، در سریال «شب عید» با مشکلاتی مواجه بوده‌ام، مثلا خیلی
از سکانس‌‌های من که نقش زنی چادری را بازی می‌کنم در مونتاژ حذف شد. اما با همه
این‌ها و باتوجه به نوع فیگور و نوع گویش و همه بایدها و نبایدهایی که برای
بازیگران زن طنز وجود دارد تمام تلاشم را به کار گرفتم که لحظات شیرینی را برای
مخاطب خلق کنم و باتوجه به پیام‌های مثبتی که از سوی مردم داشته‌ام به این نتیجه
رسیدم که تلاشم بی‌نتیجه نبوده و توانسته‌ام در سه قسمت شخصیتم را به مخاطب نشان
دهم و رضایت او را جلب کنم.

در سریال «شب
عید» لهجه شما شمالی هست و به شخصیت شما نشسته است؛ آیا شما شمالی هستید و در بیان
اصطلاحات و واژه‌‌ها چه نکاتی را رعایت کردید؟

خودم تهرانی هستم
اما پدر و مادرم اهل خطه شمال هستند. تلاش کردم لهجه و گویش به گونه‌ای نباشد که
به بعضی‌‌ها بربخورد؛ زیرا در بسیاری از سریال‌ها دیده‌ام که بازیگران گویش شمالی
را غلط صحبت می‌کنند و نوع لهجه‌شان بیشتر حالت ادا دارد.

اضافه کردن لهجه
شمالی پیشنهاد خودتان بود؟

بله، زیرا این
شخصیت با مردی زندگی می‌کند که بداخلاق است و جدی است و خوش‌اخلاقی این زن می‌توانست
تفاوت‌‌های لازم در را فضا و موقعیت‌‌ها به وجود بیاورد.

برای شما شخصیت و
تیپ چقدر متفاوت است. زیرا شما پس از وقفه‌ای که در فعالیت‌تان در عرصه بازیگری رخ
داد، تیپ جدیدی را ارائه کردید که پیش‌تر در بازی شما وجود نداشت و اتفاقا برای
مخاطب خوشایند بود.

بله، پس از سریال
«بزنگاه» این روند آغاز شد و با خودم فکر کردم که نوع بازی‌ام که خاص خودم است می‌تواند
ویژگی باشد، مانند همه کمدین‌‌هایی که مولفه‌‌های خاصی را در آثار مختلف رعایت می‌کنند.

برخلاف بسیاری از
بازیگران که از تیپ‌سازی گریزان هستند شما چنین روالی را پذیرفته‌اید که سخت هم هست.

زمانی که مخاطب
در یک اثر با کاراکتری جدید روبه‌رو می‌شود و مرجانه گلچین را فراموش می‌کند یعنی
آن شخصیت هویت پیدا کرده است. بنابراین از تیپ به این تکامل رسیدن موفقیت محسوب می‌شود
و معنی‌‌اش این است که من بازیگر کارم را درست انجام داده‌ام.

ایجاد تفاوت در نقش‌ها
و حضور متفاوت در آثار مختلف چقدر برایتان اهمیت دارد؟

بعد از حضورم در
سریال «شاهگوش» ساخته استاد میرباقری سه سال از فضا دور بودم و پس از آن نیز برای
حضوری متفاوت و جدی در سریال «نفس گرم» حضور پیدا کردم و نقشی سخت را پذیرفتم. در
این اثر کاراکتر خانم جلسه‌ای و مذهبی را بازی کردم که بسیار جدی است و برای من
ریسک محسوب می‌شد به این دلیل که مخاطبان صرفاً مرا به‌عنوان بازیگر طنز نشاسند.
من که در دهه۶۰ ایفاگر نقش‌‌های جدی بودم، تلاشم این است که در آثار مختلف نقش‌‌هایی
متفاوت ایفا کنم و به طنز نیز بپردازم زیرا معتقدم مردم این روزها به خندیدن نیاز
دارند.

طی سال‌های اخیر
تلویزیون با کمبود بودجه مواجه بوده است چقدر با این معضل مواجه بوده‌اید؟

برای ما ایده‌آل
و مطلوب در سطح خیلی بالاتری است اگر می‌گویم خوب، معنی‌‌اش این نیست که خروجی‌مان
بدون نقص است زیرا در شرایط فعلی کار بدون نقص وجود ندارد و به‌نوعی رویا محسوب می‌شود.
من نیز از آن‌جایی که قسم‌خورده حرفه‌ام هستیم کم نمی‌گذارم اما ناخودآگاه مسائل
پشت دوربین بر اتفاق‌های جلوی دوربین تاثیر می‌گذارد و کیفیت کار را تحت تاثیر
قرار می‌دهد. مثلا در حین تولید، من بازیگر که نقش زنی چادری را دارم باید مراقب
باشم که حرکات صورتم و نوع بازی‌ام به گونه‌ای نباشد که به عده‌ای بربخورد و همین
محدودیت باعث می‌شود که پلان‌های من از زاویه‌ خاصی گرفته شود و همین روند بر
کیفیت بازی‌ام تاثیر می‌گذارد.

البته بازیگران
زن در ایران با محدودیت‌‌های زیادی مواجه هستند. نوع پوشش و محدویت در گریم، برخی
از این محدودیت‌هاست.

بله، در چنین
شرایطی حتی یک بازیگر خوب خارجی نیز نمی‌تواند آن‌گونه که باید در نوع بازی‌‌اش موفق
عمل کند. حال در این میان به گفته شما بازیگران زن با محدودیت‌‌های بیشتری
مواجهند. ما اگر عاشق مردم نبودیم نمی‌توانستیم کار کنیم آن‌هم در شرایطی که وضعیت
مالی بسیار بد است و بازیگران پس از مدت‌ها و به‌سختی به دستمزدشان می‌رسند.

در حال حاضر به
چه کاری مشغول هستید؟

سریال «آرماندو»
را آماده پخش دارم و اثر دیگری نیز آماده پخش دارم که کارگردان آن آقای شاه‌حسینی
هستند و به نظرم در پاییز به روی آنتن برود.

و سخن آخر؟

از مخاطبان و
عزیزانی که به دیده انتقاد به آثار می‌نگرند می‌خواهم شرایط موجود را مد نظر قرار
دهند. مردم را دوست دارم و از انرژی مثبت آن‌ها ممنونم و از بازخوردهای خوب‌شان
نسبت به حضورم در سریال «شب عید» متشکرم و از آن‌ها بابت کاستی‌‌ها عذر می‌خواهم.

وحید خانه‌ساز