کوروش زارعی از استخوان خورد کرده‌های
هنر تئاتر است که حضور چند باره‌اش در‌مقابل دوربین، بیشتر مربوط‌به نقش‌های
تاریخی و خاص می‌شود. او اما با این همه، خودش اعتقاد دارد که «امپراطور جهنم» حتی
نسبت‌به باقی فیلم‌هایی که تا به‌حال کار کرده هم خاص‌تر و عجیب‌تر است. کوروش
زارعی یک تکنیسین صرف در امر بازیگری نیست و به فیلمی که در آن حضور داشته، اعتقاد
دارد؛ روی همین حساب‌ها گفت‌وگو با کوروش زارعی درباره «امپراطور جهنم» به مباحثی
فراتر از نقش قادر کشید و نکات خواندنی و جالبی از آن درآمد. مصاحبه «صبا» با
کوروش زارعی، ایفاگر نقش سرکرده داعشی‌ها در فیلم «امپراطور جهنم» را در‌ادامه می‌خوانید.

آقای زارعی، نقش شما در «امپراطور جهنم»
خیلی خاص و عجیب بود. شما قبلا تجربه‌ای در زیست شخصیتان داشته‌اید که به بازی در
این نقش کمک کند؟

بازیگر باید بتواند از تکنیک و مهارت‌هایی
که در‌طول بازیگری کسب کرده بهره ببرد و آن چیزی را نشان بدهد که درون‌مایه نقش
است؛ هرچند با او میلیاردها سال‌نوری فاصله داشته باشد. من در
«امپراطور جهنم» نقش قادر را بازی می‌کنم، نقش سرکرده اول داعشی‌ها که به‌نوعی
رابط ریاض ابن‌سعود (با بازی استاد علی نصیریان) است. آنچه من در این فیلم بازی می‌کنم
ماهیتا یک نقش کاملا سیاه است و نه یک نقش خاکستری. قادر کاملا یک فرد سیاه و قسی‌القلب
و پلید و یک جانی به‌تمام معناست و من سعی کردم که بتوانم ماهیت وجودی این آدم‌ها
را در این نقش به‌تصویر بکشم.

اصولا رابطه شما با نقش‌های منفی چطور
است؟

من در کارهای مذهبی چه در تئاتر چه در
سینما و تلویزیون کاراکترهای متفاوت منفی را بازی کردم که آخرین آن محمد ابن اشعث
در فیلم «رستاخیز» احمدرضا درویش بود؛ فیلمی که متاسفانه هیچ‌وقت اکران نشد و در
حسرت ماندیم که این فیلم را در‌کنار مردم ببینیم. اما کاراکتر قادر یک‌چیزی فراتر
از کاراکترهای منفی و تاریخی بود که من بازی کرده بودم. این‌ها روی شمر و خولی و
آدم‌های قسی‌القلب تاریخ را سفید کردند، به‌همین‌دلیل قادر از نقش منفی هم آن‌طرف‌تر
بود و من تلاش کردم بتوانم روح نقش و پادتکس و زیرمتن نقش را و آن تحلیل واقعی
شخصیت را در موقعیت‌های مختلفی که کارگردان در سکانس‌های مختلف به‌وجود می‌آورد،
ادا کنم.

کارگردان هم شما را در رسیدن به آن‌
نقطه رضایت‌بخش که با نقش کاملا جفت شوید کمک کرد؟

انصافا آقای شیخ‌طادی از کارگردانان
خوب سینما هستند که تعامل خوبی با بازیگرانش دارد و سعی می‌کند که بازیگر را با
تعریف و تفسیر از درونمایه کار، در موقعیت قرار دهد و توضیحات را می‌دهد و همه‌چیز
را به‌عهده بازیگر می‌گذارد. من وقتی در تئاتر کار می‌کنم سعی می‌کنم با بازیگر
کار کنم تا آنچه مورد‌نظرم هست در بیاید. اما او این‌گونه نبود.

برای این‌که به چنین نقشی نزدیک شوید
چه کردید؟ به‌هرحال چنین فاصله‌ای را یک شهروند معمولی نمی‌تواند تصور کند؟

این فاصله ذهنی در ابتدای روی کار آمدن
این گروهک‌های تروریستی وجود داشت اما یک‌مقدار که زمان گذشت، ما و مردم دنیا
فهمیدیم که ماهیت این کاراکترها چیست و احساس کردیم که از ابتدا هم قابل‌باور
بودند؛ به‌دلیل این‌که نسل‌های گذشته این آدم‌ها دست به جنایاتی بزرگ و شگرف زدند
و به‌همین‌دلیل هیچ‌چیز از اخلاف آن‌ها بعد نبود‌. به‌هر‌حال وهابیت و افراطی‌ها
همان‌هایی هستند که سال‌۶۱‌هجری را رقم زدند و این تروریست‌ها حتی از آن‌ها هم
پیشی گرفتند. در یک‌وجه دیگر ما مواجه با آدم‌های هستیم که نه‌تنها مسلمان نیستند
بلکه انسان هم نیستند و حوش‌اند.

پیام فیلم «امپراطور جهنم» هم آن‌طور
که به‌نظر می‌رسد، بدون اشاره مستقیم و علنی، درباره همین ریشه‌های تاریخی و
اعتقادی چنین گروه‌هایی است.

آقای شیخ‌طادی در این فیلم دست به
افشاگری می‌زنند و می‌گویند که چه‌کسانی پشت این جریانات هستند و اسلام قلابی را
جریان‌سازی می‌کنند و به‌پیش می‌برند و هدفشان هم ایران است. آن‌ها به‌دنبال همه
اتفاقات خاورمیانه، می‌خواهند به ما، یعنی به ایران ضربه وارد کنند.

البته این موضوع در فیلم به‌طور کاملا
مستقیم مورد‌اشاره قرار نمی‌گیرد

آقای شیخ‌طادی به این مسائل اشاره می‌کنند
اما هیچ ایرانی‌ای در این فیلم ایفای نقش نمی‌کند و کاراکترهای آن داعشی و
صهیونیست و آمریکایی هستند و این از ویژگی‌های فیلم است که دشمنان از درون خودشان
ماهیتشان را نقض می‌کنند. در این فیلم عربستان سعودی به مثابه یک کاراکتر نشان
داده می‌شود که با نفت و پول خود توانسته کشورهای ناتوان و کوچک خلیج را تحت سیطره‌اش
قرار دهد و با آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها یک مثلث قدرت به‌وجود بیاورند. پرویز شیخ‌طادی
به‌شکلی زیبا و خلاقانه و بدون شعار دادن این افشاگری را در فیلم انجام می‌دهد.

لطفا در‌مورد پارتنرهایتان در فیلم
صحبت کنید که چطور هم را تکمیل کردید و چه کمکی در شکل‌گیری نقش شما داشتند؟

انتخاب‌ها درست بود. مثلا استاد علی
نصیریان به زیباترین و خلاقانه‌ترین شکل ممکن در آن شرایط سنی یک نقش سخت را بازی
کرد. وقتی یک استاد بازیگری تمام‌عیار در کنار شماست؛ و رهنمودها و ارشادات و
تذکرات و ظرافت‌های نقش و بازی را به شما متذکر می‌شود، طبیعتا می‌تواند یک موقعیت
خوبی پدید بیاید. او پدرانه و مهربانانه هر‌چیزی را که به نظرش می‌رسید به من تذکر
می‌داد. قبل از فیلم برای هم دورخوانی و تحلیل داشتیم که خیلی کمک می‌‌کرد؛ چون
خیلی از کارها دورخوانی و تحلیل ندارد. ما قبل از فیلم برای این فرصت کار را
داشتیم و همین کمک می‌کرد. بازیگران دیگری هم که کنار من کار می‌کردند، یکی آقای
فرزین محدث بود که برادر تئاتری من هستند؛ جوان خوش‌فکری که خوب نقش‌اش را اجرا
کرده و سکانسی که باهم داشتیم خیلی جذاب بود. به‌هرحال پارتنر در‌مقابل یک بازیگر،
در خوب ایفا کردن نقش بی‌تاثیر نیست و من این شانس را داشتم که بازیگران خوبی روبه‌روی
من بازی کنند.

فکر نمی‌کردید این فیلم به روابط
دیپلماتیک ایران و عربستان لطمه بزند؟

چرا وقتی دشمن از رو برای ما شمشیر
کشیده ما غلاف کنیم؟ رو‌در‌روی ما بی‌حیا و بی‌پروا دشمنی‌اش را با ما فریاد می‌زند
و به ما می‌گویند که دشمن شماییم و می‌خواهیم ریشه شما را از زمین بکنیم؛ حالا چرا
ما باید مسامحه کنیم؟ قبلا جریان منا را پیش آورده یا در سال‌۶۶ که حج خونین را
موجب شدند و یا به دو‌ نوجوان ایرانی تجاوز کردند و خیلی‌چیزهای دیگر که ما نمی‌دانیم،
اما مصالح روی آن‌ها سرپوش گذاشته. اما وقتی رهبر ما راحت شمشیر از غلاف می‌کشد و
می‌گویند: وقتی شما فلان کار را بکنید ما هم جواب می دهیم، دیگر این احتیاط‌های
غلط در مقابل دشمنان قسم خورده‌ای مثل عربستان و وهابیت که تا ظهور امام‌زمان با
ما عناد دارند چیست؟ وقتی دشمن شمشیر کشیده ما هم باید شمشیر بکشیم؛ حال با ساخت
یک فیلم سینمایی یا تحریم یا مقابله اقتصادی یا هر ترفندی که می‌تواند در مقابل
دشمن عصبانیت ما را نشان دهد.

این نظر شماست و ممکن است درست هم باشد
اما متولیان آن‌چه که شما با عنوان (مصالح) ازشان یاد کردید، ممکن است تدابیر و
اولویت‌های دیگری داشته باشند.

بله. پارسال و در جشنواره سی‌و‌پنجم، به‌دلیل
همین روابط دیپلماتیک آقایان مانع‌تراشی‌هایی برای فیلم کردند که اکران نشود؛ و
برخورد ناشایستی توسط جشنواره فیلم فجر با دست‌اندرکاران ما شد. اما آیا واقعا آن
فضای دیپلماتیک که مورد‌نظر شما بود کارگر افتاد و با حذف فیلم ما، رابطه کشور با
عربستان روی مدار خوبی افتاد؟

اگر هم روابط اصلاح می‌شدند، اصولا نمی‌شد
این‌ها را به اکران یا عدم‌اکران یک فیلم نسبت داد.

کاملا حق با شماست. سیاستمداران نباید
در کار ما دخالت کنند. مگر ما در کار و نقش آن‌ها دخالت می‌کنیم؟ بهتر است هر‌دو
در چارچوب نظام و منویات کشور و انقلاب گام برداریم بی ‌این‌که در کار هم دخالت
کنیم.

البته فیلم شما هم سیاسی است. آیا همین
قضیه مساله آن را به رجال‌سیاسی مربوط نمی‌کند؟

البته بله. فیلم ما اعتقادی و سیاسی
است و بار سیاسی و اجتماعی آن خیلی بیشتر است چون نشان می‌دهد که قدرت‌های بزرگ
سیاسی، خودشان گرفتار مساله‌ای می‌شوند که به‌وجود آورده‌اند. سکانسی در فیلم
داریم که علی نصیریان به‌من می‌گوید هر‌کسی را سازماندهی کنید که به کشورهای خود
برگردند و ماموریت را در کشورهای خود انجام دهند. همین اتفاقاتی که برای داعش
افتاد؛ حتی ما در فیلم یک پیش‌بینی بزرگی در فیلم کرده بودیم؛ آن‌جا که ریاض به من
می‌گوید حمله کنید به مدینه و مکه و آن‌جا را فتح کنید ‌و می‌گوید بروید این خانه
شرک را از بین ببرید. پس‌زمینه‌هایی که داعش را به‌وجود آوردند و ساپورت کردند روزی
خودشان هم نابود می‌شوند. منتها بیان هنری با بیان رسمی سیاستمداران همسنگ نیست.

اگر پارسال به جشنواره می‌آمدید و فیلم
شما در نمایش‌ها مورد‌توجه قرار نمی‌گرفت یا اتفاقات ناخوشایندی در فصل جوایز
برایتان می‌افتاد، این بهتر بود یا همین که اصلا نتوانستید در فستیوال حاضر شوید؟

به غیر از آنچه که هر‌سال اتفاق می‌افتد
و مرسوم است، به‌هرحال من معتقدم وقتی وارد یک بازی می‌شویم، باید قواعد آن را هم
پذیرفته باشیم. وقتی وارد یک جشنواره‌ای که رقابتی است می‌شویم باید همه‌چیز آن را
بپذیریم و به زحمات همکاران دیگر احترام بگذاریم. همه سختی‌های زیادی کشیدند.
نتیجه زحمات آن‌ها قابل احترام و تحسین است.

کمی در‌مورد تجربه حضورتان به‌عنوان
بازیگر در جشنواره فیلم فجر صحبت کنید که چه‌حسی به شما داده؟

حس‌خوشایندی است. این یک جشن بزرگ
سینمای ایران است که آینه تمام نمای یک‌سال تولیدات سینمای ما به‌حساب می‌آید و
تمام هنرمندان، تهیه‌کنندگان و دست اندرکاران سینمای ایران در این جشن بزرگ حضور
دارند. در فجر فیلم‌ها توسط خبرنگاران و اصحاب رسانه و هنرمندان دیده می‌شود و چند
مطلب در‌مورد هر‌کدام از آن‌ها نوشته می‌شود که در اکران عمومی و فروش آن تاثیر
دارد. وقتی انسان احساس می‌کند که فیلم در یک مهمانی بزرگ و جشن بزرگ سینمایی
کشورش دعوت شده، احساس خوشایندی دارد.

جشنواره امسال را چطور ارزیابی می‌کنید؟

امسال دیپلمات‌ها و مدیران دوتابعیتی
از سینما رفته‌اند و همین روی فضای فستیوال خیلی تأثیر خواهد گذاشت.

احتمال نامزدی خودتان در بخش بازیگر
مکمل مرد را می‌دهید؟

اگر این‌طور بشود که خیلی عالی است.
کاندیدا شدن به اعتقاد من یک بخشی از برنده شدن است و وقتی بین ۵۰‌و‌۶۰ بازیگر، جزو
هفت‌یا‌هشت کاندید می‌شوی، خود نوعی برنده شدن است. اما کسی از جایزه هم بدش نمی‌آید
و جایزه می‌تواند آینده یک بازیگر را در مسیر بهتری قرار بدهد. البته اگر هم
کاندیدا نشوم و جایزه هم نگیرم مهم نیست. مهم خوب کار کردن است و امیدوارم مخاطب
کار ما را بپسندند.

به‌عنوان کلام پایانی؛ امید شما به
اقبال مخاطبان از فیلمتان چقدر است؟

شخصا خیلی خوشحالم که در این پروژه
بودم و توانستم در سینمای ایران قدم کوچکی برای نابودی داعش و رسوایی آن بر دارم و
می‌توانم بگویم که به‌نوعی این فیلم کار مدافعان حرم سینمای ایران است. به‌عبارتی
ما گردان سینمایی مدافعان حرم هستیم. هم این کار و هم کار آقای حاتمی‌کیا و تمام
کارهایی که با این موضوع انجام شود، امیدواریم که خوش بدرخشند.