روحانگیز شمس پس از سالها فعالیت در عرصه سینما، امسال اولین فیلم
خود را ساخته است؛ فیلمی کمدی اجتماعی که به گفته او با سایر آثار مشابه خودش فرق
دارد. در این مصاحبه او در مورد «پسرعمو، دخترعمو»، شرایط کار زنان در سینما و
دیدگاهش درباره جشنواره فجر صحبت کرده است.
خانم شمس لطفاً کمی در مورد پیشینه فعالیت خود در سینما توضیح دهید.
من تقریبا از سال۶۶ در
سینما و تلویزیون مشغول فعالیت هستم. کارم را با منشیگری صحنه شروع کردم در سمتهای
دستیار و برنامهریز و مشاور کارگردان فعالیت کردم. ضمن اینکه فیلمهای کوتاه و نیمهبلندی
ساختهام که بیشتر آنها در جشنوارههای داخلی و ایرانی جوایزی را به خود اختصاص دادهاند.
«ایوب پیامبر» هم اولین کار سینمایی من بود که پس از فعالیت چندساله در تلویزیون با
آن کار وارد فضای سینما شدم. فارغالتحصیل رشته سینما هستم. فوقلیسانس تبلیغ و ارتباطات
فرهنگی دارم و در حال حاضر در دانشگاه هم تدریس میکنم و حالا با ساخت «پسرعمو، دخترعمو»
اولین فیلم بلند سینمایی خود را ساختم.
چه شد که ساخت اولین فیلم سینمایی بلند شما این همه طول کشید؟ آیا حس
میکردید که باید تجربه عملی بیشتری در سینما پیدا کنید یا بهسادگی فضای کار کردن
برای شما در سینمای ما مهیا نبود؟
بیشتر دلیل دوم مهم بود و من فضای مناسب برای کار را پیدا نمیکردم. اولین
بار سال۸۷ بود
که میخواستم با آقای صابری یک فیلم سینمایی را آغاز کنم که نام فیلمنامه آن «گیسهای
سفید مادربزرگ» بود و تا بخشهایی از نگارش فیلمنامه هم پیش رفتیم اما فیلمنامه بهدلیل
یکسری اشکالات بسیار کوچک رد شد و توانستیم آن را بسازیم. در این مدت هم بیشتر مشغول
تدریس و انجام کار در پشتصحنه بودم و درواقع پیش نیامد که بخواهم فیلم دیگری را کارگردانی
کنم.
چه شد که خواستید با «پسرعمو، دخترعمو» وارد سینما شوید؟ آیا این فیلم
بخشی از سلیقه خود شما هم هست یا راهی است که ازطریق آن توانستهاید به سینما در مقام
کارگردان وارد شوید؟
به هرحال قطعاً این فیلم سلیقه من هست اگر نبود آن را کارگردانی نمیکردم.
من فیلمهای کمدی را بسیار دوست دارم و خیلی اوقات، وقتم را به دیدن آنها اختصاص
میدهم. قربان محمدپور که از دوستان بسیار قدیمی ما هست یک فیلمنامه به ما پیشنهاد
کرد که نتوانستیم آن را بسازیم اما او فیلمنامه جدیدی به ما ارائه داد. درنهایت شرایط
تولید آن مهیا شد و توانستیم سرمایهگذار مناسبی برای آن پیدا کنیم.کمکهای آقای محمدپور
و غلامی هم درنهایت باعث ساخت «پسرعمو، دخترعمو» شد.
اگر تماشاگر در بین این فیلمهای کمدی که اکنون روی پرده است بخواهد به
دیدن فیلم شما برود این فیلم چه چیزی متفاوت از سایر آثار کمدی دارد که به آنها عرضه
کند؟
ما با هدف این فیلم را ساختیم و اینگونه نبوده که ما فقط بخواهیم دو
ساعت وقت مخاطب را پر کنیم و آنها را بخندانیم. من در مصاحبههای دیگر هم گفتهام که
این فیلم در مورد طلاقهای بیهوده در بین جوانها صحبت میکند آن هم در وضعیتی که
بزرگترها هم در این زمینه کمکی به آنها نمیکنند و بهنوعی جوانها را گویا رها کردهاند.
فیلم این حرف را میزند که با فرهنگ سنتی هم میتوان باز به جوانها کمک کرد و برای
نجاتشان از
ناراحتیهای زندگی کاری کرد و درواقع میخواهد بگوید که میتوان پلی در
میان این دو نسل ایجاد کرد.
آیا این پیام اجتماعی که در داستان شماست باعث میشود که مردم اقبال بیشتری
به فیلم داشته باشند آن هم در برابر فیلمهایی که فقط قصد خنداندن داشته و برانگیختن
تفکر مخاطب همراه با خنداندن را دنبال میکنند؟
علاوه بر این که خود قصه و بازیگران خوب آن و ساختار خود فیلم به فروش
آن کمک میکند، این مسئله هم میتواند به فروش کمک کند که خانوادهها جذب این کار شوند
و آن را ببینند. ما یک فیلم خانوادگی طنز سالم ساختهایم و بیننده با خیال راحت میتواند
آن را ببیند و درسی هم از آن بگیرد.
به بازیگران اشاره کردید که همه آنها جزو بازیگران زبده در کارهای کمدی
هستند اما به نظر میآید استفادههای متفاوتی از آنها در این فیلم کردهاید. کمی
در مورد انتخاب این بازیگران صحبت کنید و آیا آنها اولین انتخابهای شما بودند یا
خیر؟
بله همه آنها انتخاب اول من بودهاند مثلاً آقای صالحی که در کار ما
حضور داشت به نوبه خود بهخاطر کارهای زیادی که در حیطه کمدی و طنز انجام داده بود
کمکهای زیادی هم به ما کرد. سایر بازیگران هم همانطور که اشاره کردید همه در کار
طنز و کمدی مهارت بالایی داشتند و در روند ساخت فیلم در هر حال کمکهای خوبی بودند.
شما یکی از جدیدترین فیلمسازان زن سینمای ایران هستید، اما بینیم
که امسال در جشنواره فجر فیلمسازان خانم خیلی کمتر است و تنها خانم منیژه حکمت با فیلم
«جاده قدیم» در جشنواره حضور دارند. به نظرتان چرا ما چنین اتفاقی را امسال در جشنواره
داریم؟ خودتان به سخت بودن شرایط کار برای خانمها در سینما اشاره کردید اما این سختی
به اندازهای است که امسال تنها یک فیلمساز زن در جشنواره فیلم داشته باشد؟
کار برای خانمها در سینما سخت است. حضور خانمها کمتر در جشنواره اتفاق
میافتد چون اعتمادی که به آقایان در هر شاخهای از سینما وجود دارد به خانمها وجود
ندارد. به هر حال مهمترین مشکل از نظر من نبود حمایتهای مالی از فیلمسازان زن است.
اگر به فیلمها نگاه کنید میبینید که بیشتر بخش خصوصی در حال کمک کردن است و بخش دولتی
تنها از یک سری فیلمهای خاص حمایت میکند. اگر این حمایتها بیشتر شود قطعاً حضور
زنان فیلمساز در سینمای ایران هم پررنگتر خواهد بود.
نظرتان در مورد جشنواره امسال باتوجه به نام فیلمها و کارگردانهای
آنها چیست؟
با نگاهی به فهرست فیلمها دیدم کارگردانهای توانمند و خوبی در جشنواره
هستند و امیدوارم فیلمهای خوبی هم ساخته باشند ولی قطعاً هم تعداد فیلمها و هم تعداد
کارگردانهای مطرح در جشنواره میتوانست بیشتر از این باشد. امیدوارم کیفیت فیلمها
بهشکلی باشد که بیننده را راضی کند یعنی از آنچه که ما از نام این افراد توانمند از
دور میبینیم و نام آنها انتظارها را بالا میبرد همین اتفاق بیفتد و شاهد فیلمهای
خوب باشیم.
برای ساخت فیلم بعدی خود چه برنامهای دارید؟
یک فیلمنامه نوشتهام که نگارش آن را از اوایل امسال آغاز کردم و با چند
تهیهکننده در مورد آن حرفهای اولیه را زدهام و امیدوارم بهزودی وضعیت تولید آن
مشخص شود. آن فیلم هم یک فیلم طنز موقعیت اجتماعی است.
علی ظهوریراد
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است