مساله اکران فیلم در سینمایی که تعداد سالن‌هایش همیشه کم
است و تعداد فیلم‌های پشت خط اکرانش زیاد، یکی از حیاتی‌ترین مسائل در سینمای
ایران به‌شمار می‌رود. از سویی تهیه کننده یا سرمایه‌گذار فیلم می‌خواهد زودتر به
سود سرمایه خود برسد تا کار جدیدی را آغاز کند،کارگردان هم تشنه این است که
مخاطبانش زودتر کار جدیدش را ببینند و براساس بازخوردهای آن کار بعدی خود را بسازد
و سینما دوستان هم مثل همیشه مشتاق این هستند که فیلم‌های جدیدی اکران شود و برای
دیدن آن‌ها به سینما بروند.

اما همان‌گونه که در بالا ذکر شد، سالن کم و فیلم زیاد دو
عامل اصلی در معادله چند مجهولی اکران در سینمای ایران هستند که به هر ترتیبی هست
باید حل شوند تا حداکثر تعداد فیلم‌ها با مدت زمان مناسبی اکران شوند و همه
بتوانند راضی از این بازار اکران بیرون بیایند.

اصولا بهترین فصل اکران در سینمای ایران همیشه ایام نوروز یا
تعطیلات مذهبی مانند عید فطر بوده است و همه پخش کنندگان تلاش خود را می‌کنند که
آثار خود را در این موقعیت‌های زمانی پخش کنند.چون تعطیلات و شاد بودن مردم باعث
می‌شود رغبت آن‌ها به سینما رفتن بسیار بیشتر از سایر مواقع سال باشد. طبق عرف
نانوشته‌ای که سال‌ها در سینمای ایران وجود دارد، اکران در ایام اعیاد ملی و مذهبی
به خصوص اکران نوروزی، در انحصار فیلم‌های کمدی بود که البته چند سال پیش با اکران«جدایی
نادر از سیمین» آن هم در ایام نوروز که فیلم اجتماعی و تلخی بود، این مسئله کمرنگ
شد و حالا می‌بینیم در اکثر ایام سال،تنوع اکران خوبی از نظر ژانر در سینمای ایران
وجود دارد.

اما اگر از ایام تعطیلی و فصل تابستان بگذریم، فصل پاییز به
دلیل باز شدن دانشگاه‌ها و مدارس و فصل زمستان به دلیل برگزاری جشنواره فیلم فجر،
همیشه فصل‌های مرده اکران بوده‌اند و تا چند سال پیش هر کسی که فیلمش در این ایام
اکران می‌شد، حس می‌کرد فیلمش عملا از بین رفته است. اما سیاست‌های جدید اکران که
از چند سال پیش به‌وجود آمد، با محدود کردن مدت زمان اکران و منوط کردن ادامه آن
به حفظ کف فروش، باعث شد اکران در سینمای ایران فضای پویاتری به خود بگیرد و کمتر
شاهد این باشیم که فیلم‌ها اکران ضعیفی داشته باشند.

بهانه این نوشتار اما نگاهی به اکران فیلم‌ها در اواخر مهر
ماه و اوایل آبان امسال است، فیلم‌هایی که همه آن‌ها در جشنواره فیلم فجر سال
گذشته حضور نداشتند و بعضی از آن‌ها اصولا آثاری نبودند که بتوان فروش بالایشان را
حدس زد اما حالا این فیلم‌ها با اکران گرمشان گیشه را به تسخیر خود در آورده‌اند و
دیروز سخنگوی شورای صنفی نمایش اعلام کرد که فعلا هیچ فیلمی از اکران خارج نمی‌شود
و همین موضوع باعث شد اکران چند فیلم مثل«قاتل اهلی»جدیدترین اثر مسعود کیمیایی که
قرار بود جایگزین یکی از فیلم‌های روی پرده شود، به تعویق بیفتد.

علیرضا سعیدی‌پور مدیر سینما آزادی دلیل این پدیده را چندان
عجیب نمی‌داند و در مورد این مسئله می‌گوید:اگر بخواهم مصداقی درمورد فیلم‌هایی که
روی پرده هستند صحبت کنم، باید بگویم دو فیلم «زرد» و «خانه دختر» آثاری بودند که
از ابتدا با توجه به عواملشان می‌شد حدس زد فروش خوبی داشته باشند و همچنان هم این
روند فروش را حفظ کرده‌اند، اما اگر بخواهیم در مورد فیلم «قهرمانان کوچک» صحبت
کنیم باید بگویم این فیلم در آغاز اکران فروش خوبی نداشت اما در ادامه اکرانش به
موفقیت بالایی رسید و من می‌بینم حتی بزرگ‌ترهایی که با کودکان خود به سینما می‌آیند
این فیلم را می‌پسندند و به دیگران توصیه می‌کنند و در حال حاضر این فیلم در جدول
فیلم‌های مدارس هم جزو یکی از بهترین‌هاست.

سعیدی پور این مسئله را که فروش بالای این فیلم می‌تواند
مشوقی برای ساخت فیلم‌های پرطرفدار و پر‌فروش کودک باشد، رد نکرد وگفت:فیلمسازان
کودک خودشان بهتر می‌دانند که چه عواملی فیلمشان را جذاب می‌کند.فیلمنامه و بازیگر
و عواملی مثل آواز در فیلم می‌توانند بسیار جذاب باشند اما متاسفانه گاهی فیلم‌های
کودکی را می‌بینیم که برخی عناصر آن مثل همین موزیک‌ها اصولا برای کودکان مناسب
نیستند، در حالی که موسیقی در فیلم کودک مساله مهمی به‌خصوص در زمینه اکران مدارس
است. اگر فیلم به دل تماشاگری که این‌جا یک کودک است بنشیند، قطعا از آن استقبال
می‌شود و به تبع آن پخش کننده و سینمادار هم از آن راضی خواهند بود.

یکی از عواملی که همیشه به فروش فیلم کمک می‌کند یا به آن
ضربه می‌زند،نقد و نظراتی است که به خصوص در زمان اولین نمایش این فیلم‌ها در
جشنواره منتشر می‌شود و یک دید کلی نسبت به اثر را در ذهن تماشاگری که قرار است آن
را ببیند، ایجاد می‌کند. دامنه این نقدها یا حتی حاشیه‌هایی مثل توقیف فیلم‌ها
همیشه بر سر اکران فیلم‌ها سنگینی کرده و گاهی حتی موجب اعتراض سینماگران هم شده
است چون عقیده دارند ضرراین حواشی گاهی بیشتر از نفع آن است.سعیدی پور در این‌باره
گفت:برای مثال وقتی فیلم«خانه دختر»در جشنواره به نمایش درآمد، حواشی متعددی برایش
به وجود آمد و ما انتظار داشتیم در زمان اکران از آن استقبال بالایی به عمل بیاید،
اما این اتفاق نیفتاد و فیلم فروش متوسطی را تجربه می‌کند.این موضوع در مورد
فیلم«مالاریا» هم صدق می‌کند و با وجود نام‌های بزرگی که در این فیلم هست و پروسه
طولانی که سرانجام منتهی به اکران آن شد، انتظار ما برای فروش فیلم خیلی بیشتر از
این بود و فکر نمی‌کردیم فروش فیلم در حد فعلی آن باشد.اما مهم این است که وقتی
تماشاچی به سالن نمایش می‌آید،فیلمی را می‌بیند و آن را می‌پسندد، خودش تبدیل به
بزرگ‌ترین تبلیغ کننده می‌شود و تاثیر چنین تبلیغی صدها برابر بیشتر از هر حاشیه
یا ماجرایی است که ممکن است برای فیلم جذابیت درست کند.

سعیدی‌پور که به‌عنوان یک مدیر با سابقه سینما از نزدیک
شاهد عوامل تاثیر‌گذار بر فروش فیلم‌ها بوده است، با اشاره به «ساعت پنج عصر» اولین
ساخته مهران مدیری که چندی پیش اکران شد، گفت:فروش این فیلم با سیر صعودی بالایی
آغاز شد اما تقریبا بلافاصله این سیر صعودی به سیر نزولی تبدیل شد.البته نمی‌توانم
بگویم که فیلم زمین خورد و فروش نزدیک به ۱۰ میلیارد تومانی آن هم رقم خوبی بود
اما این روند نشان داد که مردم خودشان بهتر فیلم‌ها را تبلیغ می‌کنند و فروش فیلم
دیگر ۱۰۰درصد تابع ستاره‌ها یا کمپین‌های تبلیغاتی آن‌ها نیست.

اوبا اشاره به «خفه‌گی»ساخته جدید فریدون جیرانی و تاثیر
مثبت کمپین‌های تبلیغاتی این فیلم گفت:این فیلم هم از دسته فیلم‌هایی بود که در
زمان جشنواره مخالفان زیادی داشت اما تبلیغات آن مردم را به سینماها کشاند و
تبلیغات شفاهی باعث شد این فیلم در حال حاضر فروش خوب و رو به صعودی داشته باشد

او خوش‌ساخت بودن فیلم‌های روی پرده را دلیلی بر تداوم
نمایششان دانست و گفت: فیلم‌های«زرد» و«ایتالیا ایتالیا» هم که این روزها در حال
اکران هستند، هر دو بسیار جذاب و خوش ساخت هستند و این مسئله در کنار ستارگانی که
در این فیلم‌ها حضور دارند باعث شده کف فروش آن‌ها حفظ شود و اکرانشان فعلا تداوم
داشته باشد.

تا این‌جا دیدیم که مهم‌ترین عامل دوام آوردن فیلم‌های روی
پرده، بیش از هر چیز کیفیت خوب آن‌ها بوده است و البته ناکامی نام‌های بزرگ در جذب
مخاطب با استعداد و هوشمندی جوانان فیلمساز که تبلیغات شفاهی آثارشان بیش از
هزاران بیلبورد موثر است، توانسته اکران اوایل پاییز را تا این حد گرم کند.

می‌توان این‌جا به خوبی دید که سینمای ایران بیش از هر چیز
دیگری به خون تازه نیاز دارد.خون تازه‌ای که نسل جوان باید با خود به سینما بیاورد
تا اقتصاد سینما هم متحول شود.از بین فیلم‌های روی پرده «زرد» توسط هیات انتخاب
جشنواره فیلم فجر سال گذشته رد شد و «ایتالیا ایتالیا» هم تنها در جشنواره جهانی
فجر حضور پیدا کرد، در حالی که می‌بینیم فروش این فیلم‌ها به نسبت خود از فیلم‌های
کارگردان معروف که همزمان با آن‌ها در حال اکران بوده، بیشتر است.

علی سرتیپی تهیه‌کننده و پخش‌کننده مطرح سینما و مدیرعامل
موسسه «فیلمیران» در مورد تداوم اکران فیلم‌های در حال اکران و عدم تعویض آن‌ها با
توجه به حفظ کف فروش گفت:سال گذشته هم نسبتا وضع خوبی داشتیم و سینما هم رشد خوبی
داشته است.اگر بخواهیم وضعیت سینما را با بازه زمانی مشابه در سال گذشته مقایسه
کنیم، می‌بینیم که در مهر ماه امسال تعداد تماشاگران رشد چشمگیری داشته و تنوع و
تعداد فیلم‌ها باعث شده است، مردم گزینه‌های بیشتری برای انتخاب داشته باشند.مجموع
این مسائل باعث شده که اکران مهر ماه امسال اکران پرقدرتی باشد.

سرتیپی که خود یکی از پخش کنندگانی بود که از چند سال پیش
روش‌های جدید اکران را وارد سینما کرد، با اشاره به متنوع بودن فیلم‌های روی پرده
گفت: ما امیدواریم تنوع در نوع فیلم‌ها و ادامه اکران فیلم‌های خوب در کنار
تبلیغات سینمایی که این روزها در بسیاری از نقاط شهر به چشم می‌خورند، بتواند
شرایط رو به رشد سینما را حفظ کند.

سرتیپی البته به این مسئله معتقد نیست که تاخیر در اکران
فیلمی به علت تاخیر در نوبت نمایشش لطمه‌ای به فروش فیلم در کل بزند و در این باره
می‌گوید: اگر فیلم روی پرده خوب بفروشد و دیرتر تعویض شود،ممکن است این اتفاق برای
فیلم بعدی آن هم بیفتد و فیلم سومی که در نوبت اکران است باز هم دیرتر به نمایش در
بیاید.این مسئله‌ای نیست که در اختیار تهیه‌کنندگان، پخش کنندگان یا صاحبان سینما
باشد و قانون حوزه اکران است.

سرتیپی در ادامه به نکته مهمی در مورد اکران اشاره کرد و
گفت:به یاد داشته باشید که تا چند سال پیش، صحبت از فصل و خوب و بد اکران بود و به
عقیده من این موضوع دیگر وجود ندارد.در سال‌های اخیر شاهدیم به یمن تصمیم‌گیری‌های
صحیح مثلا فیلمی که فضایش متناسب با ماه مبارک رمضان است، در همین ماه اکران می‌شود
و فروش خوبی هم می‌کند یا اسفند ماه که همیشه فصل کم فروش سینمای ایران بود این
روزها تبدیل به فصلی خوب و طلیعه اکران نوروزی شده است.مهم این است که همه برای
زنده بودن و زنده ماندن سینما تلاش کنیم

سینمای ایران هر
روز در حال رشد است و نسل چهارم فیلمسازان نقش مهمی در این رشد بازی می‌کنند.جوانانی
که راه ورودشان به سینما سخت است و باید به سختی مشقات ورود به سینمای حرفه‌ای و
ماندگار شدن در آن را تحمل کنند، این روزها تبدیل به ناجیان اصلی گیشه سینمایی شده‌اند
که حضورشان را گاهی به راحتی تحمل نمی‌کنند.این گزارش البته تنها به فیلم‌های
اکران عمومی پرداخته در حالی که گروه سینمایی«هنر و تجربه»هم مدت‌ها است در حال
فعالیت است و توانسته سهم خوبی از مخاطبان سینمای ایران را به سمت خود جذب کند و
ممکن است روزی سهم خواهی جدی‌تری از سینمای ایران داشته باشد. باید به حرکت رو به
رشد سینمای ایران امیدوار بود که نمونه آن همین اکران گرم اوایل پاییز امسال است.

علی ظهوری راد