به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون صبا، محسن سوهانی مدیر رادیو نمایش، مدیرکل هنرهای نمایشی رادیو و به عنوان یک کارشناس فرهنگی و رسانه طی یادداشتی بااشاره به پخش مجدد سریال «افسانه جومونگ» درباره خطای راهبری صداوسیما و تناقض با شعار «هویت محوری» توضیح داد.

متن این یادداشت به شرح زیر است:

«پخش مجدد سریال «افسانه جومونگ» نه تنها یک خطای راهبردی محتوایی در نسبت با رسانه ملی و بومی، که تناقضی آشکار با شعار امیدبخش «هویت محوری» است. اما از سوی دیگر تامل بر روش و رویکرد جریان تولید فیلم و سریال کره ای (K-dramas) می تواند آموزه های پیش برنده ای برای هویت محور ساختن صنعت سرگرمی و هنرهای نمایشی ایرانی، به ویژه تولید فیلم و سریال در رسانه ملی داشته باشد.

در کوران جنگ جهانی دوم، آمریکا هوشمندانه دانشمندان فراری از ترس هیتلر را به آغوش باز خود جذب کرد. یکی از شاخه های نوظهوری که در علوم انسانی به واسطه ی این سرمایه ی علمی و از پیوند میان رشته ای بین شاخه های مختلف نظیر جامعه‌شناسی، روانشناسی، علوم سیاسی و… پدید آمد «علوم ارتباطات» بود. ابزاری که با تقویت رسانه های آمریکایی، به ویژه کارکرد ایجاد انگیزش ضمن تصویرسازی و خیال آفرینی (imagination) دیوارهای بتنی بلوک شرق را در هم شکست، دست برتر غربی ها را رقم زد و فرهنگ لیبرالیستی آمریکا را هژمونیک ساخت.

اسب تروایی که در دهه ۹۰ میلادی جوزف نای (استاد شاخص علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه هاروارد) از آن و جاذبه بالایش تحت عنوان «ستون‌ اصلی قدرت آمریکا و یکی از مهم‌ترین ابزارهای نفوذ قدرت آن کشور در عرصه بین‌الملل» یاد کرد.

قدرت نرم(soft power) در معادلات پیچیده پازل قدرت و جنگ ترکیبی(Hybrid warfare) عصر جدید، هم چنان اصلی ترین و تعیین کننده ترین قطعه است.

از میان فرهنگ های جهان، کره جنوبی جزو کشورهایی است که توانست با فهم دقیق نسبت به این عامل و ایجاد توسعه متوازن، به ویژه طی تولیدات راهبردی و تسخیرگر در عرصه های موسیقی(K-po) و فیلم و سریال(k-drama) صاحب سبک شود و از دهه ۱۹۹۰ به این سو قدرت نرم خود را در عرصه بین المللی تا حدی گسترش دهد که از آن به موج کره ای یا هالیو (Hallyu) تعبیر می شود.

از سال ۲۰۲۰، دیکشنری آکسفورد این کلمه را که ترکیبی از «ها» یا «هان» به معنی «کره‌ای» و «لیو» به معنی «موج» است به آخرین ویرایش خود اضافه کرد.

بنابر گزارش اعتراف گونه واشینگتن‌ پست طی این موج، آمار گسترش صنعت سرگرمی کره جنوبی باعث شده تا فروش کالاها و خدمات این کشور نظیر: خوراک، پوشاک و کلاس‌ های زبان کره‌ای در سراسر جهان به شکل چشمگیری افزایش یابد.

هر چند این موج تبلیغ موثر و برندسازی کره ای ها، ناشی از سیاستگذاری هدفمند و مدیریت روشمند طی سه دهه ی اخیر، به خصوص بهره گیری هوشمندانه از فرصت بستر فضای مجازی و شبکه های اجتماعی است، اما ریشه های آن به سال ۱۹۷۲ میلادی و زمانی بر می گردد که تلاش خود را برای هویت محور ساختن نمایش های رادیویی در زمانی که تحت حاکمیت ژاپن بودند آغاز کردند. «چئونگسیل هونگسیل» نمونه ای از این نمایش های موفق رادیویی است که در شکل گیری همگرایی ملی پیرامون هویت بومی نقش موثری داشت.

پس از آن نیز با پیدایش تلویزیون سریال های موفقی را با راهبرد بازنمایی فرهنگ قومی (به عنوان نمونه: عشق و جاه طلبی) و هویت تاریخی (به عنوان مثال: ۵۰۰ سال چوسون) روی آنتن بردند که در زمان پخششان خیابان های شهر خلوت می شد.

مخاطب سنجی سریال های تلویزیونی کره ای پخش شده از سیمای جمهوری اسلامی ایران، به ویژه «جواهری در قصر» یا «افسانه جومونگ» نشان می دهد مخاطبان ناخودآگاه از مفاهیمی چون آشپزی و طب سنتی کره ای یا تاریخ باستان دوران حاکمیت گوگوریو در این کشور شناخت بنیادین و تاثیر الهام بخشی یافته اند.

دولت کره جنوبی در سال ۲۰۱۴ یک درصد از بودجه سالیانه خود را به توسعه صنایع فرهنگی خلاق اختصاص داد و حدود یک میلیارد دلار نیز برای تربیت سرمایه انسانی متخصص و ترویج فرهنگ بومی عامه در بدنه جامعه هزینه کرد.

در امتداد این مسیر و مدیریت هدفمند تخصصی بودکه فیلم های سینمایی با جان مایه مولفه های فرهنگی کره ای علاوه بر سوددهی به موفقیت های بزرگ جهانی دست یافتند، مثلا فیلم سینمایی «همراه با خدایان: دو جهان» که کیفیت تولید و جلوه های ویژه اش طعنه به آثار هالیوودی می زند، با زیرلایه تبلیغ بودائیسم نقش موثری در اشاعه باورهای این آیین بومی کره ای داشت.

یا فیلم سینمایی انگل با درونمایه نقد اقتصاد و فرهنگ لیبرالیستی توانست نخل طلای کن و تندیس اسکار را از آن خود کند و خوش بدرخشد و یا طی نمونه ای شاخص و قابل ملاحظه سریال «بازی مرکب»، ۲۸ روز پس از انتشار در ۹۰ کشور با بیش از ۱۱۱ میلیون مخاطب توانست به پربیننده ‌ترین مجوعه نتفلیکس تبدیل شود تا این پلتفرم طی سال های اخیر بیش از یک میلیارد دلار برای توسعه استودیوهای تولید فیلم و سریال در کره جنوبی هزینه کند.

از سوی دیگر موج کره ای، گردشگران را از اقصی نقاط جهان به سمت کره جنوبی روانه کرد تا علاوه بر ارزآوری سرشار، میراث فرهنگی این کشور را به رخ بکشد.
همه این ها به اختصار یعنی «توسعه متوازن فرهنگی» یا به عبارت ساده «یک تیر با چند نشان»

به این نکته تامل برانگیز توجه داشته باشیم که درآمد صادرات نفت ایران و صادرات صنایع خلاق فرهنگی توسط کره جنوبی در مدت مشابه در سال ۲۰۲۰ تقریبا برابر بوده اند.

امید که جمهوری اسلامی ایران نیز به پشتوانه میراث هزاران سال فرهنگ و تمدن درخشان، از جمله آثار فرزانگان و ادیبان بی بدیل، با اتخاذ رویکرد هدفمند و روش های تخصصی، در امتداد تلاش های نا تمام هنرمندانی چون علی حاتمی فقید در جهت تولید فیلم و سریال ایرانی، موج فراگیر گفتمان  ایرانی – اسلامی را در سطح جهان رقم بزند.

انتهای پیام/