به گزارش خبرنگار ادبیات صبا، کتاب «جریده فریده» گزیده‌ای از روزنامه شکوفه دومین روزنامه زنان در ایران به کوشش زهره ترابی و از سوی نشر اطراف به چاپ رسید.

در توضیح این کتاب آمده است: «جریده‌ فریده ما را با دنیای زنان پیشروی بعد از مشروطه آشنا می‌کند و بی‌واسطه نشان‌مان می‌دهد که تصویر زن امروزی چطور شکل گرفته و در تاریخ فکر و قلم ایرانی زنان چگونه هویت خود را تعریف کرده‌اند. این کتاب منتخبی از روزنامه‌ «شکوفه»، دومین روزنامه‌ زنان ایران است که به همت مریم عمید (مزین‌السلطنه) در دوره‌ احمد شاه منتشر شد و تصویر دقیقی از وضعیت جامعه‌ ایرانی و زنان آن دوره ارائه داد.»

در ادامه اطلاعاتی درباره روزنامه شکوفه ذکر شده است: ««روزنامه‌ای است اخلاقی، ادبی، حفظ‌الصحه‌ اطفال، خانه‌داری، بچه‌داری، مسلک مستقیمش تربیت دوشیزگان و تصفیه‌ اخلاقی زنان، راجع به مدارس نسوان، عجاله ماهی دو نمره طبع می‌شود.»

این عبارت، توضیح ثابتی است که در صفحه‌ اول همه‌ شماره‌های شکوفه نوشته شده است؛ روزنامه‌ای چهار صفحه‌ای که در دوره‌ چهار ساله‌ انتشارش (۱۲۹۱-۱۲۹۵) به موضوعات گوناگونی پرداخته است. با توجه به وضعیت اجتماعی و سیاسی ایران در سال‌های حکومت احمدشاه و وقوع جنگ جهانی اول سیاست نشریه به مرور عوض شد و محتوای تربیتی کم‌کم جای خود را به دغدغه‌های وطن‌دوستانه داد. با وجود همه‌ تغییراتی که در فرم و محتوای این نشریه اتفاق افتاده، اما یک نکته در آن ثابت است: تلاش و پشتکار مزین‌السلطنه و همکارانش برای بهبود شرایط زنان. این تلاش هم از راه تشویق دختران به علم‌آموزی بوده و هم از طریق آگاهی‌بخشی درباره‌ بیماری‌های مخصوص زنان و کودکان. نویسنده‌ها در بعضی شماره‌ها درباره‌ حب وطن و وظایف زنان درباره‌ وطن با مخاطبان حرف زده‌اند و در بعضی صفحات راه‌حل‌هایی برای مشکلات زناشویی ارائه داده‌اند.

نکاتی از وضعیت زنان در کشورهای پیشرفته، گزارش‌هایی درباره‌ شرایط مدارس دخترانه‌ ایرانی و انتشار کاریکاتورهایی متناسب با دغدغه‌های روز بخش دیگری از کوشش‌های دست‌اندرکاران روزنامه برای تغییر وضعیت زنان ایرانی بود.

مطالب کتاب «جریده‌ فریده» و فصل‌بندی آن با توجه به همین دغدغه‌ها انتخاب شده است و معیارمان برای گزینش متن‌ها، میزان اهمیت موضوعات مختلف و میزان پرداختن به آن‌ها بوده است.

در روزگاری که صدای زنان عموما شنیده نمی‌شد، روزنامه‌های زنان راهی بودند تا بخش بزرگی از جامعه بتوانند شخصیت و نقش تازه‌ای برای خودشان تعریف کنند و صدایشان را به گوش مسئولان مملکت برسانند. در میان همه‌ این نشریات «شکوفه» به‌خاطر ابتکارهایی مثل انتشار کاریکاتور و البته به‌خاطر شخصیت مدیرمسئولش جایگاه مهمی دارد.

مریم عمید، صبیه‌ مرحوم آقا میرزا سید رضی رئیس‌الاطباء، زنی روشنفکر بود که در عمر کوتاهش هم روزنامه‌ شکوفه را منتشر کرد، هم مدرسه‌ «دارالعلم و صنایع مزینیه» را تاسیس کرد و هم در «انجمن همت خواتین» به عنوان یکی از اولین انجمن‌های زنان ایران نقش مهمی داشت. زنان دیگری هم با نوشتن مقالات و لوایح‌شان در شکل‌گیری شکوفه نقش داشتند. کسانی مثل شهناز آزاد، دختر میرزا حسن رشدیه و همسر ابوالقاسم آزاد مراغه‌ای که بعدها سردبیر یکی از نشریات زنان به‌نام «نامه‌ بانوان» شد، فانیه حاجیه، مدیر دبستان حرمتیه سادات، و ملک‌تاج که مسئول تفتیش مدارس نسوان بود.»

فهرست عناوین این کتاب عبارتند از مقدمهٔ نویسنده، سوادآموزی زنان، حفظ الصحهٔ خواتین، در تربیت دوشیزگان، دربارهٔ خانم‌های اروپ و ممالک متمدنه، وطن‌دوستی و وطن‌خواهی، راپورت مدارس نسوان، مکتوبات وارده و واژگان و پی‌نوشت‌ها.

کتاب «جریده فریده» در ۲۴۰ صفحه با قیمت ۹۷ هزار تومان منتشر شده است.

انتهای پیام/