به گزارش خبرنگار تئاتر صبا، ودیعه کریمی هسنیجه کارگردان تئاتر نمایش «استغاثه هشتم» نوشته ابراهیم کریمی هسنیجه را تا ۱۸ شهریور ماه در تالار هنر شهر اصفهان روی صحنه داشت. نمایشی که او روی صحنه برده است، براساس نمایشنامه‌ای از ابراهیم کریمی هسنیجه است که از پیشکسوتان تئاتر استان اصفهان به شمار می‌رود و ودیعه کریمی هسنیجه و وجیهه کریمی هسنیجه دختران او هستند که هر دو به کارگردانی روی آورده‌اند و در قریب به اتفاق آثارشان، نمایشنامه‌های پدر و استاد هنری‌شان را روی صحنه می‌برند بنابراین به این بهانه گفتگویی با ودیعه کریمی هسنیجه راجع به خط مشی هنری که دنبال می‌کند و وضعیت تئاتر استان اصفهان ترتیب دادیم.

ودیعه کریمی هسنیجه در گفتگو با خبرنگار صبا در توضیح سبک بازیگری «تقطیع» که ابداع ابراهیم کریمی هسنیجه است و او به عنوان شیوه اجرایی در نمایش «استغاثه هشتم» استفاده کرده است، گفت: سبک «تقطیع» سبک کامل و جامعی برای بازیگری است که در همه نوع سبک آثار می‌توان از آن بهره گرفت و فقط منحصر به نمایشنامه‌های نوشته شده ابراهیم کریمی هسنیجه نمی‌شود. ابراهیم کریمی هسنیجه با نمایشنامه‌هایی که نوشتند، سبک «تقطیع» را هم توسعه دادند به طوری که تمرکز اصلی این سبک بر برانگیختن احساسات مخاطب است. سبک «تقطیع» سبکی است که نیاز به تمرین‌های بدنی و بیانی فراوانی دارد تا بازیگر بتواند تمام احساساتش را از طریق حرکت و بیان جهشی به مخاطب نشان بدهد. «تقطیع» با شیوه‌های اجرایی بازیگری روز دنیا مطابقت می‌کند و بازیگر همه متدهای بازیگری پایه‌ای را یاد می‌گیرد. همچنین، این سبک ابداعاتی دارد که آن را از بقیه متدها متفاوت می‌کند.

این کارگردان دلایل اجرا کردن نمایشنامه‌های ابراهیم کریمی هسنیجه از سوی خودش و خواهرش وجیهه کریمی هسنیجه را اینگونه برشمرد: نمایشنامه‌های ابراهیم کریمی هسنیجه کیفیت، ساختار صحیح و دیالوگ‌های غنی و شاعرانه خاص و متفاوتی دارند همچنین، وقتی قرار است نمایشی آیینی مذهبی اجرا ببریم، آثار ابراهیم کریمی هسنیجه در زمره بهترین‌هاست که بزرگان تئاتر این موضوع را تایید می‌کنند و بخش اعظم شهرت ابراهیم کریمی هسنیجه از نمایشنامه‌های آیینی مذهبی او ناشی می‌شود چون داستان‌ها از دل نویسنده برمی‌آمده است و سفارشی نمی‌نوشت. ابراهیم کریمی هسنیجه به علت علاقه‌ای که به ائمه اطهار داشتند، آثاری را خلق می‌کردند که بر روح و جان مخاطبان تاثیر می‌گذاشت.

وی ادامه داد: زمانی که ما می‌خواهیم اثری اجرا ببریم، با توجه به گستره ژانری آثار او، شناختی که از وی داریم، همکاری‌هایی که داشتیم و سبکی که از ابراهیم کریمی هسنیجه می‌شناسیم، به نسبت دیگر آثار آنها را راحت‌تر می‌توانیم روی صحنه ببریم هرچند این نوع اجرا رفتن بی‌چالش نیست. اجرا رفتن آثار ابراهیم کریمی هسنیجه با سبک اجرایی او، مسئولیتی روی دوش ما می‌گذارد چون مورد قضاوت‌های گوناگون قرار می‌گیریم. با تمام این سختی‌ها، تصمیم گرفتیم این مسیر را ادامه دهیم. علاوه بر پیوند خونی که میان ما وجود دارد، می‌خواهیم مکتب او را برای آیندگان زنده نگه‌داریم.

این کارگردان توضیح داد: ابراهیم کریمی هسنیجه شاگردان فراوانی را تقدیم جامعه هنری ایران کرد که بخشی از آنها بازنشسته شدند یا دیگر در عرصه هنر فعالیت نمی‌کنند یا بعضی دیگر از دوران اوجشان فاصله گرفته‌اند بنابراین هیچ‌یک از شاگردان او شیوه اجرایی «تقطیع» را که در ابتدای مسیر حرفه‌ای شدن آموختند، در ادامه مسیر هنری‌شان پی نگرفتند. باید شاگردی وجود داشته باشد که بتواند مسیر استادش را ادامه دهد چون این شاگرد سال‌های سال در این عرصه تربیت شده است از این‌رو باید بتواند دین شاگردی خودش را به استادش ادا کند. این هم دیگر دلیلی است که ما اجراها را به این صورت روی صحنه می‌بریم.

تئاتر استان اصفهان به سمت نمایش‌های جُنگی رفته است

این بازیگر درباره ارزیابی‌اش از وضعیت تئاتر استان اصفهان عنوان کرد: جای تاسف دارد که تئاتر استان اصفهان به سمت نمایش‌های جُنگی رفته است. نسل جدید تئاتر را با تماشای اینگونه نمایش‌ها می‌شناسند که به هیچ وجه اتفاق خوبی نیست. در صورتی که نسل دهه ۶۰ هجری شمسی اصفهان، تئاتر را با امثال ابراهیم کریمی هسنیجه و رضا ارحام صدر می‌شناختند و آن‌ها ملاک و معیار کیفیت تئاتر در استان اصفهان به شمار می‌رفتند. حالا، آنقدر کیفیت آثار پایین آمده است که کارگردان‌ها با روی صحنه بردن یک اثر معمولی یا رو به متوسط فکر می‌کنند کار بزرگی انجام داده‌اند و خودشان را با بزرگان تئاتر مقایسه می‌کنند. هنگامی که سطح توقع یک هنرمند از هنر پایین می‌آید، سطح کیفی اثر هم متعاقبا نزول می‌کند. بنابراین، مسئولان و کسانی که باید از تئاتر حمایت کنند، طبق همین رویه سطح توقعشان از تئاتر پایین می‌آید و دیگر برای آن‌ها فرقی نمی‌کند که یک اثر باید چند جلسه تمرین داشته باشد تا به کیفیت مناسب برسد بلکه برای آن‌ها فقط صرف روی صحنه رفتن اجراها مهم می‌شود. چنانکه دیگر تمرینات طولانی‌مدت برای رسیدن به کیفیت اجرایی مناسب در نمایش‌ها دارد ارزشش را از دست می‌دهد و حتی دارد به سمت ضدارزش شدن پیش می‌رود. مسیر به کیفیت اجرا رسیدن از طریق تمرینات مهمتر از صرف اجرا رفتن است.

او خاطرنشان کرد: در چند سال گذشته تئاتر اصفهان نتوانسته است در جشنواره تئاتر فجر بدرخشد و این به دلیل نیست که آثار شایسته‌ای در اصفهان روی صحنه نمی‌رود. مسیر داوری و انتخاب آثار برای حضور در جشنواره تئاتر فجر از مسیر هنری خارج شده و به سمت رابطه و رانت رفته است. هنرمندی هم که از این قضیه دور است، نمی‌تواند حضور موثری در اینگونه رویدادها داشته باشد در نیتجه اوضاع به همین منوال باقی می‌ماند.

این بازیگر راجع به اجراهای روی صحنه رفته در استان اصفهان و کیفیت آنها در قیاس با نمایش‌های روی صحنه رفته در پایتخت گفت: غنای امکانات تئاتری شهر تهران قابل مقایسه با شهرستان‌ها نیست. ممیزی‌هایی که نمایش‌ها در شهرستان‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند با تئاتر پایتخت متفاوت است. موضوع مهم دیگر، تبلیغات است چون برای مخاطبان، اجراهای شهر تهران اهمیت بیشتری دارد در صورتی که نباید اینطور باشد. در نهایت، این کم‌توجهی‌ها به تئاتر شهرستان منجر به این تفاوت کیفیت می‌شود.

ودیعه کریمی هسنیجه در سخنان پایانی توقع هنرجویان رشته بازیگری را بالا و تلاش آن‌ها را کم دانست و گفت: بعضی از آن‌ها در نمایش‌هایی روی صحنه رفته و بازی کرده‌اند که آثار باکیفیتی نبودند بدین‌گونه آنها به این نتیجه رسیده‌اند که ره صدساله را یک شبه رفته‌اند. این سبب می‌شود اکثر آنها وقتی قرار است در اثر باکیفیتی حضور داشته باشند، به سرعت کم بیاورند و توان همراهی با گروه نمایشی را نداشته باشند. آنها دنبال سریع بازیگر شدن و سریع اجرا رفتن هستند در صورتی که تئاتر با رشد تدریجی بازیگران و گسترش شخصیت در تمرینات تعریف می‌شود و دیده شدن در اولویت بعدی قرار دارد. بدون صبر و تلاش هیچ وقت نمی‌توان به موفقیتی پایدار در تئاتر دست یافت.

فرزاد جمشیددانایی

انتهای پیام/