محمد حیدری امسال برای دومین سال پیاپی سکان هدایت جشنواره فیلم فجر را به‌دست گرفت. جشنواره امسال نیز مانند سال‌های گذشته با فرازونشیب همراه بود و موافقان و منتقدانی داشت.  آنچه
می‌خوانید گفت‌وگوی ما با دبیر سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر درباره این رویداد هنری
است.

شما در این دوره از جشنواره راجع به
انتخاب فیلم‌ها بسیار توضیح داده‌اید. اگر بخواهیم از منظر دیگری به این آثار نگاه
کنیم، می‌بینیم که بعضی از این فیلم‌ها در سطح جشنواره فجر نیستند. به‌نظرتان بهتر
نیست که جشنواره کوچکی این آثار را بپذیرد و آن‌ها در جشنواره فیلم فجر نباشند؟

هر سال این فراز و نشیب در بحث انتخاب
وجود دارد و یک سری فیلم‌ها انتخاب می‌شوند. باید بپذیریم که این جشنواره هیات انتخابی
دارد و بر اساس نظرات این هیات انتخاب آثاری در این جشنواره پذیرفته شده‌اند ولی باید
توجه کنیم که این انتخاب‌ها برآیند سال سینمای ایران است. این انتخاب‌ها سلیقه‌ای هستند
برای مثال خیلی از آثاری که شاید انتخاب من بودند به جشنواره راه پیدا نکردند، ولی
این تفاوت بسیار زیاد نیست. تعداد فیلم‌هایی که برای جشنواره انتخاب می‌شوند، زیاد
است.

تولیدات سینمای ایران هم هر سال زیادتر
می‌شود و بی‌شک همه دوست دارند در جشنواره فیلم فجر دیده شوند. به‌نظرم باید این‌ساز
و کار عوض شود و ما آن‌قدر به جشنواره فشار نیاوریم که حتما همه فیلم‌هایی که ساخته
شده‌اند، باید در جشنواره حضور داشته باشند و از آن‌ها رونمایی شود.

این رویکردی
اشتباهی است که عوامل هر اثر، در این فاصله دو ماه تمام تلاششان را به‌کار گیرند که
فیلم را به جشنواره برسانند. این باعث می‌شود که در کیفیت خطا ایجاد شود. این
پروسه باید سطح استاندارد و روال صحیحی داشته باشد، به‌طوریکه جشنواره فیلم فجر برای
بخش مسابقه تعداد معینی فیلم انتخاب کند و همچنین بخش‌های خارج از مسابقه نیز به‌همین
ترتیب عمل کند. بهتر است، تعداد فیلم‌ها، بخش‌ها و فشردگی زمان را کمتر کنیم. در این حالت
بهتر می‌توان در مورد فیلم‌ها تصمیم گرفت و صحبت کرد. در مجموع هر سال این فراز و نشیب در
زمان انتخاب آثار در جشنواره وجود دارد و تعدادی از فیلم‌ها پسندیده می‌شوند و تعدادی
دیگر مورد پسند قرار نمی‌گیرند و همین موضوع صحبت‌هایی را پیش می‌آورد.

امسال شاهد این مسئله بودیم که تعدادی
از فیلم‌ها بااین‌که هنوز کامل نبودند، اما به این دلیل که نام‌های بزرگی پشتشان بوده
است به جشنواره راه پیدا کردند ولی برخی فیلم‌های دیگری که مراحل پایانی را طی کرده
بودند و نام مطرحی را در میان عواملشان نداشتند، پشت درهای جشنواره ماندند. آیا دلیل
پذیرفته‌شدن فیلمی ناتمام، نام‌ها و چهره‌هایی است که از عوامل فیلم هستند؟ دلیل اعتماد
به فیلمی که هنوز ناتمام است. چیست؟

این هم بخشی از یک رویکرد اشتباه است.
یعنی اینکه در یک فاصله زمانی کوتاه تا برگزاری جشنواره فیلم‌ها پذیرفته می‌شوند، کار
درستی نیست، چون روی کیفیت تاثیر می‌گذارد. اگر فراخوان جشنواره و قانون و مقرراتش
تصحیح شود و دو ماه مانده به برگزاری این جشنواره دیگر فیلمی پذیرفته نشود، بی‌شک سطح
جشنواره بالاتر خواهد رفت.

این دومین سالی است که دبیر جشنواره
فجر هستید. به‌نظرتان چقدر نیاز است که در یک زمان مناسب جلسه‌ای با حضور دبیران جشنواره
در مقاطع زمانی مختلف برگزار شود تا از نظرات و انتقادات ‌سازنده‌شان در جهت رفع کمی
و کاستی‌ها استفاده شود؟

استفاده از تجربیات گذشتگان بی‌شک
تاثیر مثبتی در روند کار جشنواره خواهد داشت ولی خودبه‌خود این تجربیات در حال انتقال
پیدا کردن هستند.

مسلما شما به‌عنوان روزنامه‌نگار
چند سالی هست که جشنواره را دنبال می‌کنید و شاهد این هستید که تمام کسانی که قبلا
به‌عنوان دبیر جشنواره در این مجموعه حضور داشتند، هنوز هم ارتباطشان را با جشنواره
حفظ کرده و به‌صورت مستقیم حضور دارند.

این جشنواره ۳۵ دوره برگزار شده‌است
اما جشنواره مطرحی نیست و اخبارش در رسانه‌های خارجی چندان بازتاب ندارد. نظرتان
در این مورد چیست؟

سینمای ایران اصولا سینمای شناخته‌شده‌ای
است و طی این سال‌ها هم با توجه به حضورهای بین‌المللی متعددش کاملا در دنیا شناخته
شده است.

بیشتر جشنواره‌هایی که در رده الف
هستند، با سینمای ایران آشنا هستند و سینمای ایران را می‌شناسند اما برای در صدر اخبار
قرار گرفتن باید خبرنگارانی از کشورهای دیگر را به‌عنوان مهمان دعوت کنیم و ارتباطاتمان
را بیشتر کنیم. می‌توانیم این فضا را برای آن‌ها مهیا کنیم که به تماشای آثار این جشنواره
بنشینند و حتی برای سینمای ما تبلیغات کنند. سینما تنها محصول فرهنگی است که در حوزه‌اش
واردات نداریم و تا به‌حال فیلم‌های خارجی را روی پرده‌های سینماهایمان نداشته‌ایم
حتی با این حجم فیلم باید صادارات داشته باشیم اما هنوز فرآیندش مهیا نشده است.
اگر از خبرنگاران خارجی و یا روزنامه‌های معتبر دعوت کنیم که جشنواره را پوشش بدهند،
بی‌شک باعث خواهد شد جهان با سینمای ما بیشتر آشنا شود.

مطمئنا هر جشنواره فراز و نشیب و حاشیه
کم ندارد. امسال بحث خرید بلیت کمی این جشنواره را به حاشیه کشاند. نظر شما چیست؟

درست می‌فرمایید. سایتی که در خصوص
فروش آنلاین بلیت‌ها اقدام کرد، برایش مشکل پیش آمد، طبیعتا این موضوع برای جشنواره‌ای
با این درجه از اعتبار حاشیه‌ساز شد اما آن هم آورده جدیدی برای سینمای ایران بود که
مدت‌ها برای راه انداختنش تلاش کردند شاید زمان مناسبی برای رونمایی کردنش نبود و باید
در جشنواره دیگری از آن رونمایی می‌شد. مشکلی که چندروز مانده به شروع جشنواره برای
سایت فروش بلیت پیش آمد، هم حاشیه‌ساز شد و مشکلات زیادی برای ستاد برگزاری جشنواره
ایجاد کرد اما خوشبختانه با درایت ستاد برگزاری و دبیرخانه جشنواره و دیگر دوستان این
مشکلات حل شدند.

در مجموع نظم و انضباط امسال به‌صورت
بهتری در جشنواره شکل گرفت اما تا زمانی که ستاد جشنواره به‌صورت ثابت برای چند سال
شکل نگیرد، نمی‌تواند اتفاق حرفه‌ای برای جشنواره رقم بزند.

ما در حال حاضر در جشنواره هفت داور
داریم که فیلم‌ها را در بخش‌های مختلف داوری می‌کنند و جایزه‌های تخصصی را هم برای
کارها در نظر می‌گیرند. بحثی که مطرح شده این است که این داوران فقط برای جایزه‌های
اصلی داوری کرده و تصمیم می‌گرفتند و در بخش‌های دیگر مثل تدوین، صدابرداری، طراحی
صحنه و… از افراد متخصص و جدای از هیات داوری جایزه اصلی برای انتخاب کردن آثار
استفاده می‌شد. نظرتان چیست؟

این جشنواره سال‌هاست با همین روش
برگزار می‌شود. این‌که برای پروسه انتخاب فیلم‌ها و داوری‌ها زمان زیادی در اختیار
نداریم، اتفاق خوبی نیست.

وقتی سنگ بنا را اشتباه بگذارند همه
چیز بر اساس این اشتباه بالا می‌رود و انجام می‌شود. مثلا فیلمی در لحظه آخر به جشنواره
می‌رسد، داوران باز هم برای این کار باید یک پروسه طولانی را طی کنند.

سال‌هاست که ما درباره این مسئله بحث
می‌کنیم اما باید در نظر گرفت که اصناف مختلف تمایل دارند این تندیس و جایزه از طرف
جشنواره به آن‌ها اهداء شود و همگی در تلاش هستند که این بخش به‌هیچ عنوان حذف نشود.
البته اگر به شکل حرفه‌ای اجرا شود باید افراد متخصص در حوزه‌های تخصصی‌شان کار
داوری را انجام بدهند.

شما در این دوره از جشنواره تاکید
داشتید که هنرمندان پوشش رسمی داشته باشند اما همچنان شاهد این اتفاق نیستیم. آیا بهتر
نیست داشتن پوشش رسمی از ستاد برگزاری جشنواره شروع شود؟

البته ستاد برگزاری لباس‌های رسمی
می‌پوشند. هنرمندان در این دوره نسبت به سال‌های قبل، به داشتن پوششی رسمی نزدیک
شده‌اند و بابت این دقت و رعایت از همه عزیزان تشکر و قدردانی می‌کنم.

امیدوارم جشنواره فیلم فجر در سال‌های
آینده به جایی برسد که هنرمندان زمانی که در کاخ جشنواره هستند کاملا با لباس و پوشش
رسمی حضور پیدا کنند.

سینمای اجتماعی طی سال‌های گذشته
در کشور ما بسیار رواج پیدا کرد و برخی از این فیلم‌ها متهم به سیاه‌نمایی شدند.
امسال شاهد فیلم‌هایی هستیم که بیشتر فضایی تلخ دارند. این موضوع با انتشار فضای
امید که شعار دولت است، منافات دارد. نظرتان چیست؟

طبیعتا موضوعاتی که در بخش‌های حماسی
و دفاع مقدس کار می‌شوند تلخ هستند چون اتفاقات تلخی برای کشور ما در آن دوره رخ داده
است و وقتی این موضوعات مرور می‌شوند باعث ناراحتی خواهند شد. فضاها و اتفاقات تلخ
و ناگواری نمایش داده می‌شوند که حقیقت محض هستند. حالا اگر به مسائل اجتماعی هم دقت
کنید، همه آن چیزهایی هستند که در زندگی روزمره می‌بینیم و ما را درگیر می‌کنند.

این را هم در نظر بگیریم، وظیفه سینمای
ایران این است که برای بیننده خودش جدای از تولید سرگرمی، سوال ایجاد کند و موضوعی
که اشاره کردید، شاید در همین راستا باشد.

تجربه به ما ثابت کرده است که در اختتامیه
جشنواره فجر جایزه‌ها به فیلم‌های اجتماعی یا فیلم‌ها دفاع مقدسی تعلق می‌گیرد ولی
ما امسال شاهد ژانر سیاسی و حتی کمدی هم در بین کارها بودیم. آیا می‌توانیم انتظار
داشته باشیم که رویکرد جایزه‌ها تغییر کند؟

داوران باید مجموعه این آثار را به
تماشا بنشینند و ۳۳
فیلم حاضر در جشنواره را با هم مقایسه کنند. از
طرف جشنواره یا کسی تاکید نشده است که باید به ژانر یا موضوع خاصی جایزه تعلق بگیرد
و اصولا این تصمیمی است که داوران اتخاذ می‌کنند و سال پیش هم اگر به‌خاطر داشته باشید
یک فیلم اولی «ابد و یک روز» بسیاری از جایزه‌ها را از آن خود کرد و باید ببینیم برآیند
فیلم‌ها در روز آخر چیست و بعد بر اساس آن‌ها راجع به داوری‌ها صحبت کنیم.

به‌نظر شما جشنواره فیلم فجر چه
زمانی به سطح واقعی استاندارد می‌رسد؟

بی‌شک ایجاد قانون و مقررات، داشتن
دبیرخانه‌ای ثابت و دبیرانی که چند سال در این سمت باشند می‌تواند فرآیند و اجرای حرفه‌ای‌تری
را برای جشنواره رقم بزند.