در روزهای گذشته اخبار جنجالی پیرامون فیلم «کاناپه» و کنار گذاشتهشدن تازهترین ساخته کیانوش عیاری از بخش رقابتی جشنواره سیوپنجم فیلم فجر نظرات مختلفی را در این زمینه بهوجود آورد. دلیل حذف فیلم بنا به گفته اطرافیان عیاری، استفاده نامناسب فیلمساز قدیمی سینمای ایران از «کلاه گیس» برای شش کاراکتر زن فیلم بود. عیاری فراتر از این موضوع عنوان کرده است که در جهت رسیدن به رئالیسم در سینما از این پس به هیچوجه در نماهای داخلی فیلمهایش برای شخصیتهای زن از روسری استفاده نخواهد کرد!
جدا از اینکه تولید در سینمای ایران قوانینی دارد که فیلمسازان برای تولید و نمایش فیلم ملزوم به رعایت آنها هستند نظرات برخی سینماگران و کارشناسان فرهنگی و مذهبی را در این زمینه جویا شدهایم.
جمال شورجه: علما ورود کنند، مسئولان مراقبت
جمال شورجه از فیلمسازان قدیمی سینمای ایران در گفتوگو با «صبا» درباره
وضعیت پوشش بازیگران زن در سینمای اسلامی ایران گفت: سینمای ایران در پس از انقلاب
شرایط کاملا متفاوتی نسبت به گذشته پیدا کرد و جدا از مفاهیم به کار رفته در آثار
ساخته شده مسئله مهم پایبندی به اعتقادات دینی و عرفی جامعه نزد فیلمسازان بوده
است. ما در خیلی از فیلمهای ساخته شده در بیش از ۳۵ سال سینمای ایران شاهد توجه
به مسائل مورد نظر مردم مثل پوشش و نحوه حجاب بازیگران بودهایم و نباید به بهانههای
مختلف اهمیت مسائل مهم مردم توسط هنرمندان نادیده گرفته شود.
کارگردان فیلم سینمایی «۳۳ روز» در پاسخ به این پرسش که نقش آثار تصویری در
ترویج فرهنگ و تقویت باورهای مردم به چه میزان است، عنوان کرد: آثار سینمایی و
تلویزیونی آثار مهمی در نگاه مردم و در فرهنگ عمومی جامعه خواهد داشت و موجب تقویت
و یا تنزل نگاه مردم نسبت به مفاهیم اعتقادی یا اجتماعی خواهد شد و حتی نحوه پوشش
و ارتباط مردم را تحتتاثیر قرار خواهد داد.
جمال شورجه درباره لزوم استفاده از کلاهگیس در آثار سینمایی به «صبا» گفت: براساس
آن چیزی که من میدانم به لحاظ شرعی استفاده از کلاهگیس برای خانمهای بازیگر
احکامی دارد و همراه با ممنوعیتهایی است. جدا از مسائل شرعی باید دانست که
استفاده از کلاه گیس در فیلمهای سینمایی میتواند تبعات نامناسبی در نگاه مخاطبان
داشته باشد، چون گاهی تفکیک میان استفاده از کلاه گیس و موی واقعی برای مردم مشکل است
و حتی گلاهگیس میتواند بهعنوان موی واقعی در ذهن مردم بنشیند. در ثانی چگونه میتوان
این مسئله را در هنگام فیلمبرداری کنترل کرد؟ مگر این که مانند آثار تلویزیونی
برای فیلمهای سینمایی هم ناظری به کار بگیریم! با توجه به حجم تولیدات سینمایی
این نوع نظارت عملی نیست و خیلی اتفاقات ناگوار در پشت صحنه فیلمها به جود میآید
که دیگر قابل کنترل نخواهد بود.
کارگردان فیلم «باشگاه سری» ادامه داد: حتی در صورت استفاده از کلاهگیس باید
موی بازیگران کاملا کوتاه باشد و یا از محافظی استفاده شود چون بازیگران کلاه گیس
را برمیدارند و نحوه نمایش آن مشکلساز میشود! مثلا ما در فیلمی مجبور شدیم برای
خانم گوهر خیراندیش از کلاهگیس استفاده کنیم اما در زیر کلاه گیس هم از پوستهای محافظ
استفاده کردیم تا مشکلی وجود نداشته باشد.
وی افزود: باید مراجع فقه و عالمان دینی در این قضیه ورود پیدا کنند و مسئولان
سینمایی مراقب باشند تا از ناهنجاریها در سینما جلوگیری شود. بهطور حتم نحوه
پوشش و حجاب بازیگران مسئلهای مهم در جامعه است و فیلمسازان ملزم به رعایت آن
هستند.
جمال شورجه در خصوص اتفاقاتی که برای فیلم «کاناپه» ساخته کیانوش عیاری رخ
داد، عنوان کرد: دوست فیلمساز ما باید به قوانین شرعی و عرفی جامعه پایبند باشد و
بهبهانه سینمای رئال و درام پردازی به سراغ مسائلی حاشیهای مانند استفاده از
کلاهگیس نرود. نحوه پوشش بازیگران سینما و حجاب خانمها در فضای داخلی فیلمها دیگر
سالهاست که برای مردم جاافتاده است و هیچ مخاطبی با دیدن حجاب شخصیتهای زن در
داخل خانه و میان شخصیتهای محارم تعجب نمیکند تا مجبور شویم برای واقعیتگرایی
سراغ کلاهگیس برویم.
شورجه ادامه داد: بسیاری از فیلمسازان این دلیل که قصه مناسبی برای مطرحکردن
ندارند و آثارشان دارای مشکلاتی برای بیان است سراغ ابزاری برای جبران میروند. در
حالی که مشکل سینمای ایران قصهپردازی درست و رسیدن به ابزار درام است. از این نظر
فیلمسازان بهجای این که دنبال مسائلی نامناسب مانند کلاهگیس بروند باید سعی کنند
بهدنبال ساخت فیلمی خوب برای مردم باشند و از هرگونه مسائلی که منجر به ناهنجاری
در جامعه میشود، دوری کنند.
مرتضی اسماعیلدوست
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است