جشنواره بین‌المللی
فیلم داکا، در کشور بنگلادش یکی از رویدادهای تاثیرگذار سینمایی است که نگاهی ویژه
به سینمای ایران دارد. در دوره گذشته این جشنواره فیلم «امروز» ساخته رضامیرکریمی
موفق به دریافت جایزه معنوی شد. امسال نیز فیلم «هویت» ساخته بهروز سبط رسول در
این جشنواره منتخب شده است. سبط‌ رسول؛ نویسنده، فیلمساز، تهیه‌کننده و کارگردان است.
وی به شیوه خودش دست به تجربه‌های تازه می‌زند و البته در جشنواره‌های خارجی هم مورد
توجه قرار می‌گیرد. «هویت» اولین فیلم بلند او، جایزه بهترین فیلم انجمن صنفی فیلمسازان
را دریافت کرد و نامزد بهترین کارگردانی و بهترین فیلم در جشنواره یاس بود. این
فیلم درحال حاضر در جشنواره چنای هند پذیرفته شده و منتخب جشنواره داکا است.با او
درباره جشنواره‌های بین‌المللی و مشکلات سینمای مستقل در کشور گفت‌وگو کرده‌ایم که
در ادامه می‌آید.

جشنواره داکا یکی از جشنواره‌های معتبر در آسیا است و سینماگران ما توانسته‌اند
در این جشنواره حضور موفقی داشته باشند. مختصری درباره جشنواره
هم توضیح دهید؟

فیلم بلند «هویت»
بعد از موفقیت‌های قبلی در ایران که برنده جایزه بهترین فیلم از انجمن صنفی(آیفیک)
و نامزد بهترین کارگردانی و نامزد بهترین فیلم در جشنواره یاس شده بود. برای حضور
در جشنواره فیلم چنای هند منتخب شد و آخرین خبر این است که در جشنواره داکا منتخب
شد.

جشنواره داکا سال
۱۹۹۲ آغاز به‌کار کرده و در ابتدا هر ساله و بعد به صورت دوسالانه در ژانویه
برگزار می‌شده و خواهد شد. این جشنواره‌ قدمت خوبی دارد و در آسیا شناخته شده است.
«داکا» بخش‌های مختلفی دارد و فیلم «امروز» ساخته رضا میرکریمی در دوره قبل موفق
به دریافت بهترین جایزه فیلم معنوی شده بود و همین‌طور فاطمه معتمد آریا جایزه
بازیگری را برای فیلم «نبات» از این جشنواره دریافت کرده بود.

فیلم شما در کدام
بخش انتخاب شد؟

به‌دلیل این‌که
داستان فیلم «هویت» در مورد پسری ۱۳ ساله‌ای است که شناسنامه ندارد -اصلا داستان
ما در مورد سن‌وسالی است که بچه‌ها مجبور به کار کردن می‌شوند- در بخش کودک و
نوجوان منتخب شده است.

«هویت» در
جشنواره چنای هند حضور خواهد داشت. درباره این جشنواره و اتفاقات آن بگویید؟

جشنواره چنای هند
در ماه دسامبر هر سال برگزار می‌شود و امسال سال پانزدهم برگزاری آن است. فیلم‌های
ایرانی در دوره‌های قبل در این جشنواره بوده‌اند. بخشی هم به‌نام فوکوس بر سینمای
ایران، در این جشنواره وجود دارد که هنوز در باره آن چیزی نمی‌دانم.

درباره نحوه ساختن
و مشکلات ساختن این فیلم بگویید؟ چرا «هویت» در سینماها اکران نشده است؟

مشکل قسمت قبل از
تولید، اخذ حمایت مالی بود و در حین تولید‌ مشکل خاصی نداشتیم. البته این فیلم یک سال
زودتر می‌بایست آماده می‌شد ولی اتفاقات خوبی برایش نیفتاد اما خداوند یار ما بود.
این مسئله را باید در نظر گرفت که فیلم کجا باید اکران می‌شد؛ فیلم که تجاری نبود.
درواقع باید در گروه هنر و تجربه اکران می‌شد ولی متاسفانه شورای سیاست‌گذاری هنر
و تجربه با اکران آن موافقت نکرد.

چرا؟

من نیز هنوز متوجه
نشده‌ام. اگر فیلم سیاهی بود که پروانه ساخت و نمایش نمی‌گرفت و در ایران موفقیت‌های
بعدی را به‌دست نمی‌آورد. اگر این فیلم گیشه ندارد -که البته این‌گونه از فیلم‌ها
مختص اکران در گروه هنر و تجربه است- اگر فیلم بدی است که باز هم در ایران و همین‌طور
جشنواره‌های خارجی دیده نمی‌شد.

فیلم «هویت» مربوط
به هیچ نقطه جغرافیایی نیست در مورد همه کودکانی است که در جهان دچار این مشکل(بی‌هویتی)
هستند.

یعنی در این فیلم
اشاره منفی درباره کشور ما وجود ندارد؟

من حتی در فیلم
پرچم‌های ایران را که در اتوبان‌ها بود حذف کردم که ایرادی متوجه سرزمینم نشود.
این شعار نیست من زیاد لذت نمی‌برم که برای رسیدن به هدف، ایرادها را متوجه
سرزمینم بکنم. معضل کودکان کار جهانی است و حتی در فیلم من در دیالوگ‌ها شهرداری
را مقصر نشان ندادم و این مشکلی است که اتفاقا شهرداری با آن روبه‌روست. ما بارها
در چهارراه‌ها با کودکانی مواجه می‌شویم که به زور شیشه‌های اتوموبیل‌های تمیز را
کثیف می‌کنند تا پول بگیرند، خیلی از مردم ناراحت می‌شوند و برای ظاهر شهر هم خوب
نیست. پس شهرداری اگر آنان را جمع می‌کند کار بدی است؟! حال برای این‌که این معضل حل
بشود چه باید کرد، این مسئله در توانایی من نیست که اقدامی بکنم.

آرزوی مهدی؛ شخصیت
اصلی فیلم این بود که فیلم اکران شود و من اصلا به‌خاطر همین از خود مهدی برای نقش
اول استفاده کردم که دیده بشود. امیدوارم این‌گونه پیش بیاید.

چرا در این فیلم از
نابازیگر استفاده کردید؟

من بازی‌گرفتن از نابازیگر
را هم دوست دارم و هم به شکلی خودم را تجربه می‌کنم. در ضمن من به بکربودن شخصیت
آن‌ها علاقه دارم و از این طریق می توانم به باورپذیربودن داستان کمک کنم.

به‌نظر شما چه
اتفاقات بین‌المللی دیگری برای فیلم خواهد افتاد؟

هنوز نمی‌دانم. من
این فیلم را سال ۹۳ به پایان رساندم و اواسط سال ۹۴ به جشنواره‌ها رساندم. قاعدتا در
کار خودم تغییر رویه دادم و این تغییر حرکت به سمت کمال است. اگر آن داستان را
الان بسازم به‌طور حتم جور دیگری می‌سازم اما این جشنواره‌ها محکی برای کار من است.

مشکلات ساخت سینمای
مستقل در ایران چیست؟ برنامه‌ای برای پخش و نمایش داخلی یا خارجی دارید؟

اولین مشکل مالی
است. پول اگر برسد بسیاری از فیلمسازان مستقل می‌توانند استعداد خود را نشان
بدهند. دومین مشکل این است که مردم هنوز عادت ندارند که به غیر از ستارگان مطرح
سینما، نابازیگر یا حتی بازیگرانی را که ستاره نیستند بر پرده‌های سینما ببینند.
چیزی که یک فیلمساز مستقل می‌خواهد این است که فیلم بسازد نه فیلم سینمایی. این
موضوعی بود که عباس کیارستمی به‌خوبی آن را نمایان ساخت. او نشان داد که فیلم با
سینما متفاوت است. سینما پدیده‌ای است که بیشتر حالت تفریح یا نوع پردازش مهیج را
دارد و این مخاطب را راضی می‌کند. فیلمساز مستقل اما با کمترین هزینه حقیقتی را به
تصویر می‌کشد که با استفاده از مینی‌مال‌ها ساخته شده و مجبور است که بسیار به
محتوا، نوآوری و خلاقیت کار بیندیشد؛ البته با مینی‌مال‌هایی که دارد. برای اکران‌های
خارجی بیشتر، در تلاشیم و از علیرضا شاهرخی و مسلم دهقانی هم که پخش فیلم من را به
عهده دارند بسیار سپاسگزار هستم.

درحال حاضر مشغول انجام
دادن چه کارهایی هستید؟

فیلم «راه پنهان»
موفقیت‌های زیادی در آمریکا، اروپا و همینطور آسیا داشته است. این اتفاقات باعث شد
تا از کارهای فیلمسازی خودم کمی بازبمانم و در واقع کارهای بعدی ما را عقب انداخت.
فیلم «سکوت یک ترانه» را تمام خواهم کرد. همین‌طور مشغول
تکمیل یک طرح هستم که اتفاقات آن در ایران و ژاپن می‌گذرد. یک فیلم بلند می‌شود؛ «تا
یار که‌را خواهد و میلش به که باشد.»

کامبیز حضرتی