انتشار آلبومهایی در زمینه موسیقی کلاسیک از
آثار آهنگسازان ایرانی همچون احمد پژمان از چند منظر اهمیت فراوانی دارد؛ نخست آنکه
نشان میدهد آهنگسازان و موزیسینهای ما تکبعدی نیستند و اقلیم ایران از نظر تنوع
خالقان آثار هنری در سبکها، ژانرها و زیرژانرهای گوناگون از تنوع یگانهای
برخوردار است. از موسیقی گرانقدر نواحی مختلف ایران گرفته تا موسیقی سنتی و از سوی
دیگر از موسیقی وارداتی عجین شده با روحیات ایرانی همچون راک و الکترونیک و غیره و
همچنین موسیقی ارکسترال کلاسیک و مدرن تا معاصر. همهجوره انگار جنسمان جور است.
اما نکته مهمتری که در این میان نباید مغفول بماند توان
بالقوه ضبط آثار خلق شده با کیفیت قابل قبول آهنگسازان است. اگرچه همین «دیورتیمنتو»
ی مورد اشاره، ابتدا برای ارکستر نوشته شده و
سپس زمانی که مشخص شد ضبط آن با ارکستر با امکانات موجود در ایران امکانپذیر نیست
و هزینه سرسامآوری دارد، پارتیتور آن توسط خود پژمان برای کویینتت (گروه پنج نفره
زهی) بازنویسی و تنظیم شده اما اینکه سه
نوازنده میتوانند به جای پنج نوازنده طوری اثر را اجرا کنند که موزیسین سختگیری
همچون احمد پژمان اثر را برای انتشار مورد تایید قرار دهد، نکته قابل ملاحظه و
قابل تحسینی است که توان بالقوه نوازندگان ایرانی را نشان میدهد.
از طرف دیگر ناشرانی که اقدام به ریسک انتشار چنین آلبومهایی
میکنند به واقع باید از سوی اهالی موسیقی و دیگر نهادهای خصوصی و دولتی مورد
تشویق و تحسین قرار بگیرند اگر نگوییم حمایت که واژه مناسب این مجال نیست. مطمئنا
هزینههای بالای تولید چنین اثری هیچگاه بر نخواهد گشت و در خوشبینانهترین حالت
آن تنها بخشی از این هزینهها از راه فروش اثر به همراه پارتیتور و حتی امضای
گرامی آهنگساز تامین میشود اما تاثیری که اینگونه آثار بر فرهنگ شنیداری مخاطب
موسیقی میگذارد اثری فرازمانی و فرامکانی است.
انتشار آثاری همچون «دیورتیمنتو» نشان میدهد هنوز افرادی
هستند که با تکیه بر عشق خود به موسیقی و فرهنگ، با جنون خود هزینهها میکنند تا
چراغ اینگونه فعالیتها همچنان سوسویی بزند و در غیاب بسترسازیهای فرهنگی و هنری
از سوی دولتها و بیتوجهی نسبت به خلق آثار اینگونه تاثیرگذار اما شاید کممخاطب،
این خود اهالی موسیقی هستند که همه توش و توانشان را برای نظیر این فعالیتها به
کار میبندند.
اما اهمیت موسیقایی این اثر به طور خاص و نه آنطور که
تاکنون اشاره کردهایم ــ اینگونه آثار ــ در حقیقت نه در تعداد مخاطبانش آنطور
که به تازگی باب شده است به عنوان سنجه و معیار کیفیت اثر هنری در نظر میگیرند که
در کیفیت مخاطبانش قرار دارد. به بیان دیگر اگر آلبوم فلان خواننده خوشصدای پاپ
را دو میلیون نفر دانلود کرده میشنوند و تا هفتهای دیگر فراموش کردهاند که چه
شنیدهاند و در واقع چه چیز به جای موسیقی به آنها خورانده شده است، «دیورتیمنتو»
میتواند در طول یک سال یکهزار مخاطب پیدا کند که حاضر باشند پنجاه هزار تومان
برای آلبوم و پارتیتور امضا شده همراهش بپردازند و علاوه بر ارزش کلکسیونی چنین
اثری که در تیراژ محدود منتشر شده است، بارها و بارها در حالات مختلف و مراحل گونهگون
زیست روزمره و اجتماعیشان آن را گوش کنند و بر عواطفشان تاثیرات شگرف بگذارد.
مهمترین تاثیر اینگونه آثار روی هنرمندان است. شنیدن چنین
آثاری که در آنها بیهیچ کار اضافه و شیله و پیلهای و به سادگی هرچه تمامتر
فرهنگ بومیشان را با ترجمانی جهانی ارائه کردهاند، میتواند برای هر هنرمندی
منبع الهام شگرفی باشد که تا سالها بتواند از آبشخور آن سیراب شود و بهرهها از
عمق و پیچیدگیهای آن ببرد. چه این انتزاعیترین هنرها یعنی موسیقی و خاصه موسیقی
اینسترومنتال، در این سطح و کیفیتش، هر لحظه میتواند در اذهان خلاق و هنرمند، به رنگی
جلوهگری کند و هر آن میتواند سبب خلق یک شگفتی در هر حوزه و شاخه و بخش و رشتهای
شود و بنبستهای زیادی را از ذهنهای خسته از محدودیتهای هنری بزداید.
تا باد چنین بادا که اینچنین ناشرانی و اینگونه نوازندگانی
همت کنند و دهها اثر نوشته شده و اجرا و ضبط نشده موسیقایی که هنوز بخت شنیدار
شدن نیافتهاند به اجرا و انتشار برسانند و ما صفحهها در تحسین و تمجید از تلاش
نیکوی آنها سیاه کنیم اما دریغا که ای کاش تنهااهمیت چنین آثاری و اجرای چنین طرفههایی
درک میشد.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است