قابل
ذکر است فیلم کوتاه «موقت» که امسال در جشنواره فیلم و عکس مادر حضور دارد
تاکنون جوایزی چون جایزه ویژه هیات داوران از جشنواره بین‌المللی فیلم
بوسان کره جنوبی ۲۰۱۲، جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره اینترکالچرفیلم
سیدنی استرالیا ۲۰۱۲، برنده جایزه بهترین فیلم از جشنواره انویزیبل دانشگاه
مریلند واشنگتن امریکا ۲۰۱۲، برنده جایزه بهترین فیلم از جشن تصویر سال
۱۳۹۲ و برنده جایزه ویژه بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم پروین اعتصامی
۱۳۹۳ را کسب کرده است. به این بهانه با بهزاد آزادی گفت‌وگو کرده‌ایم.
علت این‌که به ساخت فیلمی با قصه‌ای اجتماعی ترغیب شده‌اید، چیست؟
علاقه به این‌که درباره چیزهایی که می‌بینم و از آن‌ها شناخت دارم فیلم
بسازم. از وقتی به دنیا آمدم در اجتماع زندگی کرده‌ام و تجربه زندگی در
اجتماعات مختلف رفته‌رفته مسائل درون خود را برایم جذاب کرد. این دلایل سبب
شد به آن‌ها فکر و با زبان سینما بازگو کنم.
انتخاب این موضوع و نگارش آن با چه فاکتورهایی انجام شد؟
اولین فاکتور مهم برایم آشنا‌زدایی است. قصد داشتم مسائلی را بازگو کنم که
به‌سادگی از کنار آن‌ها می‌گذریم. البته به شکلی جدید تا شبیه همان چیزی
نباشد که به‌سادگی از کنار آن گذشته بودیم. ممکن است همان هم باشد اما به
شکلی دیگر و این باعث آشنازدایی آن مساله اجتماعی خواهد شد. دوم این‌که این
موضوع که به داستان‌های بلند نیاز دارد، وارد مدیوم فیلم کوتاه شود و سوم
این‌که زبان ساده‌ای داشته باشد.
این دسته‌بندی‌ها در رفتار شخصیت‌ها چگونه تعریف شده است؟
زهرا زنی است که در زیر زمین خانه‌ای تنها با دختر بچه‌اش زندگی می‌کند و
به طور حتم جزء افراد فقیر جامعه محسوب می‌شود. اما فقر باعث نشده بود که
او به‌خاطر پول هر کاری بکند. زیرا این گونه زنان آرام و عمیق با شرافت
زندگی کرده‌اند. تنهایی آن‌ها را افسرده کرده و احساس عدم امنیت در جامعه
باعث می‌شود از راهی که به آن اعتقاد دارند، هم تنهایی خود را پر کنند و هم
کمکی برای زندگی باشند. آن‌ها به خاطر مسائل اعتقادی و عرف جامعه هنوز با
سنت‌های جامعه و خانواده ایرانی زندگی می‌کنند. بنابرین تمام این مولفه‌ها
را در کاراکتر زهرا پیدا کردم و با کمک بازیگر فیلم سعی کردیم این را به
واقعی‌ترین شکل ممکن نزدیک کنیم.
در فیلم با روایت و داستان‌گویی روبه‌رو هستیم. چرا از فرم مستند داستانی استفاده نکردید؟
عقیده دارم روایت یک داستان کوتاه نظر مخاطب را بیشتر جلب می‌کند. زیرا
انسان ذاتا به داستانگویی علاقه دارد. گفتن، خواندن، دیدن یا شنیدن داستان.
سند محکم بر این عقیده، قصه‌های هزار و یک شب است اما زمانی که به مسائل
واقعی اجتماع اشاره می‌کنیم باید به همان شکل واقعی روایت شود تا برای فضای
فیلم برای مخاطب باورپذیر باشد که او ارتباط خوبی با سوژه و شخصیت‌ها
بگیرد.
با توجه به این دلیل، انتخاب سوژه ازدواج موقت در فیلم و پرداخت شخصیت‌ها می‌بایست با زیرکی انجام شده باشد. در این باره توضیح دهید.
بله همین طور است. در واقع با این نگاه بیشتر به سراغ جزئیات رفتم. یعنی از
پیچیدگی‌های زیاد و تعدد کاراکتر و.‌.‌. دوری کردم. در نتیجه توانم را روی
پرورش یک کاراکتر گذاشتم و قصه‌ام را با او پیش بردم.
چرا ساختن فیلم شهری اهمیت دارد؟
اساسا فیلم ساختن را به شهری یا روستایی دسته‌بندی نمی‌کنم. زیرا در
روستاها هم می‌توان فیلم اجتماعی ساخت. فقط در شهر زندگی اجتماعی پیچیده‌تر
است و این پیچیدگی به درام کمک می‌کند. یعنی بزرگ بودن جامعه قصه‌های
بیشتری را به همراه خواهد داشت.
در کارگردانی فیلم «موقت» چه نکاتی را برای تفهیم مخاطب لحاظ کرده‌اید؟
تمرکز روی یک کاراکتر. تمام اتفاقات فیلم انگار بیرون از قاب روی می‌دهند و
فقط شخصیت زن فیلم است که به این اتفاقات عکس‌العمل نشان می‌دهد. سعی
کرده‌ام به سمتی بروم که انگار شخصیت زن کاملا مفعول است، در عین حالی که
نقش فاعل را هم ایفا می‌کند. او در اصل هم مجبور به ازدواج موقت است هم تا
حدی از موقعیت پیش رویش می‌خواهد لذت ببرد.
انتهای مطلب/