سجاد محمدیارزاده عضو شورای سیاستگذاری یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری عنوان کرد: دوسالانه نگارگری با حدود ۷ سال وقفه مجدد برگزار خواهد شد. در طول این سال ها بخشی از این وقفه مربوط به کرونا بوده است زیرا هنرمندان در آن شرایط اپیدمی نمی توانستند در هیچ نمایشگاهی حضور داشته باشند اما در عین حال فرصت بیشتری برای خلق اثر، مفهوم و ایده‌پردازی در اختیار هنرمندان قرار گرفت و به نظرم این چندسال اخیر درعین حال که از لحاظ فیزیکی تهدیدآمیز بود اما فرصتی در اختیار هنرمندان نگارگری قرار داد تا کارهای به‌جامانده و کارهایی را که نیاز به تحلیل و شناخت داشتند تا به مفهوم برسند، انجام دهند. به طور مثال استاد علی‌اصغر تجویدی معتقد بودند که در ایام کرونا تمام کارهای عقب مانده درباره نگارگری داستان های شاهنامه را انجام دادند.

او ادامه داد: بخشی از این وقفه چند ساله هم مربوط به این بود که هنرمندان محل عرضه آثار هنری نداشتند. بینال ها محل ارائه اتفاقات اجتماعی، فرهنگی و تاریخی هنر هستند و باوجود این بینال، ما می‌توانیم رصد کنیم که مسیر نگاره‌های ما در سال‌های اخیر به چه سمتی رفته است.

این پژوهشگر درباره دستاوردهای بینال تصریح کرد: تولید اثر در حوزه هنر مخصوصا در رشته نگارگری مستلزم نوعی جامعه پذیری است و این بینال موجب می شود که ما شناسایی کنیم که در این ۷ سال چه سوژه‌هایی در هنر نگارگری به وجود آمده است و آیا نگارگری توانسته است پیام جامعه ازجمله پیام سیاسی، اجتماعی، سیاسی، تاریخی، فرهنگی و… را به مخاطبان منتقل کند؟ به طور مثال آیا در این مدت تولید متون تاریخی در حوزه  نگارگری صورت گرفته است و هویت تاریخی در نگاره ها دیده می شود یا کارها صرفا سفارشی بوده‌اند؟

سوژه، ابژه، شخصیت‌ها و ساختارها تقریبا با ادوار گذشته یکسان است

عضو شورای سیاستگذاری درباره تفاوت‌ها یازدهمین دوره بینال با ادوار گذشته توضیح داد: سوژه، ابژه، شخصیت‌ها و ساختارها تقریبا با ادوار گذشته یکسان است اما امسال سعی شده است که دانشگاه استاد فرشچیان برای برگزیدگان این رویداد بورسیه تحصیلی درنظر بگیرد و ما تعهد دادیم که چندنفر از برگزیدگان به تشخیص شورای داوری بورسیه دانشگاه استاد فرشچیان را در رشته نگارگری دریافت کنند. تفاوت دوم این دوره، این است که به برگزیدگان بینال جایزه استاد فرشچیان اهدا می‌شود و حتی تلاش داریم که امضای استاد را هم همراه این جوایز دریافت کنیم و فکر می کنم این اتفاق برای هنرمندان نگارگری شور و انگیزه مضاعف ایجاد می‌کند. همچنین قرار است دانشگاه استاد فرشچیان برای آثار برگزیده شناسنامه صادر کند.

هنر مفهومی تاریخ و اصالت دارد

او ادامه داد: در این دوره برگزاری جلسات نقد و بررسی و تحلیل محتوا برگزار خواهد شد. دلیل اصرار بر این امر این است که ما از همین تحلیل آثار به مفاهیم دیگری دسترسی پیدا می کنیم. امروزه متاسفانه تحلیل ما نقادانه و هنرمندانه نیست و اگر تحلیل محتوا صورت بگیرد من به عنوان مخاطب متوجه می شوم که تک تک این موتیف ها کانسپت دارند و هنر مفهومی تاریخ و اصالت دارد.

کانسپتی که پشتوانه پژوهشی نداشته باشد، ماندگار نخواهد شد

محمدیارزاده درباره توجه به بخش پژوهشی در بینال نگارگری این دوره اظهار کرد: همه اتفاقات در حوزه هنر از یک ایده نشات می‌گیرد به طور مثال اگر در زندگی و آثار استادان برجسته معماری از جمله هوشنگ سیحون، حسین لرزاده و… مطالعه کنیم، نقش تحقیق و پژوهش در آثار آن‌ها بسیار پررنگ بوده است. به طور مثال استاد هوشنگ سیحون می گفتند که برای خلق مقبره خیام ۶ ماه مطالعه کرده‌اند و تا زمانی که تمام آثار خیام را نخواندند، دست به خلق کانسپت نزدند و پس از شناخت شخصیت، تازه متوجه شدند که قرار است برای چه شخصیتی اثر خلق کنند. در حوزه نگارگری هم دقیقا همین است و پژوهش بن‌مایه شکل گیری کانسپت است و کانسپتی که پشتوانه پژوهشی نداشته باشد، ماندگار نخواهد شد بنابراین در بینال امسال از نگارگران برای فعالیت در حوزه پژوهش، مقالات و مباحث مفهومی حمایت و یک مسیر هدایت‌شده‌ای فراهم می‌کنیم. نگارگری به عنوان رمز ماندگاری هنر اصیل ایرانی می تواند موثر واقع شود و این اتفاق از مسیر پژوهش های بنیادین، هویتی و تاریخی محقق می‌شود.

او در ادامه درباره نزدیکی زمان برگزاری نمایشگاه یازدهمین دوسالانه نگارگری و پانزدهمین جشنواره تجسمی فجر گفت: با نگاهی واقع‌گرایانه، باتوجه به نزدیکی زمان برگزاری این ۲ رویداد هنری شاهد همپوشانی در بحث ارائه آثار خواهیم بود و هنرمندان کمی دچار سرگردانی می‌شوند، یعنی یک ماه بعد از فراخوان دوسالانه مجدد باید برای جشنواره تجسمی فجر شرکت کنند. پیشنهاد من در شورای سیاستگذاری این بود که باتوجه به اینکه بینال نگارگری در پیش است، جشنواره تجسمی فجر دیگر بخش نگارگری نداشته باشد زیرا از کیفیت کارها کاسته می شود چراکه هنرمندان باید کار شاخص خود را در بینال شرکت دهند زیرا بینال یک رویداد تخصصی و به نوعی ماراتن هنر نگارگری است. در جشنواره تجسمی فجر به دلیل اینکه همه رشته‌های هنری حضور دارند، هنرمندان به صورت تخصصی به آن نگاه نمی‌کنند و هنر فاخر در آن دیده نمی شود.

محمدیارزاده در پایان درباره لزوم توجه به هنر اصیل ایرانی و حفظ احترام هنرمندان این حوزه اظهار کرد: ظرفیت هنر نگارگری ایران ظرفیت اصیلی‌ست که غفلت دستگاه‌های فرهنگی در آن مشهود است. بخشی از این غفلت به دلیل فقدان آگاهی است و بخشی به دلیل اغماض و چشم‌پوشی؛ به این صورت که در حوزه مدیریت هنری کسانی که هنرهای سنتی را بشناسند و  احترام هنرمندان این حوزه را حفظ کنند، کم هستند و هنرمندان هم تنها به همین احترام و ارج و قرب نیاز دارند. در این راستا بینال به نوعی باعث دیده شدن و شناسایی هنرمندانی می شود که چراغ نگارگری را روشن نگه داشته‌اند و دستگاه‌های متولی نیز باید بتوانند از این افراد در تولید و آفرینش آثار ماندگار حمایت کنند و از آن‌ها در حوزه اشاعه هویت هنر نگارگری ایران کمک بگیرند.

انتهای پیام/