ساعد نیک‌‌ذات فیلمبردار سینمای ایران در گفت‌وگو با خبرنگار سینما صبا، حضور نسل جوان در سینمای ایران را به واسطه ظهور و رشد سریع تکنولوژی امری متفاوت خواند و گفت: از آن جایی فرایند تکنولوژی به خصوص در زمینه فیلمبرداری، دیجیتال شده است و یکی از بخش‌های  پیچیده و فنی در سینما، فیلمبرداری است، بالطبع این روند رو به رشد، روی نسل جدیدی هم که وارد سینما می‌شود، اثرگذار بوده است. سال‌های ورود ما به این عرصه، تنها یک اصول پایه بود که به سهولت در دسترس قرار نمی‌گرفت. یعنی یا از طریق کار تجربی و دستیاری می‌توانستند وارد این عرصه شوند یا باید در دانشگاه به شکل تخصصی در این رشته تحصیل می‌کردند تا بتواند این پست مهم را در سینما به دست بیاورد.

او با تاکید به تغییرات ایجاد شده در نسل جدید سینما، عنوان کرد: اتفاقی که با آمدن ابزار دیجیتال به حوزه سینما افتاد این بود که برخی احساس کردند کارهایی که تا قبل از این توانایی انجامش را ندارند و در توان یک فرد متخصص است، در اختیار دارند. البته یکی از نکات مثبت این تغییرات؛ همگانی شدن دانش بود و  اینکه امکان یادگیری برای همه ایجاد شد. ولی از آن جایی که مسیر رسیدن به هر جایگاهی پله پله است، ورود دیجیتال زمان این مسیر را دستخوش تغییر کرد. قبلا عمر حرفه‌ای یک فیلمبردار ۱۸ سال بود ولی در حاضر به شش سال رسیده است. دیجیتال در ظاهر سهل‌الوصول است ولی به روز شدن با آن بسیار مهم است و در کوتاه‌ترین زمانی که از دیجیتال عقب بمانیم، از حرفه خود باز می‌مانیم.

نیک‌ذات با اشاره به شاخصه‌های یک مدیرفیلمبرداری گفت: در پست مدیریت فیلمبرداری جدای از مسائل فنی، زیبایی‌شناسی نیز می‌تواند فیلمبردار را صاحب سبک کند. یعنی فیلمبردار بتواند در بستر یک داستان، واژه‌ها را تبدیل به یک تصویر کند. همچنین چگونگی تعامل با دیگر عوامل گروه برای فیلمبرداری یک پلان، می‌تواند از یک فیلمبردار، یک مدیر خوب هم بسازد.

او ادامه داد: نسل جدید به دلیل آشنایی بیشتر با زبان انگلیسی می‌تواند به راحتی از منابع آموزش رایگانی چون یوتیوب و دیگر شبکه‌های مختلف به دانش جدید دسترسی پیدا کنند و به شکل خودآموز آموزش ببینند.به همین دلیل این نسل سریع‌تر وارد حوزه کار می‌شود و بالطبع هر تیمی هم سن و هم فکرهای خود را پیدا می‌کند. در نتیجه می‌بینیم اختلاف فاحشی بین یک تیم جوان‌تر و تیم با تجربه وجود دارد. کیفیت کار افراد با تجربه خیلی بهتر است ولی کارها و نگاه جوان‌ها خیلی به‌روزتر است، ولی در مجموع یک مسیر اجتناب‌ناپذیر است که اگر برنامه‌ریزی برای این مسیر بر اساس اهداف صنفی و شغلی نشود [که متاسفانه تا به امروز هم نشده است] تعداد آثار تولیدی با تعداد کسانی که وارد این حوزه می‌شوند تناسب نخواهد داشت. یعنی تعداد تولیدها کمتر از تعداد کسانی است که وارد عرصه سینما می‌شوند. با این اوصاف می‌توان گفت آینده حرفه‌ای مناسبی در انتظار جوانان نیست و بازار کار مناسبی وجود ندارد.

مدیر فیلمبرداری فیلم سینمایی «نفس» با اشاره به اینکه جشنواره نباید هدف نسل جدید باشد، خاطرنشان کرد: جشنواره یک عامل تشویقی به حساب می‌آِید، ولی متاسفانه در ایران به هدف تبدیل شده است. فیلمساز فیلمی می‌سازد و  استقبال آن در جشنواره، مخاطب بیشتری برایش به همراه می‌آورد و در ادامه امکاناتی بهتر برای تولید بعدی اثر خود به‌دست می‌آورد. پس اگر در راستای رسیدن به هدف باشد خیلی هم خوب است.  ولی زمانی که جشنواره برای فیلمساز به هدف تبدیل شود اگر دراین مسیر دچار مشکل  و شکست شود، سرخورده می‌شود. چرا که آن‌ها بر مبنای فرم های جشنواره فیلم می‌سازند نه برمبنای نیازهای ذهنی یک فیلمساز. اگر جشنواره هدف شود، فیلمساز یک سفارش‌گیرنده غیرمستقیم شده است که به خواسته‌های آنها تن می‌دهد، چرا که سینمای این روزها سینمایی نیست که از دل مردم بیاید، چرا که کرونا و متاسفانه، در ادامه مرزبندی‌های سیاسی به بخش هنر بسیار صدمه زد و یاس و ناامیدی را به همه ما تزریق کرد…

نیک‌ذات در پایان درباره فعالیت اخیر خود در سینمای عراق، گفت: مدتی پیش فیلمبرداری فیلم «پرندگان بهشتی» را در عراق را به اتمام رساندم. با حضور دراین کار تجربه‌ای در کنار عوامل متفاوت و شرایط فرهنگی و جغرافیایی جدید را پشت سر گذاشتم.

گفت‌وگو: سمیرا جعفری