به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون صبا، مجموعه تلویزیونی «حبیب» محصول مجموعه بسیج سازمان صدا و سیما است و از روز یکشنبه سی ام بهمن ماه به روی آنتن شبکه دو سیما رفته است. این مجموعه به چگونگی شکل گیری داعش و اقدامات خرابکارانه آن می پردازد و با این نگاه تولید شده است که به ابهامات گوناگون نسل جوان در خصوص حضور نیروها و مستشاران ایرانی در کشور سوریه پاسخ دهد. این مجموعه توسط عوامل کشورهای مختلف جهان عرب که البته عمده آن ها سوری هستند ساخته شده است و کارگردانی آن را «جود سعید» فیلمساز اهل کشور سوریه برعهده داشته است.

نشست رسانه‌ای این مجموعه با حضور «فرزاد هوشیار پارسیان» تهیه‌کننده، «احمد کاوری» مشاور پروژه و کارگردان بخش ایران و «سید محمد کیمیافر» مدیر تولید این مجموعه در صبا برگزار شد.

آقای هوشیار پارسیان، مجموعه «حبیب» واجد چه ویژگی هایی بود که برای تولید آن ترغیب شدید؟

هوشیارپارسیان: در ابتدا از مجموعه رسانه‌ای صبا برای ترتیب دادن این نشست تشکر می کنم. همچنین از عوامل این مجموعه که ما را در طول مراحل تولید همراهی نمودند سپاسگزارم. «حبیب» نخستین مجموعه سیمای جمهوری اسلامی است که در خارج از کشور و به همراه تیم کاملا خارجی و متناسب با اهداف جمهوری اسلامی تولید می شود و این اتفاق، کاملا بی سابقه است. چند سال پیش ما مطالعات پیوسته ای را با همراهی یک تیم نخبه در حوزه داعش انجام دادیم. این مطالعات، به همراه نگارش فیلمنامه سه سال به طول انجامید و امروزه گروه ما یک بانک اطلاعاتی کامل از سازمان داعش به عنوان یک دولت و حکومت در اختیار دارد. داعش دولتی دارای ساختار حاکمیتی بود، یعنی دارای پول ملی و وزارتخانه بوده، خودروها دارای پلاک خاص خود بودند و اپراتور ویژه تلفن همراه داشته است. داعش از عراق تا انتهای شام و سواحل مدیترانه گسترش داشته و توسط دولت های غربی و برخی دولت های حاشیه خلیج فارس حمایت می‌شده است. نکته ای حاج قاسم سلیمانی در روزی مطرح کرد مبنی بر اینکه دولت داعش تا یک ماه دیگر از میان خواهد رفت، این نکته به معنای از بین رفتن سازمان «حاکمیتی» این مجموعه بود و این موضوع کار بسیار سخت و پیچیده ای به حساب می آمد. تا به حال در میان آثار تلویزیونی به شکستن این هیمنه و جنگ ده ساله ای که شکل گرفت، پرداخته نشده بود. ما چند سال پس از جنگ تحمیلی و دوران دفاع مقدس به این نتیجه رسیده بودیم که باید واقعیت جنگ را بدون حاشیه و سانسور مطرح کنیم، چراکه امام خمینی نیز فرموده بودند «این جنگ همچون گنج است». همین فرضیه را می توان درباره جنگ ده ساله با داعش نیز مطرح نمود که در آنجا جهان شیعه شهدایی را تقدیم جامعه بشریت نموده است. نسل امروز در کشورمان از ما می پرسد که برای چه در سوریه جنگیدید؟ نسل جوان سوری و عراقی نیز می پرسد که برای چه شما در کشور ما حضور داشتید؟ و همین مسئله موجب فراموشی مجاهدت ها می شود و باعث می شود مسائل فاجعه باری که داعش به وجود آورده بود در گذر زمان به فراموشی سپرده شود. در قرن ۲۱ که عصر دیجیتال به پایان رسیده و وارد دوره ی هوش مصنوعی شده ایم، با یک جریان متفکر سلفی بازگشت به عصر حجر طرف بودیم که به راحتی، خشونت بار ترین اتفاق ها را رقم می زدند. شکستن این هیمنه و نمایش مجاهدت جوان هایی که عموما متولد دهه هفتاد بودند و با شجاعت و دلاوری خود به مقام رفیع شهادت نائل آمدند در مقابل نیروهای داعش که از تمام دنیا به ان پیوسته بودند، قصه ای بود که روایت نشده بود. در صورتی که هالیوود فیلمی ساخته است که در آن ادعا می کند باعث نجات کشور عراق شده است. در صورتی که همه می دانند عراق با همت حاج قاسم سلیمانی و رزمندگان جهان شیعه آزاد شد. فرانسوی ها نیز با ساخت آثاری ادعا کردند که سوریه را آن ها آزاد کرده اند. اما ما در این حوزه تا کنون کار درخوری صورت نداده ایم و مجموعه «حبیب» نخستین تجربه ماست. باید به این مسئله توجه کنیم که این جبهه مقاومت ادامه دوران دفاع مقدس است و قلم فرهنگی باید در این حوزه حرکت کند و دست به نگارش بزند.

در «حبیب» تلاش کردیم حضور ما در سوریه به عنوان یک گروه مستقل نباشد که با چالش های دشوار مواجه شویم. تمام گروه تولیدی این مجموعه افرادی با ملیت های سوری و لبنانی هستند. حتی کارگردان این مجموعه آقای «جود سعید» نیز فردی سوریه ای است. همچنین ما توانستیم یکی از فیلمسازان مطرح حوزه دفاع مقدس، آقای احمد کاوری را با خود همراه کنیم. ایشان تسلط بسیار خوبی به زبان عربی دارند و پیش از این در فرهنگ سوریه فیلم ساخته اند و در زمان نبرد در این کشور به مستند سازی مشغول بوده اند و نسبت به فضای آنجا شناخت زیادی داشتند. به همین دلیل ایشان در کنار گروه تولید کشور سوریه قرار گرفتند.

به چه دلیل در میان کشورهایی که داعش به آن ها ورود کرده بود، سوریه را انتخاب کردید؟

هوشیارپارسیان: فیلمسازی کشور سوریه در جهان عرب، مقام سوم را پس از مصر و تونس داراست. اما در حوزه سریال، این کشور قطب مجموعه سازی جهان عرب به شمار می رود و این امر دلایل متفاوتی دارد. اول اینکه زبان آن ها بسیار شیرین است و مورد توجه و علاقه کل جهان عرب است. دلیل دوم آن است که سوری‌ها در فیلمسازی بسیار صنعتی عمل می‌کنند و در تولید سرعت بسیار بالایی دارند، به همین دلیل امروزه در جهان عرب بیشتر شبکه‌های سازنده مجموعه‌های تلویزیونی، سفارش‌های خود را به گروه‌های سوری می‌دهند. مجموع این دلایل باعث شد ما کشور سوریه را به عنوان کشور مقصد برای ساخت این سریال انتخاب کنیم. بنابراین با گروهی متشکل از روسای مرکز بسیج سازمان صدا و سیما، ناظر کیفی پروژه جناب آقای «محسن علی اکبری» که خود از تهیه‌کنندگان شناخته شده حوزه دفاع مقدس هستند و همچنین آقای کاوری عازم کشور سوریه شدیم و با ده کارگردان مطرح سینمای سوریه، مصاحبه بلند انجام دادیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که آقای «جود سعید» کارگردان این مجموعه باشد. همچنین مجری طرح لبنانی نیز به گروه اضافه شده و مقدمات تولید این پروژه در کشور سوریه آغاز شد.

تولید این مجموعه در کشور سوریه با چه مشکلاتی همراه بود؟

هوشیارپارسیان: روزهای بسیار سختی را سپری کردیم. مسائل بسیار زیادی در حوزه های امنیتی داشتیم و تامین انرژی و سوخت با دشواری‌های بسیار زیادی همراه بود. این مجموعه محصول مرکز بسیج سازمان صدا و سیما است. در همان ابتدا ما جلسه‌ای در سوریه داشتیم که آقای دکتر رحمتی، رئیس مرکز بسیج سازمان صدا و سیما به همراه ده کارگردان مشهور سینمای سوریه حضور داشتند و آقای علی اکبری به همراه آقای کاوری، به ما کمک کردند تا بتوانیم با این افراد مصاحبه‌‌های مفصلی داشته باشیم. هماهنگی‌های راهبردی این کار در زمان تولید بر عهده آقای کاوری بود و ایشان زمان زیادی را صرف مذاکره با گروه تولید سوری می‌کردند تا انتظارات و راهبردهایی را که ما دنبال می‌کردیم، به آنان انتقال دهد.
ذائقه سریال‌سازی عربی با سلیقه مخاطب ایرانی بسیار متفاوت است. مخاطب عربی به سریال‌هایی با ریتم کند و آرام عادت کرده‌اند و بیشتر نماها در این مجموعه‌ها لانگ شات هستند. به جهت تنظیم این ذائقه با مخاطب ایرانی، ما پس تولید مفصلی داشتیم و تلاش کردیم با تدوین مجدد کار، آن را به سلیقه مخاطب داخلی نزدیک کنیم.
همچنین ما برای این کار به مجوزهای بسیاری از نهادهای مختلف نیاز داشتیم و حتی برای تردد گروه نیز باید مجوزهای مربوطه را به دست می‌آوردیم که همه آنها را دریافت کردیم. در این کشور یک فضای امنیتی شدید حاکم است و در هر یک کیلومتر، یک ایست بازرسی قرار دارد. تصور کنید ما با وجود سلاح‌ها و تجهیزات نظامی که برای فیلمبرداری به همراه داشتیم، با چه سختی‌ها و مصائبی رو به رو بودیم. همچنین در بسیاری از نقاط سوریه، کم تر از پنج ساعت در روز سوخت و برق در دسترس است و برای تامین آنها سختی‌های بسیار زیادی را متحمل شدیم و «سپاه قدس» در این خصوص بسیار ما را حمایت کرد.

تولید چنین سریالی هم به روحیه ای جهادی و هم به روحیه ای هنری و آرتیستی نیاز داشت. و هماهنگی میان این دو وجه در میان عوامل بسیار مشکل بود.
این مجموعه دارای چهار محور واقعی است. اول کمک کشورهای حوزه خلیج فارس به داعش است که مستندات آن موجود است، مورد دیگر کمک‌های کشورهای اروپایی به داعش است که در خصوص آن خط قصه ای در دل مجموعه قرار داده شده است. همچنین شخصیت «حبیب» که ما به ازای حقیقی دارد و نیز قصه تسخیر شهر توسط داعش که از اتفاق‌های واقعی این مجموعه است.

کاوری: سریال «حبیب» غیر ممکن‌ها را ممکن ساخت. ساخت سریال تلویزیونی در کشور سوریه با توجه به فضای امنیتی و همچنین ساختار اداری پیچیده آن، کار غیر ممکنی است و این مجموعه اولین نمونه آن به حساب می‌آید. بسیاری از گروه‌های فیلمبرداری به این کشور سفر کردند و بررسی‌هایی را صورت دادند اما نتوانستند اثری را به مرحله تولید برسانند. اینکه شما در یک کشور خارجی مجموعه‌ای را با عوامل همان کشور اما با اهداف داخلی بسازید، کاری بسیار دشوار است. توجه داشته باشید که سوریه خود کشوری است که دارای صنعت سینما است و وقتی از عوامل آن کشور استفاده می‌کنید اما سریالی متناسب با معیارهای خود را می‌سازید، این اتفاق به هیچ عنوان کار ساده‌ای نیست.
کیمیافر: هنوز هم در کشور سوریه احزابی دارای قدرت هستند که راضی به تولید چنین مجموعه‌هایی نیستند و همین مسئله چالشی جدی در حوزه تولید پیش روی ما قرار داده بود و عده زیادی تلاش داشتند تا این کار ساخته نشود اما با همت و غیرت اعضای این پروژه، در نهایت تولید این مجموعه به پایان رسید.

آقای کاوری شما چگونه وارد این پروژه شدید؟ با توجه به اینکه در کارنامه کاری خود تجربه‌های اینچنینی داشته‌اید، آیا مسئله این فیلم دغدغه شخصی شما بود و چه نگاهی به این پروژه داشتید؟

کاوری: این ماجرا برای من دارای دو وجه است. بخشی مربوط به علایق شخصی است و وجه دیگر مربوط به تاثیری است که می‌توان در یک پروژه داشت. روز اولی که توسط آقای هوشیار و آقای علی‌اکبری به این پروژه دعوت شدم، هنوز هیچ چیز مشخص نشده بود و برای مثال مشخص نبود که قرار است کارگردان سوری یا ایرانی باشد. در خصوص این مسئله تردیدهایی وجود داشت و با توجه به سرعتی که گروه برای به ثمر رسیدن این پروژه در نظر داشتند، من به این نتیجه رسیدم که باید گروه تولیدی وجود داشته باشد که اهل کشور سوریه باشد. چراکه با توجه به فرهنگ کاری خود بتوانند این پروژه را به نتیجه برسانند. ما تلاش کردیم از لحاظ کیفی عوامل و عناصری وارد این پروژه شوند که بتوانند کیفیت مد نظر تهیه کننده و سازمان بسیج صدا و سیما را برآورده کنند. همچنین از لحاظ ریتم و زمان کاری هم این اتفاق بتواند به گونه ای رقم بخورد که با برآورد اولیه همخوان باشد. با توجه به شناختی که من از کشور سوریه داشتم و در سال‌های مختلف در آنجا به فعالیت پرداخته بودم و تاحدودی به فضای آنجا اشراف داشتم، به عنوان مشاور به این پروژه وارد شدم و در تمام مراحل این کار نظیر انتخاب کارگردان، انتخاب بازیگر، انتخاب عوامل و… حضور داشتم. همچنین در کشور سوریه نسبت به شناخت کلی که از عوامل داشتیم، دست به تحقیقات میدانی و مطالعاتی زدیم. درباره علاقه مندی شخصی خود نیز باید بگویم با توجه به شناختی که از فرهنگ چنین کشورهایی دارم، به دنبال آن بودم تا این اشتراک فرهنگی صورت گیرد و نگاهی که مخاطب ایرانی نسبت به کارهای عربی دارد، یا نگاهی که مخاطب عرب زبان نسبت به کارهای ایرانی دارد، این فضا مقداری تلطیف شود. چراکه ذهن مخاطب ایرانی نسبت به کارهای خارجی مقداری دارای دافعه می باشد. به این فکر می کردم که چگونه می توان این اثر را به عنوان یک تولید داخلی به مخاطب معرفی نمود. خوشبختانه این اتفاق رخ داده است چراکه تلاش کردیم محتوای این مجموعه با نگاه به فرهنگ ایرانی عرضه شود. همچنین در زمان ساخت هر کجا که احساس می کردیم از نظر فرهنگی ممکن است سمت و سوی ماجرا تغییر کند، با تعاملی که با کارگردان داشتیم، نمونه هایی برای او مطرح می‌کردیم تا با سلیقه مخاطب ایرانی بیشتر آشنا شود. در واقع تلاش کردیم اثری تولید کنیم که هم برای مخاطب خارجی جذاب جلوه کند و هم مخاطب ایرانی نسبت به آن توجه نشان دهد. به این دلیل که مخاطبان ایرانی نسبت به بازیگران جهان عرب شناخت چندانی ندارند، تاکیدی بر حضور بازیگران چهره در این کار نداشتیم و اصل اساسی برای ما، میزان توانمندی آنها در ارائه نقش بود. البته تعدادی از ستارگان مجموعه‌های جهان عرب در این گروه حضور دارند اما توجه و تاکید ما بیش از هر چیز معطوف به «توانمندی» بازیگران بود. همچنین نوع مجموعه‌سازی صنعتی کشور سوریه به گونه‌ای است که همواره به مخاطب توجه فراوان دارد و این نکته می‌تواند باعث شود که مخاطب به خوبی با این کار ارتباط برقرار کند.

مراحل انتخاب بازیگر برای این مجموعه با چه دشواری‌هایی همراه بود؟

کاوری: چالش خاصی وجود نداشت و حتی نسبت به ایران کار بسیار ساده‌تر بود. چرا که بازیگران نگاه ایدئولوژیک را در انتخاب نقش لحاظ نمی‌کنند و خود را در قالب هنرمندی می‌بینند که باید نقش محوله را با بهترین کیفیت ارائه دهند. اما در داخل کشور، جهت‌گیری‌های سیاسی بسیار در انتخاب‌ها موثر است و پیچیدگی‌های زیادی دارد. بیشترین زمان تولید مجموعه صرف مراحل تحقیقات و انجام امور داخلی مربوط به پروژه شد. از زمانی که کارگردان سوری قرارداد بست تا انتخاب نهایی بازیگران و تعیین لوکیشن‌ها، تنها یک ماه زمان صرف شد.

فیلمنامه این کار به سرپرستی آقای شمسی به نگارش درآمده است. هنگام ترجمه به زبان عربی، متناسب با فرهنگ آن کشور اصلاحاتی روی آن انجام شد؟ و آیا مشاور سوری در کنار فیلمنامه این مجموعه حضور داشت؟

کاوری: این فیلمنامه با اهدافی خاص، سه بار به زبان عربی ترجمه شد. یک بار به شکل فصیح و کتابی این اتفاق صورت گرفت تا گروه تولید سوری و مجری طرح متوجه شوند با چه اثری رو به رو هستند. بار دیگر با توجه به انتخاب بازیگران، به زبان محاوره ترجمه شد تا بازیگران کار بتوانند با آن ارتباط لازم را برقرار کنند. همچنین بار سوم با توجه به اهداف تولید سریال، ترجمه نهایی صورت گرفت و مواردی در حوزه محتوا به آن اضافه شد.

آقای کیمیافر شما به عنوان مدیر تولید این پروژه از تجربه خود در کار با عوامل خارجی توضیحاتی بفرمایید. آیا مدیر تولید اهل جهان عرب نیز شما را همراهی می کرد؟

کیمیافر: با توجه به تعاملاتی که با کشور سوریه داشتیم و همچنین مجری طرح پروژه که یک شرکت لبنانی بود، و همچنین گروه تولید لبنانی و سوری این کار، تلاش کردیم یک مدیر تولید سوری و یک مدیر تولید لبنانی نیز در کنار خود داشته باشیم تا هماهنگی بیشتری صورت گرفته و شرایط بهتری برای تولید این اثر فراهم شود. فضای تولید در کشور سوریه با چالش های زیادی برای گروه تولید همراه بود. ما تلاش کردیم با وجود تمام مشکلاتی که در کشور سوریه وجود دارد، از بهترین امکانات ممکن در این کشور بهره ببریم. فضا و بافت کشور سوریه به واسطه شکل جنگ زده شهرها، کار ما را سخت می کرد و زمانی که نیاز به صحنه های جنگی داشتیم دشواری های زیادی متوجه گروه تولید می‌شد. همچنین هماهنگی با ارگان‌های دولتی، فعالیتی زمان بر بود. تامین امنیت مکان های فیلمبرداری نیز در این کشور بسیار مشکل بود. تمام صحنه های جنگی و انفجاری این مجموعه در دل شهرها فیلمبرداری شد که اقدامی بی سابقه بود. متاسفانه در صحنه ای، بقایای سلاح ها و ادوات نظامی باقی مانده از داعش منفجر شد و تعدادی از عوامل با جراحاتی رو به رو شدند. تعدادی از لوکیشن ها نظیر «خانه حبیب» و «مقر داعش» به طور کامل ساخته شدند. در کشور سوریه با مشکل تامین سوخت و انرژی رو به رو بودیم و برای تهیه هر گالن سوخت، با مشکلات بسیار زیادی مواجه می شدیم، چرا که در آنجا به دلیل شرایط جنگ زده، سوخت به صورت بسیار محدودی وجود دارد. شاید یکی از دلایلی که تا کنون گروهی این کشور را به عنوان مکان فیلبرداری انتخاب نکرده اند وجود همین سختی ها باشد.در مراحل اول کار به دلیل تامین امنیت گروه تلاش کردیم شهرهایی را برای فیلمبرداری انتخاب کنیم که تامین امنیت آن ها بر عهده حزب الله لبنان باشد. به دلیل شرایط ویژه سوریه، نمی توان کنترل صد در صدی بر امور داشت به گونه ای که یک بار پس از اتمام کار در یک لوکیشن، آن مکان مورد بمباران قرار گرفت. اما در نهایت مجبور شدیم بیشتر فیلمبرداری این کار را در شهر «داریا» و «ریف (حومه) دمشق» انجام دهیم و به دلیل وجود معارضین مسلح، تامین امنیت گروه با دشواری های بسیاری همراه بود. در نهایت و با وجود تمام این سختی ها و با توجه به حرفه ای بودن گروه تولید، خوشبختانه تولید این کار به سرانجام رسید.

آقای هوشیار شما اشاره فرمودید که تحقیقات مفصل و کاملی در ارتباط با داعش در طول سه سال انجام دادید. این تحقیقات به قصد مستند سازی این فرآیند بوده است یا از همان ابتدا قصد تولید مجموعه ای تلویزیونی را داشتید؟

هوشیارپارسیان: در حوزه انتشار در جبهه مقاومت، تعداد زیادی مستند تولید شده است. برای مثال دفتر سازمان اوج در سوریه بیش از ۱۵۰ مستند تولید کرده است. آن چیزی که تا کنون کمتر به آن پرداخته شده است تولید قصه های خانواده محور برای عموم جامعه بوده است. از ابتدا نگاه ما به این صورت بود که یک فیلم سینمایی به همراه یک مجموعه چند فصلی تولید شود. «حبیب» مجموعه ای چند فصلی است که فصول آینده آن قرار است در کشورهای ترکیه و عراق ساخته شود و تا کنون قصه های مربوط به آن آماده شده است.
این نکته را نیز باید بگویم که وجود امین زندگانی برای این پروژه یک نقطه قوت بود. با توجه به اینکه بازیگران مقابل او همگی عرب زبان بودند، در ابتدا نگرانی هایی درباره نتیجه کار وجود داشت. در همان پایان روز اول، کارگردان سوری کار بسیار از امین زندگانی راضی بود و از او تمجید می کرد. آقای زندگانی حدود هشت ماه، با کار شبانه روزی در اختیار این پروژه بود. همچنین تنظیم بازی او بر عهده آقای کاوری بود و ایشان مرتب فیلمنامه را ترجمه می کرد و در اختیار امین زندگانی قرار می داد و او را هدایت و همراهی می نمود.

درباره پخش این سریال در کشورهای عربی مذاکراتی صورت گرفته است؟

هوشیارپارسیان: ما به دنبال پخش این سریال در کشورهای جهان اسلام هستیم. در این مجموعه هم از نقش ارتش سوریه و هم از تلاش ها و مجاهدت های مستشاران ایرانی صحبت شده است. نیاز است که جریان محور مقاومت و مقابله با داعش در میان کشورهای جهان عرب دیده شود. ما تلاش کردیم از ادبیات مختص جوانان نیز در کار استفاده کنیم تا «حبیب» بتواند با جوان تر ها نیز ارتباط برقرار کند. قطعا این مجموعه در سوریه، لبنان، عراق و تلویزیون های ماهواره ای عرب زبان که کشورهای زیادی در این حوزه را پوشش می دهند پخش خواهد شد.

این مجموعه سفارش تلویزیون بود یا طرح آن پیشنهاد شما به این سازمان بود؟

هوشیارپارسیان: رئیس وقت سازمان صدا و سیما به دنبال آن بودند تا کاری در حوزه مقاومت ساخته شود. چراکه فضای سینمایی و مجموعه سازی در این حوزه توسط کشورهای دیگر در حال مصادره شدن بود. طبق شعاری که وجود داشت و این نگاه که اگر امروز در سوریه با داعش مقابله نشود، روز دیگر مجبور خواهیم بود در خاک کشورمان با داعش بجنگیم، تلاش کردیم با توجه به اهمیت استراتژیک این مسئله، مجموعه «حبیب» را مقابل دوربین ببریم و در آن از مجاهدت های سربازان شیعه برای مردم منطقه سخن بگوییم و همچنین به شایعاتی که مبنای صهیونیستی دارد، با ارائه محتوای درخور پاسخ قانع کننده ای دهیم.

درباره زمان پخش این مجموعه نیز گویا تا کنون چند بار جا به جایی اتفاق افتاده است. از باکس زمانی فعلی که به این مجموعه اختصاص داده شده است رضایت دارید؟

هوشیارپارسیان: کار ما مدتی است که آماده پخش شده بود و تصمیم درباره زمان پخش بر عهده شورای کنداکتور شبکه بود. همچنین ساعت پخش این مجموعه بسیار مناسب است و جزء ساعات پرمخاطب تلویزیون محسوب می شود. ما اصرار داشتیم که در خصوص این مجموعه اطلاع رسانی چندانی صورت نگیرد تا بدون ایجاد حاشیه این کار روانه آنتن شود. همچنین در زمان تولید نیز تلاش کردیم اخبار این مجموعه انعکاس داده نشود و از بازیگران سوری نیز خواستیم پستی را در شبکه های اجتماعی خود به اشتراک نگذارند زیرا شرایط کشور سوریه بسیار خاص بود و از لحاظ امنیتی نیار بود بدون اطلاع رسانی خبری مراحل تولید را پیگیری نماییم.

این مجموعه برای دوبله شدن به زبان فارسی چه فرآیندی را طی نمود؟

هوشیارپارسیان: تیم دوبله این کار توسط آقای امیر محمد صمصامی شکل گرفت و ایشان به عنوان مدیر دوبلاژ ما را همراهی نمودند و بسیار با دقت و وسواس زیاد مراحل مختلف این فرآیند را پیگیری می کردند. صداپیشه های مهم و مشهور سینما و تلویزیون کشورمان در این اثر حضور پیدا کرده اند. مانند آقای محمدعلی جان پناه، آقای کاردان، جناب آقای منوچهر زنده دل، آقای همت مومی وندو… که هر کدام از بزرگان قله های صدا در ایران هستند.
من از این تریببون استفاده می کنم و از مردم شریف ایران دعوت می کنم به تماشای این مجموعه نشسته و حتما نظرات خود را از طریق روابط عمومی سازمان صدا و سیما توسط تلفن ۱۶۲ به ما اعلام نمایند.
در پایان می خواهم این مجموعه را تقدیم کنم به روح بلند حاج قاسم سلیمانی وشهدای مدافع حرم.

با توجه به اینکه این مجموعه به حکومت داعش می پردازد، ممکن است بسیاری از خانواده ها نگران نمایش صحنه های خشونت بار در این مجموعه باشند. در این خصوص چه نظری دارید؟

کیمیافر: من این اطمینان را خانواده های عزیز می دهم که هیچ نگرانی در خصوص شکل و محتوای سریال نداشته باشند. ما تلاش کردیم بیشتر وارد لایه های اجتماعی این گروه شویم و از بار خشونت ها کاسته شود و وحشی گری ها به نمایش درنیاید. بنابراین خانواده ها به هیچ عنوان نگران صحنه های خشن نباشند چراکه از ابتدا تلاش کردیم مجموعه را به گونه ای آماده پخش نماییم که مناسب تماشای تمام اقشار و گروه های سنی جامعه باشد.

محمدعرفان صدیقیان