۲۳ آوریل ( مصادف با ۳ اردیبهشت) روز جهانی کتاب و حق مولف است، به این بهانه یادداشتی از گلاره مرادی که در سایت کتاب طاقچه منتشر شده است، دلایلی برای کتاب خواندن را می‌خوانیم. این یک مطلب تحمیلی نیست، خودتان اندیشه کنید و تصمیم بگیرید که بخوانید کتاب را، یا نخوانید. قبل آن به قول اصغر نوری نمایش‌نامه نویس و مترجم کتاب که در مراسم رونمایی از کتاب جدیدش یک سخنرانی داشت: کتاب خواندن یک لذت است. مثل غذا خوردن، خریدن لباس یا هرچیز، نمی‌توان زور کرد. کتاب یک لذت است که اگر به آن برسید جز همیشگی زندگی‌تان می‌شود.

گلاره مرادی | حتماً بسیار پیش آمده است که در تصمیم‌های سال جدیدِ آدم‌ها، ببینید و بشنوید که «خواندن کتاب‌های بیشتر» در برنامه‌شان باشد. حتماً آمار و ارقام بسیاری هم درباره‌ی کم‌بودن سرانه‌ی مطالعه‌ی کشورمان شنیده‌اید؛ اما آیا کتاب‌ خواندن لزوماً فعلِ مطلوبی است؟ چرا باید کتاب بخوانیم؟ کتاب‌ خواندن چه فوایدی دارد؟ اصلاً کدام یک بهتر است؛ اینکه کتابی بخوانیم و از آن سردرنیاوریم و سرانه‌ی مطالعه را افزایش دهیم یا کتاب‌های اندکی بخوانیم و از آن‌ها تأثیر بگیریم؟

پژوهشگران می‌گویند کتاب‌خواندن را می‌توان به فعالیتی مثل غذاخوردن تشبیه کرد. دلایلِ بسیاری وجود دارد که کتاب‌خواندن را در برنامه‌ی هر روز خود قرار دهیم. البته این به آن معنا نیست که همه‌ی انسان‌ها باید تمامِ کتاب‌های دنیا را بخوانند. اتفاقاً بهتر است هر فردی کتاب‌هایی را انتخاب کند که دوست دارد. برای این کار می‌توانید خلاصه‌ی پشتِ جلد را نگاه کنید و یا مقدمه یا سخن نویسنده‌ی آن را بخوانید.

هر نویسنده، زمانی که کتابی را می‌نویسد، تمامِ مردم دنیا را خواننده‌ی کتابِ خود نمی‌داند. حتماً خوانندگانی با ویژگی‌های به‌خصوصی در نظر دارد و شاید شما در آن دسته از خوانندگان نباشید؛ بنابراین کتابی را انتخاب کنید که برای شما نوشته شده باشد. مطمئن باشید که برای تمامِ عمرتان کتاب‌هایی وجود دارد که بتوانید از خواندنشان لذت ببرید.

در ادامه، نُه نمونه از دلایلی آورده شده است که می‌گوید «کتاب‌خواندن» می‌تواند مانند غذا خوردن، بخشی از فعالیت‌های هرروزه‌مان باشد:

۱. کتاب‌خواندن ورزشی برای مغز است

همان‌قدر که جسمِ شما برای سالم ماندن به ورزش و تحرک احتیاج دارد، مغز شما هم نیاز دارد که به‌کار گرفته شود و ورزش کند تا سالم بماند. کتاب‌ خواندن فعالیتی است که باعث می‌شود جریان خون شما افزایش پیدا کند و مغز شما بهتر کار کند.

۲. ایده‌های جدید و حل‌کردن مشکلات

آیا تابه‌حال شده است که داستانی رازآلود بخوانید و پیش از آنکه کتاب به پرسش‌های شما درباره‌ی داستان پاسخ دهد، خودتان به آن‌ها پاسخ دهید و اتفاقات کتاب را پیش‌بینی کنید؟ پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کتاب‌خواندن باعث می‌شود که الگوها را بهتر دنبال کنید، مشکلات را بهتر حل کنید، خودتان را به‌جای شخصیت‌های داستان قرار دهید و قدرت تجریه و تحلیل مغزتان را افزایش دهید.

۳. بهتر می‌نویسید

زمانی که کتاب می‌خوانید، مغزتان تکنیک‌های نویسندگی و واژه‌ها را جذب می‌کند. همین موضوع باعث می‌شود که زمانی که می‌نویسید، به‌شکل ناخودآگاه آن سبک‌ها را در ذهنتان داشته باشید و از آن‌ها استفاده کنید. همچنین خواندنِ کتاب، دایره‌ی لغات شما را افزایش می‌دهد؛ حتی اگر معنیِ واژه‌ای را ندانید، می‌توانید به‌شکلِ طبیعی و از واژگانِ اطرافش، معنی آن را بفهمید و در نوشتنتان از آن‌ها استفاده کنید.

۴. بهتر صحبت می‌کنید

از آن‌جایی که کتاب خواندن دایره‌ی واژگان شما را افزایش می‌دهد و به شما یاد می‌دهد که چگونه از آن واژگان در جملات استفاده کنید، باعث می‌شود که بهتر و فصیح‌تر هم صحبت کنید. علاوه‌بر آن، اطلاعاتی را که از کتاب به‌دست می‌آورید، موضوعاتِ تازه‌ای را برای صحبت‌کردن پیشِ پای شما می‌گذارد.

۵. جهان‌بینی شما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد

ممکن است برایتان پیش آمده باشد که جمله‌ای از آشنایی دور، شیوه‌ی فکرکردنتان را نسبت به موضوعی خاص تغییر دهد. کتاب‌خواندن، این فرصت را به شما می‌دهد که با عقایدِ نویسنده‌ی کتاب آشنا شوید؛ حتی اگر کتابی بخوانید که نظرات متفاوتی با شما دارد، می‌تواند شما را با دیدگاه‌های مختلف آشنا کند و باعث شود اعتقادات و جهان‌بینی خود را واردِ چالش کنید و آن‌ها را تغییر دهید یا پخته‌تر کنید.

پیشنهاد می‌کنیم یادداشت کتاب خواندن برای لذت بردن را نیز بخوانید

۶. تمرکز شما را افزایش می‌دهد

کتابی را انتخاب کنید و بخوانید که به اندازه‌ی کافی برایتان جذاب باشد؛ این کار برای مغز شما تمرین تمرکز هم هست. در این حالت، مغز شما تلاش می‌کند که با موضوع کتاب ارتباط بگیرد و برای درکِ بهتر روی داستان تمرکز کند.

۷. قدرت تخلیتان را به بازی دعوت می‌کند

با خواندن هر کتاب، مخصوصاً اگر کتابی داستانی باشد، شما خود را به‌جای شخصیت‌های داستانی قرار می‌دهید و به جای او فکر می‌کنید، احساس می‌کنید و رفتار می‌کنید. ویلیام استیرون، نویسندۀ آمریکایی،می‌گوید: «بعد از خواندنِ یک کتاب خوب معمولاً خسته می‌شوید؛ چراکه به‌جای افرادِ بسیاری زندگی کرده‌اید.»

۸. خواندنِ الهام‌بخش

خواندن یک کتابِ خوب، مانند بودن در کنار فردی است که دوستش دارید و از او الهام می‌گیرید. همانطور که رفتارهای آن فرد را مشاهده می‌کنید و رفتارهایی را که دوست دارید تکرار می‌کنید، یک کتابِ خوب هم می‌تواند روی رفتارِ شما تأثیر بگذارد.

۹. استرس را کاهش می‌دهد

بسیاری از پژوهشگران، می‌گویند که وقتی شما خودتان را در خواندنِ یک کتابِ خوب رها می‌کنید و مغزتان به‌دنبال ایده‌ها و موضوعات جدید می‌گردد، زمانی که خودتان را به‌جای شخصیتی جدید می‌گذارید و به‌جای او زندگی می‌کنید، اعصابتان آرام‌تر است و تنش‌های ماهیچه‌ای و قلبی‌تان کاهش پیدا می‌کند.

شاید بگویید که کتاب‌خریدن هزینه‌ی زیادی دارد یا در سرعتِ زندگیِ امروز، فرصتی برای کتاب‌خواندن پیش نمی‌آید؛ اما باید بگوییم که با پیشرفت تکنولوژِی، راه‌های بسیاری برای کتاب‌خواندن پیشِ روی ما قرار داده شده است که با قیمت بسیار کمتری بتوان کتاب خواند. علاوه‌بر آن، کتاب‌های صوتی هم می‌توانند راهکارهایی باشند که در مسیر محل کار، دانشگاه، مدرسه، هنگام راه‌رفتن، انجام‌دادنِ کارهای خانه کتاب بخوانید.

منبع ۹ مورد دلیل کتاب: طاقچه