به گزارش خبرنگار تئاتر صبا، «مهتاب حسنی» سال‌ها است که در تئاتر در بخش‌های مختلفی مثل طراحی گریم، بازیگری و طراحی لباس فعالیت می‌کند و در حوزه فیلم کوتاه هم چند سالی است که به چهره‌پردازی مشغول است. هنرمندی که با کارگردان‌های بزرگی نظیر نادر فلاح، ملیکا رضی، مجید یاراحمدی و… همکاری داشته است. در کارنامه کاری او تنوع ژانری از قبیل نمایش‌های اجتماعی، کودک و دفاع مقدس دیده می‌شود. بهرام نامه، ادیپوس، خانواده آقای نریمان، ریور ساید درایو، زیر پلک ماه، اوج توفان، سیاه چاله، فقط یک ساعت آرامش و … از کارهای مهم کارنامه او محسوب می‌شوند. حسنی این روزها با طراحی گریم دو نمایش «کابوس‌های آنکه نمی‌میرد» و «بی صورت فلکی» حضور پر رنگی در عرصه نمایش دارد. با این چهره‌پرداز درباره حوزه‌های مختلف کاری‌اش گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.

احمد محمداسماعیلی

*** از فعالیت در عرصه بازیگری و طراحی لباس به چهره‌پردازی رسیدید. این روند چگونه طی شد؟

– ابتدا در بازیگری و طراحی لباس فعالیت می‌کردم، اما به واسطه علاقه‌ام به سمت گریم رفتم و در دوره‌های آموزشی «نوید فرح‌مرزی» گریم را آموختم. من با بازیگری وارد تئاتر شدم و در سن ۱۷ سالگی درنمایشی به کارگردانی علیرضا رحیم‌دل بازی کردم و سال بعد در نمایش ادیپوس شهریار روی صحنه رفتم. بازیگری را خیلی جدی نگرفتم در حالی که خیلی از دوستانم عقیده‌ داشتند اگر بازیگری را ادامه می‌دادم، بیشتر در کانون توجهات قرار می‌گرفتم. همین دیروز هم برای دیدن نمایشی به تماشاخانه شهرزاد رفتم و پیشنهاد کار بازیگری داشتم و بیشتر دوستانم من را گریمور – بازیگر می‌شناسند، اما در نهایت دغدغه اصلی‌ من گریم است…

*** کدام کارتان را در عرصه بازیگری بیشتر دوست دارید؟

– در یک نمایش با مضمون دفاع مقدس، نقش دختر معلولی را بازی می‌کردم که آن نقش را خیلی دوست داشتم و هشت ماه برای ایفای درست آن وقت و انرژی گذاشتم.

*** وقتی طراحی گریم یک نمایش را قبول می‌کنید، فقط به طراحی چهره‌ها بر اساس شخصیت‌ها و بازیگران نمایش بسنده می‌کنید و یا اینکه سر تمرینات هم برای درک بهتر از ویژگی شخصیت‌ها و گریم مناسب‌تر حضور پیدا می‌کنید؟

– برای ارائه کار بهتر سر تمرینات می‌روم و البته قبل از آن، متن نمایشنامه و مختصات شخصیت‌ها را با دقت می‌خوانم. با این کلیت می‌توانم راحت‌تر با شخصیت‌ها برای روانشناسی در خلق گریم مورد نظرم ارتباط برقرار کنم. خیلی کم پیش آمده موقعی که برای کاری دعوت به همکاری می‌شوم، فقط متن را برایم بفرستند و بر اساس آن کارم را انجام بدهم. همیشه موقعی که تمرینات روند جدی به خودش گرفت و همه بازیگران حضورشان قطعی شد، روزهایی سر تمرینات حاضر می‌شوم و کارم را انجام می‌دهم.

*** آیا طراحان گریم هم در انتخاب بازیگران هم دخالتی دارند و یا به کارگردان در این حوزه مشورت می‌دهند؟

– بله. من بارها در این زمینه به‌خصوص به کارگردان‌های جوان‌تر مشورت داده‌ام.

*** برای طراحی گریم نمایش‌های تاریخی که مانند کارهای رئال و اجتماعی، الگوی واقعی وجود ندارد، چگونه عمل می‌کنید؟

– اگر طراح گریم و یا لباس از تاریخ شناخت داشته باشد، اهمیت دارد. اگر هم شناختی نداشته باشد باید برود سمت تحقیق، مطالعه و پژوهش. کوچک‌ترین غفلتی در این حوره باعث می‌شود کار گریمور زیر سوال برود.

*** روال اینگونه است که بازیگران تئاتر آدم‌های صبوری هستند و با گریمورها تعامل لازم را دارند اما در سینما اوضاع تفاوت دارد و بازیگران چهره، ممکن است با طراحان گریم و لباس وارد چالش شوند. شما هم در تئاتر با بازیگران شناخته‌شده‌ای مثل نازنین فراهانی و نادر فلاح و … کار کرده‌اید. آیا در دوران کاری خود با چنین بازیگرانی، وارد چالش‌ شده‌اید؟

– من در دوران فعالیت‌ام متوجه این نکته شده‌ام که یک طراح گریم، باید روانشناس خوبی هم باشد و این خیلی مهم و جدی است…

*** یعنی اگر روانشناسی را بلد نباشد، در کارش با بازیگران دچار چالش می‌شود؟…

– دقیقا چنین اتفاقی رخ می‌دهد. همه آدم‌ها شبیه هم نیستند. یک بازیگر صبور و دیگری عصبانی و کم‌حوصله است و با این کم حوصلگی می‌آید روی صندلی می‌نشیند و می‌گوید سریع چند تا فوم رو صورتم بزن تا بروم سر کار…

***آیا این کار را انجام می‌دهید…

– سعی می‌کنم از در رفاقت و دوستی با این جنس آدم‌ها در بیایم و با آرامش بگویم می‌خواهی گریم صورتت را نیم ساعت دیگر که آرام‌تر شدی انجام بده!.

*** اگر در این مرحله روش شما جواب نداد چه واکنشی بروز می‌دهید؟

– ماجرا را برای کارگردان بازگو می‌کنم و درخواست جلسه‌‌ای مشترک با حضور بازیگر نمایش را مطرح می‌کنم. به هیچ وجه نمی‌گذارم چنین شرایطی روی کار گریم و کیفیتش اثر بگذارد. همانطوری که گفتم خیلی بهتر است با تعامل کار را قبل از وقوع این دست ماجراها حل و فصل کرد.

*** تا به حال چنین چالش‌هایی داشته‌اید؟

– تا به حال پیش نیامده بازیگری از کارم ناراضی باشد. نکته دیگر این است که من با رفتارم می‌توانم به بازیگر انرژی مثبتی را منتقل کنم. بارها پیش آمده حین کار و گریم کردن چهره، بازیگر به من می‌گوید چقدر دستت سبک است و می‌توانم با تمرکز از اتاق گریم سر تمرین و بازی بروم. برخی از بازیگران هم بارها پیش آمده که از دست برخی از همکارانم گلایه داشته‌اند که تعامل و ارتباطی برقرار نمی‌کنند و سریع می‌خواهند فقط کارشان را بدون توجه به حال روحی و جسمی بازیگر انجام بدهند و بروند. در این حالت بازیگر کلافه و سر درگم می‌شود و این، روی بازی او در صحنه تاثیر می گذارد.

***با کدام بازیگر نام آشنا کار کرده‌اید و از او تجربه خوبی در ذهن دارید؟

من همیشه تلاش می کنم سر هر کاری که می‌روم – چه بازیگرش نام آشنا باشد و چه کمتر شناخته شده باشد- خاطرات خوبی در ذهن ثبت کنم.

***چقدر به کارگردان‌ها اجازه دخالت در حوزه کاریتان در طراحی لباس و گریم را می‌دهید؟

-موقعی که کارگردان قصد اجرای نمایشی روی صحنه دارد طبیعی است که او به عنوان خالق اثر، حداقل یکی دو سال انرژی و زمان صرف کارش کرده و دغدغه‌مند است، پس می‌تواند در امورات مربوط به اثرش نظر بدهد. من هم اهل تعامل با کارگردان هستم و در شروع کار درباره استنباط‌هایش از شخصیت‌های نمایش پرسش‌هایی را مطرح می‌کنم تا کارم را بهتر انجام بدهم.

***از سختی‌های امروزی کار گریم بگویید؟

– مهم‌ترین چالش برای ما، افزایش قیمت مواد اولیه گریم است و قراردادهایی که بسته می‌شود و شاید به جرات بتوانم ادعا کنم فقط کفاف تهیه مواد اولیه گریم را می‌دهد! بنابراین باید تهیه‌کننده و کارگردان‌های تئاتر بیشتر به فکر حرفه‌هایی نظیر طراحی صحنه و لباس و گریم باشند و با توجه بیشتر به این زمینه‌های تخصصی، باعث ارتقای نمایش‌شان شوند. به نظرم طراحی صحنه و لباس و گریم سه ضلع مهم اجرای یک نمایش هستند.

*** الان با توجه به چالش‌های طراحی گریم پشیمان نیستید چرا بازیگری را جدی‌تر دنبال نکردید؟

-نه، گریم عشق اول و اصلی من در تئاتر است.

*** و دوست دارید در کنار اینکه طراحی گریم در فیلم کوتاه را تجربه کردید، در فیلم‌های بلند سینمایی هم چنین موقعیتی داشته باشید؟

– علاقه دارم و چند باری پیشنهاد داشتم که متاسفانه چون قرارداد طراحی گریم چند نمایش داشتم، نتواستم این کار را انجام بدهم. مدتی قبل هم طراحی گریم برنامه «بگو بخند» را در شبکه نمایش را بر عهده داشتم.

*** این روزها مشغول چه کارهایی هستند؟

– در این چند روز، مشغول گریم فیلم کوتاهی هستم که فیلمبرداری‌اش در شهریار انجام می‌شود. صبح‌ها سر این فیلم هستم و بعدازظهرها در دو نمایش «بی صورت فلکی» که کاری درباره چالش‌های عمل زیبایی است و گریم سنگین و ‌زمان‌بری دارد، حاضر هستم و در کنارش طراحی گریم نمایش «کابوس‌های آنکه نمی‌میرد» را در تالار مولوی انجام می‌دهم… نمایشی که مخاطبان زیادی دارد و حدود دو ماه است که روی صحنه است. نکته جذاب این نمایش چهره پردازی شخصیتی است که قرار است نقش علی اکبر دهخدا را بازی کند و خیلی روی طراحی چهره و شباهتش با چهره حقیقی دهخدا کار کردم و جرو کارهای خویم در تئاتر محسوب می‌شود.

*عکس‌ها: سهیل صلاحی‌زاده- باشگاه فیلم و عکس صبا