به گزارش خبرنگار سینما صبا، امروز پنجشنبه ۲۲ تیرماه ۱۴۰۲ در روز پایانی سلسله نشست‌های تخصصی نخستین جشنواره بین المللی فیلم حوا، نشست راهکارهای تقویت تحکیم خانواده در فرآیند جهانی شدن و ضرورت ارائه الگوی خانواده ایرانی و اسلامی را در محل برگزاری جشنواره فیلم حوا، سینما فرهنگ با حضور رضا پورحسین استاد دانشگاه، توفیق شومان از کشور لبنان ، فضه سادات حسینی به عنوان مجری، زینب العلا السلطانی از کشور عراق، قادر آشنا معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی و احسان قابیل از کشور ترکیه برگزار کرد.

در ابتدای این نشست فضه سادات حسینی مجری برنامه عنوان کرد: جشنواره حوا تاکنون نشست های متفاوتی را در کل کشور برگزار کرده است و در حول موضوعات مختلف در زمینه خانواده و حوزه سینما نشست های کارشناسی متعددی شکل گرفت و امروز نیز همچون روزهای گذشته در واپسین روز جشنواره بین المللی حوا این نشست‌ها را ادامه می‌دهیم.

سپس زینب العلاالسلطانی دارای دکترای زبانشناسی قرآن و ریاست دانشگاه الزهرا عراق گفت: باسلام خدمت تمام حضار محترم با حفظ القاب و مقام آن ها! امروز قصد داریم عنوان مداخله در رابطه با زن مسلمان و چگونگی مواجه زنان با پستی بلندی های روزگار که دشمنان در پی محو آن ها هستند، تشریح کنیم.

او افزود: در ابتدا باید به صورت کلی بگویم، بخشندگی و ابداع، بدون تمکین امکان پذیر نیست. مفهوم تمکین یعنی توانایی، قدرت و ظفر بر پیروزی و انجام کاری. در این بحث که به تمکین زنان می پردازیم در واقع منظورمان این است که زنان می بایست قدرت، آگاهی و توانایی اداره امور شخصی و امور جامعه خود را داشته باشند، همانطور که بر او از طریق وحی الهی واجب شده است.

ریاست دانشگاه الزهرا عراق تصریح کرد: همانطور که می دانید در جامعه اسلامی امروزه ما گروه فکری تندرویی وجود دارد که باعث شده است شرایط زنان محدود شود و قصد دارند نشان دهند که نقش زن در جامعه اسلامی ضعیفاست. متاسفانه امروزه همراه با مفهوم تمکین مفهومی دیگر عجین شده است، مفهوم آزادی! آزادی که غیر منضبط و غیر واجب است که به همین منظور نیز تمکین زن را اشتباه ترجمه می کند و آزادی بی حد و شرط را که در قانون ما نیست برای او تعریف می کند.

العلاالسلطانی تصریح کرد: همه ما می دانیم که آزادی دو نوع دارد، آزادی فردی برای شخص است و در آن شخص هرگونه که دوست دارد، رفتار می کند در صورتی که هیچ اجهافی در حق جامعه نداشته باشد اما آزادی اجتماعی و مسئولیت دو مفهومی هستند که نمی توان آن ها را جدا از هم در نظر گرفت. در این باب فکر و عقل حرف اول را می‌زند و آموزش خانواده در برابر آزادی هایی که برای از بین بردن اخلاق خانواده وجود دارد، اهمیت پیدا می کنید و ما باید بدانیم که این دو بحث با هم تفاوت دارند. 

او اذعان داشت: همه ما با این امر متفق هستیم که جایگاه زنان و دختران مورد هجوم این افکار هستند. آن ها می خواهند فکر حکمت و انسانیت را بگیرند و زن را موجودی سطحی‌نگر و وابسته نشان دهند. بر اساس آن مقوله ای که در میان غربی ها شایع است و نمی‌توانیم از آن بگذریم. این است که اگر زنان بدانند کریستون در معابد یهویدی زن را به عنوان شر نشان داه است هیچگاه دنبال دیدگاه های غربی نمی روند و به دنبال اسلام که می گوید بهشت زیرپای مادران است، می روند، نگرش و دینی که به جایگاه فرمانروایی و به خانواده بها داده است.

العلاالسلطانی ادامه داد: دشمنان و غربی ها در رابطه با خانواده، زن و دختر را هدف می‌گیرند تا به خانواده آسیب برسانند و این جنگ روانی را راه بیاندازند. پس برای مواجهه با این اتفاق باید از زن در مقام زن مسلمان و آنچه قران کریم درباره جایگاه زن در متولی امر تربیت در خانواده که نگاه متفاوتی است، بپردازیم و بفهمیم که جایگاه زن در اسلام بسیار والا ست.

او ضمن تاکید بر اینکه نقش زن به عنوان یک انسان مسئول فرهنگسازی در جامعه است که جایگاه رفیعی دارد، گفت: باید تا جایی که می توانیم درباره اذیت و آسیب ها در رابطه با حقوق زنان در سمینارها صحبت کنیم که صدای زنان جامعه اسلامی را به گوش همگان برسانیم. رسانه ها، تمام اپلیکیشن ها و نرم افزار ها که با جوامع غربی شایع شده‌اند، تربیت خانواده را متزلزل کردند و نباید بگذاریم فرب فضای مجازی و این موقعیت‌ها برعهده بگیرد چرا که این برخلاف خواسته قرآن است.

العلا السلطانی اظهار کرد: برای اینکار باید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت آموزش و پرورش با صدای رسا اعلام کند جایگاه و حقوق زنان چیست که حقوق اساسی بانوان و اخلاق اسلامی زنان بروز و نمود پیدا کند.در نهایت خواهشمندیم صاحب نظران در سطح بین الملل بیایند و حرفی دررابطه با جایگاه زن و خواسته خداوند در تمام گروه‌های سنی از کودکان و نوجوانان بزنند تا جایگاه او را با رشد و پیشرفت مواجه کنند.

او در نهایت از همه متولیان این جشنواره و  امور فرهنگ اسلامی، سازمان سینمایی مشاور رییس جمهور انسیه خزعلی برای کمک کردن به زنان و رسیدن جایگاهی که خداوند برای دختران و زنان خواسته است تشکر کرد.

در ادامه این نشست توفیق شومان مجری و مدرس رشته های رسانه ای و ارتباطات و سیاست از کشور لبنان عنوان کرد: در ابتدا باید از وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی  و سازمان سینمایی و همچنین قادر آشنا تشکر کنم. من قصد دارم وضعیت خانواده را در سلیقه فکری از لحاظ فلسفی و دینی بررسی کنم با اینکه از نظر من هر دو بحث مکمل هم هستند. همانطور که می دانید سقراط و افلاطون درباره جایگاه زن و خانواده صحبت های ارزشمندی داشتند.

او تصریح کرد: همچنین کنفسویس از جایی در میان قلب را به عنوان جین تلقی می کند که درآن از عشق و محبت صحبت می شود. که جایگذاری علمی آن می شود، لی! نمادی از عشق و محبت که همه آن ها منشا شان در خانواده است. ما باید به این فکر باشیم که چگونه مفهوم لی را گسترش دهیم و معنای آن را در خانواده پیدا کنیم. زن و شوهر همدیگر را دوست دارند، تشکیل خانواده می دهند، فرزند می آورند و به او عشق می ورزند،  فرزندان وخواهرها و برادران همدیگر را دوست دارند و همه این مجموعه مفهوم لی را تشکیل می دهد. لی همان عشق و محبت در خانواده است که بیشتر ماده ها و عناصر شیمی نیز نامشان با لی آغاز می شود.

او ادامه داد: صحبت دوم را با نگرش افلاطون ادامه می دهم، از منظر او هر انسانی باید ازدواج کند. هر کسی هم که ازدواج کرد یا خوشحال می شود و یا تبدیل به یک فیلسوف می شود. همانطور که می دانیم ارسطو دو بار ازدواج کرده است و به خاطر اینکه همسر اولشان فوت کردند به همسر دوم روی آوردند. زمانی که وصیت نوشت، می خواست درکنار همسر اول دفت شود و تمام اموال او به همسر دوم برسد در واقع نوعی مساوات و برابری را حاکم کرد.همچینن درباره جایگاه مهم زن می توانیم به فیثاغورس اشاره کنیم که نظریه مسایل حسی شرح داد و در فلسفه اعداد نقش مهمی را ایفا کرد و تاکید داشت براینکه امر آموزش به درستی انجام شود.

این مجری تلویزیون لبنان ضمن بیان اینکه تا کنون در مورد فلسفه یونان صحبت کرده است، به فسلفه غرب پرداخت و گفت: جایگاه زن از نظر جان لاک رسو که در بهترین کتاب آموزشی خود به نام امل عنوان کرد، این بود که روش های تربیتی قبل از به انحراف کشیده شدن دیدگاه های غربی نگاشته شده. جان لاک رسو اطهار داشت که آموزش افراد در خانواده شروع می شود و افراد از بطن خانواده باید مفاهیم اساسی و ارزشمند را یاد بگیرند.

شومان عنوان کرد: حال درباره جایگاه زن و خانواده در دین صحبت می کنیم. در دین مسیحیت، عید میلاد حضرت عیسی وجود دارد که در آن خانواده جمع می شوند و این عید را جشن می گیرند. همچنین عید ولنتاین را داریم که امروزه مفهوم آن منحرف شده است. ماجرای ولنتاین از این قرار بود کن یک راهب مسیحی بودند که در آن زمان که رومانی ها به شدت به مسیحی ها ظلم می کردند به جوانان کمک می کردند که ازدواج کنند و تشکیل خانواده دهند، این راهب نامش والانتاین بود و این جشن هم به اسم خودشان تمام شد. خانواده در مسیحیت آنقدر مقدس است که به آن می گویند کلیسای کوچک! در این دین کانون خانواده از بین نمی رود و مفهوم خانواده یک مفهوم ابدی است.

او افزود: اکنون منتقل می شویم به دین شریف اسلام که فکر نمی کنم بهتر از آن در دین و فلسفه کسی جایگاه زن و خانواده را در آن بیان کرده باشد. قرآن می گوید از نفس شما برای شما همسری اختیار کردیم که در کنار آن دوستی، عشق و محبت را تجربه کنید. این را نمی گویم به خاطر اینکه ما مسلمان هستیم اما واقعیت این است در هیچ دینی به این زیبایی خانواده را تعریف نکرده اند. 

شومان تصریح کرد: احترام به خانواده رکن اصلی اسلام است. قرآن می گوید به پدر و مادر خود نیکی کنید و به آن ها انکار انجام کاری را حتی به اشاره مجاب نکنید. قرآن افراد را ملزوم می کند خود را در کنار پدرو مادر به عنوان شخص کوچک معرفی کنند تا خانواده شان را بزرگ نشان دهند، همه این ها برای محافظت از خانواده است. برای محافظت از خانواده حتی برای مفهوم ارث قوانینی وضع شده است. برای محافظت از خانواده در قران امر طلاق بدترین نوع حلال یاد شده و بین دو نفر مودت و دوستی را ایجاد می‌کند که کانون خانواده از بین نرود و خداوند بین آن‌ها سازگاری ایجاد می‌کند.

او اذعان داشت: به حال حاضر میایم و به دیدگاه های غربی خواهیم پرداخت. آنچه در غرب اتفاق می افتد، مفهوم متوحشی است که روابط را از چارچوب انسانی خارج می‌کند. ارزش هر شخص در مالی است که بدست آورده و صرف کرده است. انسان دو مشخصه داره چقدر مصرف کرده و چقدر پس انداز کرده است و اینجا حتی شخصیت افراد پایمال می شود چرا که جز استهلاک، مصرف و ثروت اندوزی انسان جنبه دیگری ندارد.

شومان گفت: همه این امور به تدریج اتفاق افتاد، با این دیدگاه در برابر موجودی هستیم که نه اخلاق دارد و نه هیچ ارزشی آن هم بدون اصول اساسی جامعه. معنای محبت و عشق خانواده به شهوت و لذت های زود گذر تغییر می کنند و تمام اصولی هستند که مخالف دین و فلسفه هستند. می گویند در خانواده شما بچه دار نشوید یعنی مسئولیت پذیر نباشید که مساوی است با انسانی بدون ارزش و اخلاق.

او افزود: خیلی سعی میکنم در قضاوت ها تندرو نشوم اما این طرز فکر غربی خالی از اخلاق و روابط صمیمانه بین خانواده است و فرد را بدون مسئولیت و ارزش می خواهد جلوه دهند.

شومان در پایان عنوان کرد: در نهایت می گویم افکار اساسی انسان ها قایل بر هنر هستند. این سخن درباره همه افراد و نه صرفا نخبگان و استعدادها صدق می کند. بیشتر فکر مردم از چیزهایی که در تلویزیون می بینند و یا یک اهنگ و ملودی شکل می گیرد. ما برای اینکه جلوی این هجوم فرهنگی را بگیریم با نقش سینما، صداوسیما و اهنگ هم می توانیم ارزش های خود را به مردم برسانیم. حرف آخرم این است فیلم های زیادی هستند که راجع به نقش مادر ساخته شده اند و هربار که آن ها را می بینیم گریه می‌کنیم و ایران می تواند این نقش را برعهده بگیرد و جلوی این فرهنگ غربی را بگیرد.

همچنین احسان قابیل کارگردان، فیلمنامه نویس ترکیه ای ضمن بیان اینکه از صمیم قلب خوشحال ایت که در سلسله نشست های جشنواره فیلم حوا حضور دارد، گفت: ایران سرزمین جشنواره هاست و سرزمینی است که برای خودش زبان سینما دارد و آن را اخصا در جهان اسلام  به منظور پیشرفت شرایع اسلامی پیش می برد.

او افزود: مضمون اصلی این جشنواره ارزش های زن و خانواده است که مضمون مهمی است مخصوصا برای ما که در جهان مدرن کنونی زندگی می کنیم. همانطور که مستحضر هستید، مدیوم سینما زمانی به شدت انسانی است که در زمینه های دوستی و مودت برای وحدت و مسائل وحیانی زبان خودش را داشته باشد و به مخاطب عرضه کند.

قابیل عنوان کرد: سینما و حتی شبکه هایی وجود دارند که دو وجهی هستند و از یک وجهی به شدت رهزنی و گول زنی کی گنند و روابط نامشروع بین جنسیت ها و و حشی گری و جنگ را رواج می دهند اما از ساحت دیگر همین مدیوم می تواند به نکات وجود گرایانه و هستی بخش و روانشناسانه برای انسان باشد و بتواند مسائلی را مطرح کند که وحیانی هستند و منطبق با وجود انسان هستند.

او ادامه داد: در دنیای امروز کلید واژه هایی مطرح می شوند که دموکراسی انگار به این معنا است که هرچه را می گوییم نمایش دهیم اما به نظر شخصی بنده، آزادی به این معناست که یک سری چارچوب هارا که بر مبنای احترام متقابل و ارزش های انسانی هست را رعایت کنیم. بنابراین به ما بستگی دارد که کدوم راه را انتخاب کنیم ما باید راهی را در مسیر انسانیت و احترام به فردیت انسان را انتخاب کنیم. 

این کارگردان در پایان گفت: در آخر می خواهم اینطور خاتمه دهم که در مقابل یک مدیم زیبا شناسانه قرار گرفتیم که قوام بخش است. کارگردان های زیادی وجود دارند که دنباله روی روایت ها و کفتمان ها هستند. در تاریخ ادبیات و زیبایی شناسانه و درام سینما مثال هایی از روایت ها و گفتمان های کلانی هستند که وجود و ارزش های والا انسانی هستند و من دنباله رو این گفتمان ها هستم تا دیگران نیز به ارزش های وجودی اعتلا ببخشند.

در ادامه قادر آشنا معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی ضمن بیان اینکه موضوع این نشست زن و خانواده، جهانی شدن و ارائه الگوها و راه های تقویت بنیان خانواده است، اظهار کرد: در فرهنگ اسلامی ایرانی ما زن به عنوان رکن اصلی خانواده است و جمله حضرت امام که می فرمایند در دو دوره زن حرمت و کرامت پیدا کرد، یکی ورود اسلام دوم با پیروزی انقلاب اسلامی کاملا جایز است. جایگاه زن در ایران مقام والایی پیدا کرد است و او نیروی محرکه جامعه است اگر زن در خانواده نقشش را به عنوان مربی انجام دهد خانواده سالمی خواهیم داشت و در نتیجه می توانیم جامعه سالمی داشته باشیم، همچنین در ادامه جهانی بدون ظلم و با عدالتی خواهیم داشت. 

او افزود: اکنون ۷۰٪ از ورودی دانشگاه های ما دانشجویان دختران هستند. ما بانوانی داریم که وزیر، نماینده مجلس، قاضی، استاد دانشگاه، دکتر و… هستند.  عرصه جدیدی با انقلاب اسلامی گشایش یافته و در نگاهی که اسلام به زن دارد طبیعتا دشمنانی خواهد داشت. 

معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی گفت: خانواده سه ساحت دارد. تشکیل خانواده، اعضای خانواده، نقش و کارکرد خانواده در جامعه که همه این ساحلت در مقابل اندیشه لیبرالیستی و امانیستی غرب که در طول تاریخ شکل گرفتند و انسان محور هستند قرار دارد. در اندیشه لیبرالیستی روابط جنسی، تولید مثل خانواده مطرح است. اما ما اسلامی ها بر این باوریم ازدواج در نظام دینی ما یک ارزش است. مصوب کردن هم خوابگاهی، همجنس گرایی، تولدهایی که مشخص نیست پدر کیست، تجاوز حیوان به انسان همه از اندیشه های غربی است. در اندیشه خدا محور زن محل تسکین و آرامش است.

آشنا ادامه داد: از نگاه اندیشه انسان محور از ازدواج ریشه کنی می کند. پدر در اندیشه خدا محور نقش دارد آن هم نقشش ریاست و صیادت و آقایی است، همچنین نقش مادر مربیگری است. بنابراین  هرکدام از این نقش ها گرفته شود خانواده زیر سوال می رود. ما در حوزه فرهنگ به معنای واقعی با غرب در تضاد و تقابل هستیم.

او از نهج البلاغه چند راهکار برای تقویت بنیان خانواده پیشنهاد داد: مقابل فرهنگ غرب تسلیم شویم  که مقابله و یا مدیریت تکنولوژی که آمده قابل مقابله نیست. ما در خدمت تکنولوژی هستیم ما باید مدیریت کنیم برای تشکیلات خانواده مشکلاتی وجود دارد اما برای این هجمه بی امان اولین نکته اسن است که به والدین احترام بگذاریم. دوم تعاون و همکاری و ابراز علاقه است که نکته کلیدی این است که گوش شنوا و کفتگوی صمیمانه در خانواده وجود داشته باشد. سوم آنکه عیب پوشی و گذشت داشته باشیم و اکر اشکالی بوجود آمد، گذشت کنید و محل دعوا و نزاع را در خانواده ایجاد نکنید.

رضا پورحسین رئیس دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، نماینده گروه روان‌شناسی درشورای پژوهشی دانشکده، ریاست شورای هنر سازمان صداوسیما در ادامه عنوان کرد: در ادبیات فارسی می گویند آخرین نفر خونش پای خودش است. من می خواهم برگردم به سینما، همه می دانیم که خانواده امروز در جهان در تهدید به سر می برد من به شکل علمی عرض می کنم؛ مهمترین تهدید از ناحیه و رسانه است.

او افزود: سینما موثرترین و مخربترین مدیوم هستند تا سوداگران اقتصادی انتافع ببرند و باید یکی از بنیان ها تخریب شود. از جایی شروع کنیم که آنجا خراب شده است، از مدرسه شروع کنیم چون از مدرسه شروع کردند. سینما در تخریب خانواده رتبه یک است و ما باید از همین شروع کنیم. متغیرهای زیادی خانواده را تخریب می کنند آیا در یک عامل و فاکتور اشباع می شوند یا خیر؟ تا آن عامل اصلاح نشود شاهد حرکت های بنیادنی نخواهیم بود.

پورحسین تصریح کرد: فردگرایی، دولت ها در مسیر فرهنگ ها و در مسیر اصلاح فردگرایی برنیایند، هیچ چیز اصلاح نمی شود. دعوت به جمع گرایی می کنم اما سرگرم شدن ایرانی ها یک خاله بازیست. کشوری را مثال بزنید که در فردگرایی بتواند مقابله کند من به جز ایران کشور دیگری را نمی بینم. ما فرهنگ چهل همسایه را داریم سینما، مدیا و رسانه رتبه یک دعوت به اندیویژوالیسم و سیاست های تعریف شده را به نمایش می گذارد و این سیکل معیوب یک جا باید پاره شود.

او ادامه داد: مبنای آن را نیز به شیطان بند نکنیم، اقتصاد عامل اصلی است؛ دنیای یک درصدی دنیا!  فردگرایی حاصل شتاب فناوری و جهانی شدن و تغییر سبک زندگی است. من می گویم دور شدن از خویش، خود فردی و اجتماعی راهکارش چیست، بازگشت به خویشتن و هویت و رگه های خودی است.

این روانشناس گفت: آیا سینما ما را به رگه های خودش رهنون می کند یا ضاعقه ما را به بهانه جهانی شدن تغییر می دهد. مهمترین مساله در جهان از بین رفتن خرده فرهنگ ها و ادبیات های منطقه ای به بهانه تجارت جهانی و حتی صلح جهانی است و سینما در خدمت همچین توحشی است.

پورحسین اظهار کرد: درمان فردگرایی اتفاق نمی افتد. نمی توان سیاست های کلان و حرکت جهان به سمتی باشد و خانواده آن سمتی نباشد. بهترین کار این است که افشای رسانه ای ضد خانواده، به خصوص افشای رسانه ای غرب صورت گیرد. سواد رسانه ای داشته باشیم یعنی از پشت صحنه های دنیای رسانه ای و اقتصاد و هژمونی سیاسی دنیا و غرب مطلع باشیم و دیگران را نیز مطلع کنیم.

او ضمن بیان اینکه در طول تاریخ بشریت منفعل ترین وضعیت را مثل الان نداشتیم، گفت:سیاست های کلان این را می خواهند پس ما باید به فکر دیگر باشیم. خانواده تراز را باید مشخص کنیم. خانواده تراز چیست؟ خانواده ای در هر فرهنگی این خانواده را تعریف کنیم و تروجیش کنیم اما به شرطی که بر تصمیم گیری جهان تاثیرگذار باشند.حتی یک ارزیابی غیر پژوهشی داشته باشم معدل سینمای ایران در جهت گسست خانواده است. مسیر راحت است، بازگشت کنیم! بازسازی نگرش ها و رفتار را در اولویت قرار دهیم و زنده ترین و موثرترین برای بازسازی رگه های رفتاری نگرشی توسط وسیله ای اتفاق می افتد که ذاتش بازسازی است. از طرف دیگر با بیان آسیب، آگاهانی در مسیر جهانی شدن قرار بگیرند. سینما نیاز به تکان خوردن دارد، آن ها هستند که محتوا را تعیین می کند اگر نیستند به هرحال این اتصال باید برقرار شود.

پورحسین در پایان عنوان کرد: خانواده پایگاه امن محسوب شده و پایگاه های دیگر امن اجتماعی را ایجاد می کنند اگر خانواده دچار تزلزل شود جامعه روی صلح را نخواهد دید، پس نیاز به رنسانس در خانواده داریم که جامعه هم مکانیزم فنی و حرفه ای و هم محتوایی داشته باشد.