سونیا پوریامین مجری و تهیه‌کننده ارشد سازمان صداوسیما در گفت‌وگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون صبا، درباره تغییر نحوه پخش شبکه جام جم نظر خود را بیان کرد و گفت: به عنوان فردی که سال‌های سال، از بدو تاسیس شبکه جهانی جام جم در آن شبکه فعال بودم و همواره برنامه زنده داشتم، می‌دانم که هدف تشکیل این شبکه در آن سال‌ها با توجه به اینکه هنوز فضای مجازی گسترده نبود صرفا مخاطب‌سنجی و برنامه‌ریزی برای نیازهای ایرانیان خارج از کشور بود. در آن برنامه‌ریزی، حتما ارتباط دوسویه معنا داشت و تقریبا تمام برنامه‌های شبکه جام جم براساس ارتباط دو طرفه بود چرا که در اکثر برنامه‌های زنده، تماس تلفنی داشتیم.

شبکه جام‌جم؛ آنچه بود

او افزود: در همان سال‌های اول واحد امور مخاطبان این شبکه شکل گرفت که هر سال در دو نوبت ایرانیان خارج از کشور را که مخاطبان ما بودند به جشن‌های ایران دعوت می‌کردند و آنها نیز شرکت می‌کردند.  همچنین بسیاری از گروه‌های این شبکه برای تهیه گزارش به کشورهای مختلف اعزام می‌شدند و ارتباط بسیاری خوبی میان شبکه جام جم و وزارت امور خارجه شکل گرفته بود. در عین حال وقتی برنامه‌ای مورد توجه قرار می‌گرفت، بخش‌های خصوصی و مراکز اسلامی در کشورهای مختلف به صورت دوره‌ای، کارشناسان حاضر در برنامه‌های ما را دعوت می‌کردند و همه این‌ها نکات برجسته و بارزی بود که شبکه جهانی جام جم دارا بود.

این مجری اذعان داشت: حتی با صراحت می‌توان گفت همه افراد شاخص تلویزیون برنامه‌های مطرحی در شبکه جام جم داشتند.

ما نمی‌توانیم بودجه را کم کنیم و بعد بگوییم تو شبکه بی مخاطبی هستی!

او اظهار داشت: در این یک دهه اخیر اتفاقاتی رخ داده است که این شبکه عملکردی مانند گذشته نداشته است، ما نمی‌توانیم شبکه‌ای داشته باشیم ولی به آن بگوییم برنامه تامینی پخش کن و بودجه آن را کم کنیم و بعد بگوییم تو شبکه بی مخاطبی هستی! وقتی گستردگی فضای مجازی به این حد است که اکنون ایرانیان خارج از کشور همه شبکه های ایران را می توانند ببیننند و به هر نوع برنامه ای که دلشان می خواهد دسترسی دارند و به راحتی تمام پلتفرم ها را دنبال می کنند اگر قرار است جام جم ادامه پیدا کند باید برایش استراتژی جدیدی طراحی شود.

تعامل با ایرانیان خارج از کشور از بین رفته است / زمانی «شبکه جام جم» ایرانیان را به بازگشت ترغیب می‌کرد

او ضمن بیان اینکه همچنان معتقدم ایرانیان خارج از کشور در بسیاری از مسائل دارای چالش‌های عظیمی هستند، عنوان کرد: مهمترین آن این است که همچنان در آموزش زبان فارسی دارای معضل هستند، فرزندانشان می‌توانند فارسی حرف بزنند اما به هیچ وجه نمی‌توانند بنویسند و همین موضوع هویت ایرانی را درون بچه‌های نسل سوم افراد خارج از کشور منقطع می‌کند چرا که نسل دوم که مادران و پدران هستند نیز دچار فاصله نسلی هستند. همچنان ضرورت‌هایی مثل یادگیری زبان فارسی داریم اما با برنامه‌های تکراری ارتباط مستقیم با خود افراد را از دست داده‌ایم. اکنون بیش از ۵ میلیون ایرانی در دنیا پراکنده هستند که اکثرا افراد بسیار موفقی هستند و چون ما ارتباط دو سویه با آنها نداریم همه دغدغه هایشان را کنار گذاشته‌ایم.

پوریامین ادامه داد: ما در اعیاد به چندین کشور مختلف می‌رفتیم و وقتی می‌گفتند که قرار است یک گروهی از شبکه جام جم بیاید، تمامی رایزن‌ها برنامه‌های بسیار خوبی را طراحی می‌کردند و ایرانیان آن شهر را جمع می‌کردند. از این ارتباط‌ها، گزارش‌های بسیاری تهیه می‌شد، با افراد بسیاری صحبت می‌کردیم، فعالیت‌های هنری‌شان را هم ضبط می‌کردیم و در برنامه‌ها پخش می‌کردیم و حتی پای درد و دل‌های شان هم می‌نشستیم. ما درباره مشکلات ایرانیان خارج از کشور اعم از مشکلاتی که پیرامون املاک خود یا پاسپورت و مدارک‌شان‌ در ایران داشتند، حرف می‌زدیم و حتی کسانی را که می‌ترسیدند به کشور بازگردند، ترغیب کردیم، ما همه نوع برنامه داشتیم و همراه با مردم بودیم، اما این شبکه در سال‌های اخیر تبدیل به شبکه‌ای تقریبا خنثی شده و ما نیز نمی‌توانیم به صورت مستقیم مدیریت این شبکه را زیر سوال ببریم، چرا که اتفاقا مدیر خوش فکری دارد اما بدون بودجه و پول که نمی‌توان کاری کرد…

او خاطرنشان کرد: من معتقدم که اگر بتوان شبکه جام جم با افرادی که پیش‌تر نیز در آن فعالیت کردند، شوراهای راهبردی برگزار کند تا خواسته ایرانیان خارج از کشور را بررسی کند و سعی داشته باشد برنامه‌ای بسازد که به دل مخاطب خارج از کشور بنشیند، تداوم حیاتش اتفاق خوبی است. مخاطب خارج از کشور اگر ببینند برنامه‌ای نظرش را جلب کرده است، در میان انبوهی از برنامه‌ها و بسترها، می‌گردد و آن را  پیدا می‌کند و نگاهش می‌کند اما من چنین برنامه‌ای را نمی‌بینم…

پوریامین گفت: باید از این برنامه‌های خنثی دست برداریم؛ حتی اگر ایرانیان خارج از کشور برایمان اهمیت دارند، بودجه‌ای بیش از یک شبکه داخلی را برای جذب آنها در نظر بگیریم تا برنامه‌ها منطقی، خوش ساخت و قابل قیاس با برنامه‌هایی در سطح جهان شوند. ما اگر بتوانیم همین زبان فارسی را به شیوه‌های جدیدتری آموزش دهیم، مادر ایرانی فرزندی که در خارج از کشور متولد شده است، همه قسمت‌ها را ضبط می‌کند و به فرزندنش نشان می‌دهد.

اگر به فکر ارتقا نیستیم، «جام جم» را تعطیل کنیم بهتر است

این مجری و کارشناس نظرش را درباره ادامه عملکرد شبکه جام جم گفت: اگر مدیران و مسئولان نمی‌خواهند بودجه و کیفیت این شبکه را ارتقا دهند و آن را در همین حد نگه دارند، من موافقم که شبکه جام جم حذف شود. در واقع اگر به این تصمیم رسیدند که باید حذف شود یعنی شبکه، زیان‌ده بوده است… به هرحال این شبکه نیروی انسانی زیادی دارد و همین برنامه‌های سطحی هم بودجه‌بر است، اگر قرار باشد شبکه‌ای از ابهت خودش تنزل پیدا کند، به نفع تلویزیون نیست و بهتر است این شبکه بسته شود.

با استراتژی می‌شود «جام جم» را احیا کرد

او درباره احیای شبکه جام جم متذکر شد: ایرانیان خارج از کشور خواسته‌های رسانه‌ای خود را برطرف می‌کند، اما به عنوان فردی که در خارج از کشور زندگی کردم و در ایران هم زندگی کردم و به بسیاری از کشورهای دنیا سفر کردم، همچنان معتقد هستم می‌توان برنامه‌های بسیار خوبی ساخت و در یک سال استراتژی مشخص کرد و برنامه ریزی کرد و بعد این شبکه را مورد ارزیابی قرار داد. به نظرم تنها با این راه می‌توان شبکه را احیا کرد اما این طبیعی است که وقتی خود به خود همه برنامه‌ها جمع می شوند و افراد شاخص کنار گذاشته می‌شوند، مخاطب احساس می‌کند که هیچ فکری پشت برنامه‌ها نیست و به هرحال مخاطب نیز ریزش پیدا می‌کند.

با اینترنتی شدن شبکه جام جم موافق نیستم

پوریامین در پایان پیشنهادی را درباره تغییر نحوه پخش این شبکه مطرح کرد و گفت: من به هیچ وجه با اینترنتی شدن شبکه جام جم موافق نیستم چرا که باعث ریزش بیشتر مخاطب می‌شود، اما اگر قرار است شبکه جام جم در بستر اینترنت پخش شود، پیشنهادم این است که جام جم فقط دو ساعت برنامه‌های زنده متنوع داشته باشد و بقیه کنداکتور آن تامینی باشد. ساخت چند برنامه با کیفیت و خوب هزینه دارد و هزینه‌هایش باید پرداخت شود تا هویت شبکه جام جم  بعد این همه سال تنزل پیدا نکند.

پگاه زارعی