به گزارش خبرنگار سینما صبا، دو مستند «پدگر» و «فرشته‌ها» که متقاضی حضور در هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» هستند، انسان را کانون توجه خود قرار داده و او را در تعامل با جامعه، معنا می‌کنند.

پدگر؛ ردگیر و مجنون

محمد حیدری‌پور: پدگر به کسی گفته می‌شود که رد گمشده‌ها را می‌گیرد و انسان و حیوان را از روی ردّ پای آنها پیدا می‌کند. مستند «پدگر» ساخته محمدرضا خوش فرمان یکی از آن مستندهایی است که احتمالا در جشنواره هفدهم سینماحقیقت نظر مخاطبان و منتقدان را به خود جلب می‌کند.

این مستند، پدگری را دنبال می‌کند که سال‌هاست قسم خورده دیگر پدگری نکند. او به دلیل پیدا کردن دزدها و قاتلان همواره مورد رجوع مردم بوده اما این کار همیشه دردسر داشته و حالا سال‌هاست که قسم خورده دیگر این کار را انجام ندهد. مستند با پدگر محمد همراه می‌شود و داستان‌های او درباره کاری که بسیار در آن خبره است را پی می‌گیرد. اما یک اتفاق باعث می‌شود که همه چیز برای او تغییر کند.

مستند «پدگر» ایده بسیار جذابی دارد. از آن دست ایده‌هایی که می‌تواند تماشاگر را با خود تا انتها همراه کند. در این میان خصلت‌های عارفانه شخصیت اول هم مزید بر علت می‌شود تا فضای پدگری او با تم‌های عارفانه و نریشن کاملا متناسب با چنین رویکردی همراه شود و مستندی متفاوت از دیار بلوچستان را روانه سینماحقیقت هقدهم کند.

یکی از ویژگی‌های کلیدی این مستند آن است که به طور نامحسوسی ما را در بخش مهمی از طبیعت استان سیستان و بلوچستان حرکت می‌دهد و تقریبا در پایان مستند می‌توانیم با بخش زیادی از طبیعت منطقه و المان‌های شکل‌گیری آن آشنا شویم.

شکل بیان روایت در این فیلم بر اساس نریشن و همراهی با شخصیت اصلی است. دیالوگ‌ها معمولا بین آدم‌ها رد و بدل می‌شود و قرار نیست سخن بیش از حدی در این مستند گفته شود. مستند «پدگر» آغاز و پایان ویژه‌ای هم دارد و با همین رویکرد است که به فیلمی قابل تامل و آماده برای گفتگو تبدیل شده است. داستان «پدگر» داستان انسان و نوع روایت او از جنون در جهانی است که انسان تنها موجودی است که در آن مجنون می‌شود. محمدرضا خوش‌فرمان فیلم ستایش شده «اسپانک» را در کارنامه دارد و با توجه به این سابقه، می‌توان پیش بینی کرد «پدگر» که موضوعی تازه دارد از پربیننده‌های «سینماحقیقت» باشد.

فرشته‌ها؛ خدا آنها را رسانده است

مستند کوتاه «فرشته‌ها» را مهدی زمانپور کیاسری ساخته است. مستندی که اتفاقات آن در خانه‌ای در سوریه رخ می‌دهد. سال‌های بعد از پایان جنگ در این کشور است و مستند به خانه حسن و ماجده و دخترشان زهرا می رود و مسائل و مشکلات آنها را نشان می‌دهد. مساله کلیدی در این اثر نوع روایت آن است.

بر خلاف بسیاری از فیلم‌هایی که درباره مشکلات جسمانی افراد ساخته شده، «فرشته‌ها» این مشکلات جسمانی را دست‌مایه نوع ارتباط افراد این خانواده با یکدیگر قرار می‌دهد.

مستند «فرشته‌ها» روح عجیبی دارد. شکل روایت به هیچ‌وجه مستقیم نیست و دوربین در کنار خانواده ابوزهرا زندگی‌ می‌کند. با آنها در مشکلات اجتماعی مانند نداشتن آب و برق همراه می‌شود و این مسائل را دستمایه سوژه اصلی که نوع روابط افراد خانواده با یکدیگر است قرار می‌دهد.

نکته عجیب مستند آنجاست که چرا برای یافتن چنین خانواده‌ای فیلمساز به سوریه رفته است. احتمالا با کمی جستجو چنین خانواده‌ای هم در ایران پیدا می‌شد هر چند نوع مواجهه احتمالا تفاوت‌هایی اساسی داشت. به این نکته هم اضافه کنید که مستند «فرشته‌ها» در یک مدت زمان کوتاه کمتر از ۳۰ دقیقه همه حرف‌های خود را به صورت دقیق و شفاف بیان می‌کند. در حالی که شاید می‌شد پیاز داغ ماجرا را برای طولانی‌تر کردن مستند زیاد کرد، اما زمانپور کیاسری تصمیم گرفته که مسیر خود را به این شکل انتخاب کند و این انتخاب اتفاقا در این مستند به خوبی جواب داده است. «فرشته‌ها» داستان گلدان‌هایی است که باید آنها را آب داد و نگرانی برای این‌که ممکن است این گلدان‌ها خشک شوند. در این میان کارگردانی هم حضور دارد که این مسیر را به بهترین شکل ممکن و در کوتاه‌ترین زمان به تماشاگر نشان می‌دهد.

هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» با دبیری محمد حمیدی مقدم آذرماه ۱۴۰۲ برگزار می‌شود.