«جوجه تیغی» اولین فیلم بلند سینمایی «مستانه مهاجر» دانش آموخته رشته تدوین است که در تدوین آثار سینمایی و تهیه‌کنندگی کارنامه پرباری دارد. فیلم او، یک اثر کمدی است که در بحبوحه اکران فیلم‌های عمدتا تاسف‌باری که سازندگانشان به نام کمدی، لمپنیسم را رواج می‌دهند، اثری‌ست به مراتب بهتر از حتی شاید درام‌های اجتماعی سردرگم در محتوا و موضوع.

قاعدتاً از یک کارگردان زن، پرداختن موضوعی بر محوریت آرمان‌ها و آمال و آرزوهای سرکوب شده زنان دور از انتظار نیست. «سیمون دوبوار» فیلسوف و نویسنده فرانسوی در کتاب «جنس دوم»، تاریخ وجودی از زندگی یک زن را ترسیم می‌کند. در جای دیگر، «ویرجینیا وولف» نویسنده فمینیسم انگلیسی معتقد است زنان تبعیض را در سراسر جامعه تجربه می‌کنند.  مستانه مهاجر این مولفه‌ها و تعاریف را در فیلم خود در لفافه طنز گنجانده و به ما به عنوان مخاطب ارائه داده است و البته این ناشی از عملکرد محتاطانه او نیست. اتفاقا او این زبان را سوای اینکه به خوبی شناخته، توانسته با معیارهای جسورانه و به دور از هجو‌های بی سر و ته، بلکه با دیالوگ‌هایی متناسب با موقعیت‌ها به ما عرضه کند.

داستان فیلم در مورد زنی است که برای رسیدن به سمت ریاست جمهوری تلاش می‌کند و اتفاقاتی که اطرافیانش برای او رقم می‌زنند و محیط امن او را با خطر روبرو می‌سازند… همین امر باعث می‌شود روایت فیلم با جذبه و پر کشش باشد. از این رو فیلمنامه همان‌گونه که با جذابیت شروع می‌شود و ادامه می‌یابد، صعود و نزول بی‌معنایی ندارد.

شوخی‌ها با موقعیت‌ها هم‌سان هستند. و اینگونه نیست که فیلمساز بخواهد خنده زورکی بر لب‌های ما بنشاند. موقعیت‌ها هم، به شکلی هدفمند در راستای طرح داستانی مطرح می‌شوند؛ تقابل‌هایی که میان زن داستان و مردان فیلم به وجود می‌آید، به دور از حاشیه است و باعث به وجود آمدن چالش‌های دنباله دار در فیلم می‌شود. شخصیت‌ها در طول فیلم یکایک به ما معرفی می‌شوند و با توجه به باورهایی که دارند، به نظر می‌رسد هم زندگی سنتی مذهبی را و هم تقابل نسل‌ها و جنسیت‌ها را نمایان می‌کنند.

مهاجر به عنوان کارگردان از یک فیلم کمدی چه می‌خواهد؟ پرسشی که پاسخ به آن ساختار شکل‌گیری اثر را بر ما نمایان می‌کند: نوعی توانمندسازی که در یک فیلم کمدی شخصیت‌های زن قوی با اعتماد به نفس و توانمند را به تصویر می‌کشد، خلق موقعیت‌های خنده‌دار همراه با شوخ‌طبعی زنانه، معرفی شخصیت زنان باهوش و ذکاوت‌مند با داستان‌پردازی هوشمندانه که می‌تواند چالش‌ها و چیدمان‌های کمدی آنها را به خوبی در داستان فیلم تنیده کند. فیلمساز در پی آن است که شخصیت زن را مستقل نشان دهد. زنانی که قصد دارند زندگی را بر اساس شرایط خودش پیش ببرند و الهام‌بخش دیگر زنان باشند.

این آیتم‌ها و مولفه‌ها این اجازه را به ما می‌دهد که فیلم «جوجه تیغی» را اثری جسورانه بدانیم که سعی داشته با مرزشکنی و نزدیک شدن به مسائلی که همواره در باورهای جمعی اعضای جامعه قرمز تلقی شده‌اند، پا را فراتر بگذارد. و دیگر این که این اثر، بیش از آن که محصول یک فیلمنامه جسورانه و هوشمندانه باشد، محصول ایده‌ها و مهارت‌های اجرایی یک کارگردان خوب است.

رضا برآبادی